دولت الکترونیک، شهروند الکترونیک می‌خواهد
دولت الکترونیک، شهروند الکترونیک می‌خواهد
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
«دولت الکترونیک محقق نمی‌شود، مگر درصورتی‌که شهروند الکترونیک داشته باشیم.» این شعار سرآغاز طرحی است که با هدف قرار دادن کوچک‌ترین رده سنی دانش‌آموزان به منظور تربیت شهروندان الکترونیک منجر به تأسیس اولین دبستان الکترونیکی کشور شده است.
دبستان پیشتازان کامپیوتر ایران (پکا) در قالب طرحی با همین نام، روز چهارشنبه در منطقه 4آموزش و پرورش رسما افتتاح شد. پیش از این، با تولید محتوای الکترونیکی تعدادی از کتاب‌های درسی در مقاطع مختلف تحصیلی و همکاری با حدود 50 مدرسه در کشور، طرح پکا آغاز شده‌بود.
استفاده از ICT در آموزش دروس در این مدارس به همراه آموزش مهارت‌های کامپیوتری به دانش‌آموزان از برنامه‌هایی است که در این طرح مورد نظر قرار می‌گیرد.
فناوری اطلاعات در هزاره سوم
هزاره سوم را هزاره مهارت‌ها نامیده‌اند.گفته می‌شود تا چند سال دیگر کسانی را بی‌سواد می‌گویند که با کامپیوتر و زبان‌های بین‌المللی آشنایی نداشته باشند.
چنین تغییراتی باعث شده تا سامانه آموزشی هم در بسیاری از کشور‌ها متحول شود. استفاده از فناوری‌ها و ابزار نوین در آموزش، به کار‌گیری کامپیوتر و استفاده از شبکه اینترنت و دیگر فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی از جمله این تحولات است.
این امر تا آنجا پیش رفته که در کشور‌هایی چون آمریکا استفاده دانش‌آموزان از لپ‌تاپ در کلاس‌های درس پدیده‌ای عادی است و استفاده از ابزار‌های سنتی نوشتن کم‌کم به فراموشی سپرده می‌شود.
چندی پیش یک مدرسه آمریکایی تمامی‌کاغذ و کتاب‌ها را کنار گذاشت و با این استدلال که هر دانش آموز 500 دلار جهت خرید کتاب‌های خود هزینه می‌کند اما با 800 دلار صاحب یک لپ‌تاپ می‌شود که جایگزین کتاب‌هایشان می‌شود و لابراتور‌های رایانه‌ای مدرسه نیز از کار حذف می‌شوند، لپ‌تاپ‌های دانش‌آموزان را جایگزین کتاب و دفتر‌های کاغذی کرد.
چنین تغییراتی نه تنها در کشورهای آمریکایی و اروپایی، بلکه در کشورهای آسیایی چون فیلیپین، مالزی، امارات و همچنین کشورهای آفریقایی در شرف وقوع است.
تأسیس مدارس هوشمند در امارات و مالزی و دستور وزیر آموزش فیلیپین مبنی بر بررسی اینکه کدام یک از تجهیزات ICT در مدارس بازدهی بهتری دارند، در قالب برنامه آموزش فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی در تمامی مدارس این کشور از 2سال پیش شاهدی بر این مدعاست.
توسعه مدارس الکترونیک آفریقا (NEPAD) نیز در راستای همین رویکرد انجام می‌شود. در این طرح که اولین مرحله آن در 20 کشور از جمله آفریقای‌جنوبی، موزامبیک، اتیوپی، موریتانی، اوگاندا، مالی و کامرون به اجرا در می‌آید، مجهز کردن تمامی مدارس ابتدایی و راهنمایی آفریقا به رایانه، رادیو و تلویزیون، تلفن و فکس، دوربین‌های دیجیتال و ارتباط دهی آنها به اینترنت، در دستور کار قرار دارد.
اما در کشور ما با وجود تمام محدودیت‌های زیر‌ساختی، محروم بودن بسیاری از مدارس از سایت‌های کامپیوتری و همچنین عدم دسترسی بسیاری از دانش‌آموزان به اینترنت چه در مدرسه و چه در منازل، تجهیز مدارس به تعداد قابل قبولی رایانه و همچنین اتصال آنها به شبکه اینترنت چند‌سالی است که در دستور کار مسئولان آموزش و پرورش قرار گرفته است.
