فضائل امیرالمومنین علی (ع)به بیان اهل سنت

فضائل امیرالمومنین علی (علیه السلام)به بیان اهل سنت
در خصوص شخصيت و فضائل و ولايت مولايمان اميرالمومنين حضرت علي- عليه السلام - از کتب اهل تسنن مطالب بسياري گفته شده و هر قدر از فضائل آن حضرت نوشته و گفته شود باز کم است. شاهد اين مطلب روايتي است که از پيامبر اکرم حضرت محمد مصطفي- صلي الله عليه وآله وسلم وارد شده است. ابن عباس مي گويد رسول خدا- صلي الله عليه وآله وسلم -فرمود: (لو ان الرياض اقلام و البحر مداد و الجن حساب و الانس کتاب، ما احصوا فضائل علي بن ابيطالب- عليه السلام -) «اگر تمامي باغها، قلم و درياها مرکب، و همه اجنه حسابگر و تمام انسانها نويسنده باشند، قادر به شمارش فضائل علي بن ابيطالب- عليه السلام - نخواهند بود.
ولي با اين حال در روايت ديگر مي فرمايند: (ان الله تعالي جعل لاخي علي فضائل لا تحصي کثره فمن ذکر فضيله من فضائله مقرا بها، غفر الله له ما تقدم من ذنبه و ما تاخر، و من کتب فضيله من فضائله، لم تزل الملائکه تستغفر له ما بقي لتلک الکتابه رسم، و من استمع فضيله من فضائله، غفر الله له الذنوب التي اکتسبها بالاستماع، و من نظر الي کتاب من فضائله کفر الله له الذنوب التي اکتسبها بالنظر)خداوند براي برادرم علي- عليه السلام - فضائل بي شماري قرار داده است که اگر کسي از روي اعتقاد، يکي از آن فضائل را بيان نمايد، خداوند گناهان گذشته و آينده او را مي بخشد، اگر کسي يکي از فضائل آن حضرت را بنويسد، تاهنگامي که آن نوشته باقي است، ملائکه براي او استغفار مي کنند، و اگر کسي يکي از فضائل آن حضرت را بشنود، خداوند همه گناهاني را که از راه گوش انجام داده است مي بخشد، و اگر کسي به نوشته اي درباره فضائل علي- عليه السلام - نگاه کند، خداوند از تمام گناهاني که از راه چشم کسب کرده است در مي گذرد. آيات فراواني را علماي اهل سنت در شان امام علي- عليه السلام - تفسير کرده اند و در تاييد آن رواياتي را از پيغمبر اکرم- صلي الله عليه وآله وسلم -آورده اند به طوري که بعضي از علماي اهل تسنن مانند ابن حجر، خطيب بغدادي، سيوطي، گنجي شافعي، ابن عساکر، شيخ سليمان قندوزي حنفي و... از ابن عباس روايت کرده اند که گفت: (نزلت في علي ثلاث مائه آيه) در شان علي- عليه السلام - سيصد آيه نازل شده است. و گروه ديگري از علماء عامه از يزيد بن رمان چنين روايت کرده اند: (عن يزيد بن رمان قال: ما نزل في احد من القرآن ما نزل في علي بن ابي طالب) گفت: «تعداد آياتي که در شان علي- عليه السلام - نازل شده در مورد هيچ کس نازل نشده است.» قال الله تبارک و تعالي: (و من الناس من يشري نفسه ابتغاء مرضاه الله)قال ابو العباس احمد بن عثمان بن ابي علي، ان رسول الله- عليه السلام - لما اراد الهجره خلف علي بن ابي طالب بمکه لقضاء ديونه ورد الودائع التي کانت عنده و امره ليله خرج الي الغار و قد احاط المشرکون بالدار ان ينام علي فراشه ففعل ذلک فاوحي الله الي جبرئيل و ميکائيل اني آخيت بينکما و جعلت عمر احدکما اطول من عمر الآخر فايکما يوثر صاحبه بالحياه؟ فاختارا کلاهما الحياه فاوحي الله عزوجل اليهما افلا کنتما مثل علي بن ابيطالب- عليه السلام - آخيت بينه و بين محمد- صلي الله عليه وآله وسلم -فبات علي فراشه يفديه بنفسه و يوثره بالحياه. اهبطا - جبرئيل و ميکائيل - الي الارض فاحفظاه من عدوه فنزلا فکان جبرئيل عند راس علي و ميکائيل عند رجليه و جبرئيل ينادي بخ بخ من مثلک يا ابن ابي طالب يباهي الله عزوجل به الملائکه فانزل الله عزوجل علي رسوله و هو متوجه الي المدينه، في شان علي (و من الناس من يشري نفسه ابتغاء مرضاه الله)ابو عباس احمد بن عثمان بن ابي علي مي گويد: هنگامي که پيامبر- صلي الله عليه وآله وسلم -مي خواستند به (مدينه) هجرت کنند علي- عليه السلام - را جهت رسيدگي به کارهاي خويش و اداي امانات و پرداخت ديون مامور نمود و شبي که مشرکين خانه پيامبر - صلي الله عليه وآله وسلم - را محاصره کرده بودند تا ايشان را به قتل برسانند، پيامبر اسلام- صلي الله عليه وآله وسلم - (به امر خدا) خانه خويش را به سوي غار ترک کردند و به علي- عليه السلام - فرمودند: برويد (امشب را) در بستر من بخوابيد، پس علي- عليه السلام - (با جان و دل) قبول کردند و آن شب را در بستر پيامبر خوابيدند و جان خويش را فداي پيامبر نمودند. در اين حال خداوند به جبرئيل و ميکائيل فرمود: من بين شما پيمان برادري بستم و عمر يکي از شما را طولاني تر از ديگري قراردادم، اکنون کداميک از شما عمر طولاني را انتخاب مي کنيد؟ هر دو عمر طولاني را انتخاب کردند و خداوند فرمود: آيا نمي خواهيد از علي بن ابيطالب سرمشق بگيريد که چگونه حيات پيامبر را بر حيات خويش ترجيح داد و در بستر رسول خدا به جاي او خوابيد و براي فداکاري و ايثار آماده شد؟ به سوي علي رويد و او را مراقبت و محافظت نماييد. آنگاه جبرئيل و ميکائيل فرود آمده در حالي که جبرئيل در نزد سر آن حضرت و ميکائيل در نزد پاي ايشان بود، به آن حضرت تبريک گفتند و اظهار داشتند که: مبارک بادبر تو اي پسر ابوطالب، خداوند به وجود تو در برابر ملائکه مباهات مي کند. سپس اين آيه شريفه نازل شد: (و من الناس من يشري نفسه ابتغاء مرضاه الله( .)قل کفي بالله شهيدا بيني و بينکم و من عنده علم الکتاب)طبق نقل عده اي از علماء اهل سنت، آيه شريفه فوق درباره امام علي- عليه السلام - نازل شده است. (عن عبد الله بن سلام رضي الله عنه في قوله تعالي «و من عنده علم الکتاب» قال: سالت رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم - قال: انما ذلک علي بن ابي طالب)از عبدالله بن سلام نقل شده که: از رسول خدا- صلي الله عليه وآله وسلم - درباره آيه شريفه (و من عنده علم الکتاب) «کسي که نزد اوست علم و (اسرار) کتاب (قرآن) سوال شد، حضرت فرمود: اين آيه منحصرا درباره حضرت علي بن ابيطالب است.(عن ابن عباس في قوله تعالي (الذين ينفقون اموالهم باليل و النهار سرا و علانيه فلهم اجرهم عند ربهم و لا خوف عليهم و لا هم يحزنون()قال نزلت في علي بن ابي طالب کان عنده اربعه دراهم فانفق باليل واحدا و في السر واحدا و في العلانيه واحدا.) «ابن عباس مي گويد: اين کلام خدا «کساني که مال خود را در شب و روز، پنهان و آشکارا، انفاق مي کنند مزدشان نزد پروردگارشان است و نه ترسي بر آنهاست و نه غمگين مي شوند» در شان علي بن ابي طالب- عليه السلام - نازل شده است که نزد علي بن ابي طالب- عليه السلام - چهار درهم بود، آن حضرت يک درهم را شب و درهم ديگر را در پنهاني و يک درهم ديگر را آشکارا انفاق نمود.

و خداوند به جهت اهميت اين عمل، آيه فوق را بر پيامبر اکرم- صلي الله عليه وآله وسلم -نازل کردند که از اين طريق شخصيت معنوي و برجسته امام علي- عليه السلام - را به همگان معرفي نمايد.
(عن ضريس عن علي- عليه السلام - قال: (نزلت هذه الآيه علي رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم - :(انما وليکم الله و رسوله و الذين آمنوا الذين يقيمون الصلاه و يوتون الزکاه و هم راکعون()5) فخرج رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم - فدخل المسجد و الناس يصلون بين راکع و قائم و اذا سائل فقال: يا سائل هل اعطاک احد شيئا؟ فقال: لا الا هاذاک الراکع (لعلي- عليه السلام -) اعطاني خاتمه.ضريس از علي- عليه السلام - نقل مي کند: اين آيه (انما وليکم الله...) بر پيامبر نازل شد، پس از آن در حالي که مردم مشغول نماز بودند پيامبر وارد مسجد شد و ديد يک نفر سائل ايستاده است، حضرت رو به سائل کرد و فرمود: اي سائل آيا کسي چيزي به تو داده است؟ عرض کرد: نه يا رسول الله، جز آن رکوع کننده (به علي- عليه السلام - اشاره کرد) که انگشتر خود را به من داد، غير از او کسي چيزي به من نداده است. (عن انس (في قوله تعالي:) «افمن کان علي بينه من ربه» قال هو رسول الله، «و يتلوه شاهد منه» قال هو علي بن ابي طالب، کان و الله لسان رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم -) «از انس بن مالک در تفسير اين آيه شريفه روايت شده است که گفت: مراد از «افمن کان علي بينه من ربه» پيامبر اکرم- عليه السلام - است و منظور از «و يتلوه شاهد منه» علي بن ابي طالب- عليه السلام - مي باشد. به خدا سوگند که علي زبان پيامبر بوده است. طبق نقل مفسرين خاصه و عامه، آيه شريفه زير درباره ولايت علي- عليه السلام - بوده و در روز قيامت از ولايت آن حضرت سوال خواهد شد:
(وقفوهم انهم مسئولون) «در روز قيامت خداوند به ملائک فرمان مي دهد که آنها يعني مردمان کفر پيشه و گمراه را متوقف سازيد که در کارشان سخت مسئول هستند و بايد مورد بازپرسي قرار بگيرند. و روايات متعددي جهت تاييد اين مطلب از طريق عامه نقل شده است که ذيلا به نمونه هايي از آن اشاره مي شود:
الف( )عن ابي سعيد الخدري، عن النبي- صلي الله عليه وآله وسلم - في قوله «وقفوهم انهم مسئولون» قال: عن ولايه علي بن ابي طالب.) از ابي سعيد خدري روايت شده است که پيغمبر اکرم- صلي الله عليه وآله وسلم - در تفسير اين آيه شريفه «وقفوهم انهم مسئولون» مي فرمود: از ولايت علي بن ابي طالب، سوال مي شود. ب( )و عن ابي اسحاق في قوله تعالي: «وقفوهم انهم مسئولون» قال: يعني من ولايه علي بن ابي طالب- عليه السلام - ، انه لا يجوز احد الصراط الا و بيده براه بولايه علي بن ابي طالب) از ابو اسحاق روايت کرد که او در مورد تفسير اين آيه شريفه «وقفوهم انهم مسئولون» گفت: يعني از ولايت علي بن ابي طالب- عليه السلام - (پرسيده مي شود.) به درستي که کسي حق عبور از صراط را ندارد مگر آن که در دستش برات ولايت علي بن ابي طالب- عليه السلام - باشد. ج( )عن ابن عباس في قوله عزوجل: «وقفوهم انهم مسئولون» قال: عن ولايه علي بن ابي طالب()ثم لتسالن يومئذ عن النعيم()عن جعفر بن محمد- صلي الله عليه وآله وسلم - في قوله عزوجل «ثم لتسالن يومئذ عن النعيم» قال: عن ولايه علي بن ابي طالب- عليه السلام -) .