فتتاح چندین دبیرستان هوشمند در استان‌های تهران، کرمان، مازندران، لرستان و یزد را شاید بتوان جدی‌ترین حرکتی دانست که در راستای استفاده از فناوری اطلاعات در آموزش دانش‌آموزان در چند سال اخیر شکل گرفته است.
پیشتازان کامپیوتر در ایران
آموزش کامپیوتر به همراه آموزش به وسیله کامپیوتر هدفی است که در پیش دبستان و دبستان پیشتازان کامپیوتر ایران (پکا) دنبال می‌شود.
لی معصومی مدیر اجرایی این دبستان در این زمینه به همشهری می‌گوید: در بسیاری از مدارس آموزش کامپیوتر سلیقه‌ای است، اما مجتمع فنی تهران از سال 82 در قالب طرح پکا آموزش کامپیوتر و همچنین آموزش دروس با استفاده از کامپیوتر در مدارس را آغاز کرد.
به گفته مهندس معصومی در این طرح که در بیش از 50 مدرسه در مقاطع مختلف تحصیلی اجرا شده است، محتوای بسیاری از دروس به صورت الکترونیکی درآمده و به صورت CD در اختیار دانش‌آموزان قرار گرفته است.
تجهیز سایت‌های کامپیوتری مدارس، ایجاد شبکه و استفاده از تجهیزات صوتی و تصویری و نرم‌افزار‌های آموزشی در تدریس برخی دروس از دیگر مواردی است که در این طرح اجرا شده است.
تفکر مدیران برخی مدارس که IT را امری لوکس تلقی می‌کنند از یک سو و عدم‌وجود پتانسیل و زیر‌ساخت‌های لازم در برخی مدارس دیگر موجب آن شد تا طرح پکا در مدارس بسیاری با استقبال مواجه نشود .
به این ترتیب 130 دانش‌آموز این مدرسه علاوه بر آموزش سرفصل‌های مصوب آموزش و پرورش، 2 جلسه در هفته را در سایت‌های کامپیوتر مدرسه می‌گذرانند تا از آموزش‌های لازم بهره‌مند شوند.
تدریس دروس به شیوه فعال، استفاده از نرم‌افزار‌های آموزشی، ویدئو پروژکتور و همچنین فیلمبرداری از تمام ساعات کلاس به منظور استفاده دانش‌آموزان از تدریس معلم در هر زمان دیگر از دیگر مزایای این مدرسه است.
مهندس قریشی، مدیر این مدرسه در این زمینه می‌گوید: ما محتوای الکترونیکی دروس و همچنین فیلم آموزش معلمان در کلاس‌ها را به شیوه‌هایی چون قرار دادن این موارد روی پرتال مدرسه روی شبکه اینترنت در اختیار دانش‌آموزان‌مان قرار می‌دهیم تا آموزش بچه‌ها محدود به ساعات مدرسه نشود.
به گفته وی برگزاری آزمون‌های آنلاین، امکان پی‌گیری پیشرفت دانش‌آموزان از سوی والدین به وسیله همین پرتال، استفاده از نرم‌افزار مدرسه مجازی به منظور آموزش بچه‌ها از دیگر امکانات این مدرسه است.
مسلما استفاده از چنین شیوه‌هایی در آموزش علاوه بر عمق بخشیدن به مسائل، جذابیت درس خواندن را برای کودکان دو چندان می‌کند.
اما باید دید در عمل دانش‌آموزان کلاس چهارم و پنجم دبستان که سال‌های پیش با شیوه معمول درس خوانده‌اند و سال‌های بعد را نیز باید در مدارس عادی بگذرانند از این شیوه آموزش چه بهره‌ای می‌برند.
برای عقب نماندن از قافله جهانی و نهادینه کردن مفاهیمی چون تجارت الکترونیک، دولت الکترونیک، شهروند الکترونیک و در نهایت جامعه الکترونیک، تأسیس دبستان پیشتازان کامپیوتر ایران یک قدم مثبت است؛ اما این اولین قدم است و برای رسیدن به منزل مقصود گام‌های زیادی فاصله داریم.
همشهری آنلاین