از امام جعفر بن محمد- عليه السلام - روايت شده که در مورد آيه «ثم لتسالن يومئذ عن النعيم» فرمود: مراد از نعمتي که در قيامت از آن سوال مي شود، ولايت علي بن ابي طالب- عليه السلام - است. (يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليک من ربک وان لم تفعل فما بلغت رسالته، والله يعصمک من الناس، ان الله لا يهدي القوم الکافرين.اي پيامبر، آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است را کاملا (به مردم) ابلاغ کن و اگر چنين نکني رسالت او را انجام نداده اي، و خداوند تو را از (خطرات) مردم نگاه مي دارد و خداوند جمعيت کافران را هدايت نمي کند.
(عن ابن عباس في قوله تعالي: يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليک...) قال: نزلت في علي- عليه السلام - ، امر رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم - ان يبلغ فيه، فاخذ رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم - بيد علي- عليه السلام - فقال: من کنت مولاه فعلي مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه()1) از ابن عباس در مورد اين آيه شريفه «يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليک من ربک...» روايت شد که گفت، در مورد علي- عليه السلام - نازل شد. (خداوند در اين آيه) به پيامبرش فرمان داد که در مورد علي - عليه السلام - تبليغ نمايد. (ولايت) علي- عليه السلام - را ابلاغ کند. پس پيامبر اکرم - صلي الله عليه وآله وسلم -دست علي - عليه السلام - را گرفت و فرمود: هر کس که من آقا و مولايش هستم، پس علي آقا و مولاي اوست، خداوندا; دوست بدار هر کس او را دوست بدارد و دشمن بدار هر کسي با او دشمني مي کند. 9- ولايت امام علي- عليه السلام - کمال دين و اتمام نعمت (اليوم اکملت لکم دينکم و اتممت عليکم نعمتي و رضيت لکم الاسلام دينا)امروز دين شما را به حد کمال رسانيدم و بر شما نعمت خود را تکميل نمودم، و اسلام را به عنوان آيين (جاودان) براي شما پذيرفتم. ابو سعيد خدري مي گويد: وقتي اين آيه بر پيامبر اکرم- صلي الله عليه وآله وسلم -نازل شد، حضرت- صلي الله عليه وآله وسلم -فرمودند: (الله اکبر علي اکمال الدين واتمام النعمه ورضا الرب برسالتي و ولايه علي بن ابي طالب من بعدي.) «الله اکبر بر تکميل شدن دين و اتمام نعمت پروردگار و خشنودي خداوند از رسالت من و ولايت علي بعد از من.»(عن ابي ذر عن ام سلمه عن النبي- صلي الله عليه وآله وسلم -: علي مع القرآن و القرآن مع علي لن يفترقا حتي يردا علي الحوض)از ام سلمه روايت شد که گفت: از پيامبر اکرم- صلي الله عليه وآله وسلم - شنيدم که مي فرمود: علي با قرآن است و قرآن با علي است، از هم جدا نمي شوند تا نزد حوض کوثر بر من وارد مي شوند. حق با علي و علي با حق آميخته است و ابدا از هم جدا نمي شوند (عن ابي ثابت مولي ابي ذر، قال: دخلت علي ام سلمه فرايتها تبکي و تذکر عليا و قالت سمعت رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم -يقول: علي مع الحق و الحق مع علي، و لن يفترقا حتي يردا علي الحوض يوم القيامه)ابو ثابت غلام ابوذر(رحمه الله) گفت: بر ام سلمه وارد شدم و او را گريان ديدم در حالي که اميرالمومنين علي- عليه السلام - را ياد مي کرد و مي گفت: از رسول اکرم- صلي الله عليه وآله وسلم -شنيدم مي فرمود: علي با حق است و حق با علي- عليه السلام - است و هرگز از يکديگر جدا نمي شوند، تا در روز قيامت در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.
(عن ابن عباس، قال، قال رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم - انا مدينه العلم و علي بابها، فمن اراد العلم فليات باب المدينه)ابن عباس مي گويد: پيامبر اکرم- صلي الله عليه وآله وسلم - فرمود: منم شهر علم و علي در آن شهر، پس هر کس علم مي خواهد از در شهر (علم) وارد شود. (عن زر بن جيش، قال سمعت عليا يقول: و الذي فلق الحبه و بريء النسمه، انه لعهد النبي الي ان لا يحبک الا مومن و لا يبغضک الا منافق()1)

زر بن جيش گفت از علي- عليه السلام - شنيدم که مي فرمود: قسم به خدايي که دانه را بشکافت و مخلوقات را به وجود آورد پيماني است که پيغمبر اکرم- صلي الله عليه وآله وسلم - با من کرده است که: (اي علي) تنها شخص مومن دوستدار تو است و کسي با تو دشمني نمي کند مگر شخص منافق. علي- عليه السلام - و شيعيان او رستگارند (عن علي- عليه السلام - قال، قال رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم - يا علي اذا کان يوم القيامه يخرج قوم من قبورهم، لباسهم النور علي نجائب من نور، ازمتها يواقيت حمر، تزفهم الملائکه الي المحشر، فقال علي: تبارک الله ما اکرم قوما علي الله. قال رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم -: يا علي هم اهل ولايتک و شيعتک و محبوک، يحبونک بحبي، و يحبوني بحب الله، هم الفائزون يوم القيامه)از اميرالمومنين علي- عليه السلام - روايت شده که فرمود، پيامبر اکرم- صلي الله عليه وآله وسلم فرمودند:
يا علي روز قيامت گروهي از قبرهاي خود بيرون مي شوند که لباسشان نور است و بر ناقه هايي از نور سوار مي باشند که لجامهاي آن ناقه ها از ياقوت سرخ است و فرشتگان، آنان را به سوي محشر حرکت مي دهند، پس علي- عليه السلام - گفت: تبارک الله، اين قوم چقدر در پيشگاه خداوند گرامي هستند! رسول خدا- صلي الله عليه وآله وسلم - فرمود: يا علي- عليه السلام - آنان شيعيان و دوستداران تو مي باشند، که تو را به دوستي من دوست دارند و مرا به دوستي خداوند دوست مي دارند، آنان در روز قيامت کامياب و رستگارند. پيامبر- صلي الله عليه وآله وسلم - و علي- عليه السلام - حجت خداوند بر بندگانش(عن انس، قال، قال النبي- صلي الله عليه وآله وسلم - انا و علي حجه الله علي عباده()3) انس گويد رسول اکرم- صلي الله عليه وآله وسلم - فرمود: من و علي حجت خداوند بر بندگانش هستيم. هر کس بر علي- عليه السلام - آزار رساند پيامبر- صلي الله عليه وآله وسلم - را آزرده است(عن عمرو بن شاس انه سمع النبي- صلي الله عليه وآله وسلم - يقول: من اذي عليا فقد اذاني)از عمرو ابن شاس روايت است که از پيامبر اکرم- صلي الله عليه وآله وسلم - شنيد که مي فرمود: هر کس علي را بيازارد در حقيقت مرا آزرده است. (عن ابن عباس قال، قال رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم -: حب علي ابي طالب ياکل السيئات کما تاکل النار الحطب)
ابن عباس گفت که پيامبر اکرم- صلي الله عليه وآله وسلم - فرمود: دوست داشتن علي بن ابي طالب، سيئات و گناهان را مي خورد (و نابود مي کند) همان گونه که آتش هيزم را مي خورد (و از بين مي برد( .)عن ابي ذر (رضي الله عنه) قال قال: رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم -من اطاعني فقد اطاع الله و من عصاني فقد عصي الله و من اطاع عليا فقد اطاعني و من عصي عليا فقد عصاني)ابوذر مي گويد: پيامبر اکرم- صلي الله عليه وآله وسلم -فرمود: هر کس از من اطاعت کند از خدا اطاعت کرده است و هر کس از من دوري کند از خدا دوري کرده است و هر کس از علي اطاعت کند، از من اطاعت کرده است و هر کس از علي اطاعت نکند، از من اطاعت نکرده است.
- (عن عمرو بن ميمون عن ابن عباس ان رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم - قال لعلي- عليه السلام : «انت ولي کل مومن بعدي»)عمرو بن ميمون از ابن عباس نقل مي کند که رسول خدا- صلي الله عليه وآله وسلم -به علي- عليه السلام - فرمود: يا علي تو بعد از من ولي و رهبر تمام مومنين هستي.»
علي- عليه السلام - آقاي دو جهان است و دوستي او دوستي خدا است (عن ابن عباس ان رسول الله- صلي الله عليه وآله وسلم - نظر الي علي فقال: «انت سيد في الدنيا و الاخره، من احبک فقد احبني و حبيبک حبيب الله، و من ابغضک فقد ابغضني و بغيضک بغيض الله، و ويل لمن ابغضک من بعدي)ابن عباس مي گويد: رسول خدا- صلي الله عليه وآله وسلم - به علي- عليه السلام - نگاه کرد و فرمود: (يا) علي تو آقاي دنيا و آخرت هستي، هر کس تو را دوست دارد به حق مرا دوست داشته است. دوستي تو دوستي خداست، و هر کس تو را دشمن بدارد با من دشمني کرده است، دشمني با تو دشمني با خداست. واي بر کساني که بعد از من تو را دشمن بدارند.
اين ها نمونه هايي از روايات وارده در منابع اهل سنت، درباره فضائل اميرمومنان حضرت علي- عليه السلام - است.
آن اندازه كه براى على (ع) از فضائل روايت گرديده است براى هيچكس از ياران پيامبر نقل نشده است.
عبد الله فرزند امام احمد بن حنبل گويد: به پدرم گفتم: ياران رسول خدا بر اساس برترى چگونه اند؟ گفت: از نظر خلافت ابوبكر وعمر وعثمان، گفتم : پس على چى؟ گفت: فرزندم! على بن ابى طالب از خاندانى است كه هيچ كس را با آنان نتوان مقايسه كرد.
همچنين او ميگويد: هركس على را دشمن دارد جايگاهش پست ترين جاى جهنم است.
حسن بن هانى معروف به »ابونواس« شاعر مشهور قرن دوم هجرى، شاعر دربار هارون‏الرشيد، شاعرى كه جز به خاطر شهوت و لذت خود و جز در بهاى سيم و زر سخن نمى‏گفت، روزى در محفلى از اميرالمؤمنين على بن ابى‏طالب، عليه‏السلام، ياد كرد و آهى كشيد و گفت: على! كسانى كه در آن محفل با ابونواس همنشين بودند از ابوالائمه اميرالمؤمنين تمجيد و تقديس كردند و يكى از آنان رو به ابونواس كرد و گفت: تو كه با قدرت سخن جهان را تسخير كرده و اينهمه اشعار جادويى سروده‏اى، نمى‏خواهى از على ياد كنى؟ نمى‏خواهى لب به ثناى او بگشايى؟ مديحه‏اى در حق او نخواهى سرود؟ ابونواس سكوت كرد و پس از اندكى تأمل بالبداهه چنين سرود:
قيلَ لى قفل فى علىّ مفدْحَةً
مَدْحفهف يَخمفدف ناراً مَوصفدَة
قلتف لا أقدمف فى مَدحف امرءف
حار ذفو اللّفبّف إلى أن عَبَدَه

و النبىّف المصطفى قال لنا
لَيلةَ المفعراج لَمّا صَعَدَه
وَضَعَ اللّهف على كتفى يده
فأحسّ القلبف من أن وَدَه
و علىٌّ واضعٌ أقدامه
فى محلّف وَضَعَ اللّهف يَدَه
گفته شد كه على را به شعر بستاى كه: ستايش على آتش دل را فرو مى‏نشاند.
گفتم درباره او چه بگويم كه [شخصيتش] خردمندان را ابتدا به حيرت و سپس به عبادت وامى‏دارد.

پيامبر برگزيده به ما چنين فرمود در شب معراج هنگامى كه به آسمانها عروج كرد:
پروردگار دستى بر شانه‏ام نهاد كه قلب من آرامش خود را باز يافت
و على در روز فتح مكه در خانه كعبه بر همانجا پاگذاشت كه پروردگارم دست خود را نهاده بود.
امام شافعى، شيخ سنت و پيشواى جماعت، مردى كه يك فرقه عظيم از فرقه‏هاى چهارگانه اسلام را هدايت مى‏كند، در فضيلت على، عليه‏السلام، سخنى مى‏گويد كه علماى اماميه آن را غلوّ و گزاف مى‏شمارند و روا نمى‏دارند. او از على، عليه‏السلام، چنين عاشقانه ياد مى‏كند: لو أنّ المرتضى أبدى مَحلّه
لخَرّ النّاسف طفرّاً سفجَّداً له
و ماتَ الشافعى و ليس يدرى
علىٌّ ربّه أم ربّه اللّه
اگر على مرتضى خود را آن طور كه بود نشان مى‏داد
مردم جهان همه در برابرش سر سجده بر زمين مى‏نهادند
و شافعى در حالى مى‏ميرد كه نمى‏دانست خداى او اللّه است يا على
خليفه دوم نيز در موارد بسيارى بر فضيلت اميرمؤمنان، عليه‏السلام، تصريح كرده است؛ از جمله:
1- اگر على نبود، عمر هلاك مى‏شد.5
او در هفت مورد اين جمله را گفته است.
2- اگر على نبود مفتضح مى‏شديم.
3- خداوند مرا بعد از تو باقى نگذارد، اى ابوالحسن!
4- اگر آسمانهاى هفتگانه را در يك كفه ترازو بگذارند و ايمان على را در كفه ديگر، ايمان على از آن سنگين‏تر است.6
5- اگر شمشير على نبود اسلام استوار نمى‏گشت.7
6- پيامبر، صلّى‏اللَّه‏عليه‏وآله، فرمود: دوستى على، عليه‏السلام، باعث نجات از جهنم است.8
7- خدايا! هيچ مشكل و گرفتارى برايم نياور، مگر على با من باشد [در حل آن به من كمك كند].
8- ما در زمان پيامبر، صلّى‏اللَّه‏عليه‏وآله، به على چنان مى‏نگريستيم كه گويى بر ستاره آسمان نگاه مى‏كنيم.
9- يا على! هر مشكلى كه تو در آن داورى نكنى فرخنده و مبارك مباد!9

------------------------------------

5. علامه حلى، المستجار من الكتاب الارشاد، ص48.
6. شواهد التنزيل، ج1، ص416.
7. تاريخ بغداد، ص339.
8. بحارالانوار، ج39، ص258.
9. صوت العدالة الانسانية، ص75.