چشم‌انداز روشن انرژی هیدروژنی
منبع: پراجکت سندیکیت
نویسنده: پیتر هافمن*
مترجم: شادی آذری
انرژی‌های تجدیدپذیر دیگر غیر قابل اعتماد و گرانقیمت نیستند
در سرتاسر جهان دولت‌ها و کسب و کارها دائما خواستار سرمایه‌گذاری‌های عظیم در انرژی‌های خورشیدی، بادی، حرارت زمین و سوخت‌های زیستی هستند، اما در ایالات متحده بر خلاف اروپا و آسیا، فقدان بحث در مورد انرژی هیدروژنی و سلول‌های سوختی به عنوان فناوری‌های سیستمیک و تغییردهنده بازی به شدت حس می‌شود. این وضع باید تغییر کند: این منابع انرژی پاک و تجدیدپذیر نه تنها قدرت آلایندگی‌شان صفر است، بلکه سوخت‌هایی با آلایندگی صفر برای خودروها و کامیون‌هایی هستند که آلاینده‌ترین وسایط نقلیه محسوب می‌شوند.
تاکنون بسیاری درباره طرح‌های خودروسازان بزرگی چون هوندا، تویوتا و هیوندایی شنیده‌اند مبنی بر اینکه قرار است این شرکت‌ها در حدود سال 2015 خودروهایی را با سلول‌های سوخت هیدروژنی به تولید انبوه رسانند. دایملر، فورد و نیسان هم چنین خودروهایی را تا سال 2017 به بازار عرضه خواهند کرد. آلمان قصد دارد تا سال 2015 دست کم 50 ایستگاه پمپ هیدروژن را به عنوان آغازی برای راه‌اندازی یک شبکه سراسری کشوری افتتاح کند. ژاپن و کره نیز از طرح‌هایی مشابه
خبر داده‌اند.
اما خبری که کمتر مورد توجه قرار گرفته است خبری است بزرگ‌تر؛ اینکه برخی کشورهای اروپایی به ویژه آلمان پروژه‌هایی را راه‌اندازی کرده‌اند که انرژی‌های تجدید پذیری چون انرژی خورشیدی و بادی را برای ذخیره با هیدروژن ترکیب می‌کند. این به معنای ایجاد شبکه انرژی است که پاک و بدون آلاینده است و ضمن باثبات بودن نه به زغال و نفت نیازی دارد و نه به انرژی هسته‌ای.
نتایج تحقیق دو محقق آمریکایی به نام‌های ویلت کمپتون و کوری بودیسچاک نشان می‌دهد که ترکیب انرژی‌های تجدید پذیر و ذخیره هیدروژن می‌تواند تا سال 2030 همه برق شبکه آمریکا را با هزینه‌ای معادل هزینه امروزی تولید برق ، تامین نماید. این دو محقق یک مدل رایانه‌ای برای انرژی بادی و خورشیدی و هیدروژنی تهیه کرده‌اند که می‌تواند یک پنجم برق مورد نیاز ایالات متحده را تامین کند. کمپتون می‌گوید :«نتایج این تحقیق مهر باطلی است بر این عقیده که انرژی‌های تجدید پذیر غیرقابل اعتماد و گرانقیمت هستند.» وی می‌افزاید: «بر طبق گفته بودیسچاک، به عنوان مثال استفاده از هیدروژن برای ذخیره‌سازی این امکان را فراهم خواهد ساخت که ما به یک سیستم الکتریک دست یابیم که امروز 72 گیگاوات برق تولید می‌کند؛ یعنی 9/99 درصد برق مورد نیاز. این تنها با استفاده از 17 گیگاوات انرژی خورشیدی و 68 گیگا وات انرژی باد ساحلی و 115 گیگا وات انرژی باد سرزمین‌های غیرساحلی تامین خواهد شد. چندین پروژه در دست اجرا در اروپا نیز به مانند این مطالعه تایید می‌کنند که گاز هیدروژن که با الکترولیز از آب گرفته و ذخیره می‌شود می‌تواند نوسانات انرژی بادی و خورشیدی را از بین ببرد. این ایده تا حدود زیادی بر اساس دو تحقیق اخیر که در دانشگاه استنفورد و موسسه کارنگی انجام شد، شکل گرفت. کن کالدریا، دانشمند متخصص اتمسفر از موسسه کارنگی چنین توضیح داده است: «انرژی باد بیشتر از انرژی مورد نیاز همه تمدن‌هاست.»
تلاش اخیری که در سال‌جاری در بروکسل انجام شد و نام «دن کیشوت» بر آن نهادند، برای ذخیره‌سازی انرژی و حمل و نقل آن و تامین انرژی کامیون‌هایی با سلول‌های سوختی طراحی شده است. شرکای فعال در این پروژه شامل یک شبکه خواربار فروشی بلژیکی ، کمیسیون اروپا و چند شرکت و سازمان اروپایی است.شرکت کانادایی هیدروژنیکس هم مسوول تامین دستگاه الکترولیز و یک سلول سوختی برای آن است.
در چنین شرایطی در ماه دسامبر و در نزدیکی برلین، پنج شرکت پروژه‌ای 10 میلیون پوندی (13 میلیون دلاری) را در فرودگاه اصلی برلین راه‌اندازی کرده‌اند. در این پروژه ایستگاه هیدروژن رسانی که از پیش وجود داشت به ایستگاه خنثی‌سازی CO2 گسترش و تغییر می‌یابد و این کار از طریق اتصال آن به یک مزرعه توربین‌های بادی انجام می‌شود. سال گذشته دو شرکت آلمانی اعلام کردند که دو کارخانه تولید انرژی نو راه‌اندازی می‌کنند و نخستین نیروگاه ترکیبی انرژی‌های تجدید پذیر و هیدروژن که برق و هیدروژن برای سوخت خودرو تولید می‌کند، در پاییز 2011 کار خود را آغاز کرد.
سال گذشته آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان جدیت خود را در مورد تولید انرژی‌های تجدیدپذیر و حرکت به سمت انرژی‌های پاک اعلام کرد. اصطلاح گردش انرژی که او در سال 2010 به کار برد و پس از آن بارها از آن یاد شد، یکی از بی‌پرواترین اقدامات دولت‌ها در زمینه محیط زیست بوده است.
بنا به عقیده بیل مک‌کیبن، نویسنده و فعال محیط زیست، آلمان در خط مقدم مبارزه بین‌المللی با تغییرات جوی است. وی نوشته است: «جایگزین‌های پاک و بهترین خبر از سال 2012 از سوی آلمان به گوش رسید، تنها کشور بزرگی که تغییرات جوی را جدی گرفته است... . روزهایی در تابستان گذشته بود که در آن آلمانی‌ها بیش از نیمی از انرژی مورد نیاز خود را از انرژی خورشید تامین کردند.» در واقع فناوری هیدروژنی حاصل تلاش آلمان در زمینه سیستم انرژی تجدیدپذیر است. احتمالا حرکت آلمان به سمت سیستم انرژی تجدیدپذیر تاثیری وسیع‌تر نیز خواهد گذارد.
مجموعه‌ای از شش مقاله با عنوان «خروج آلمان از انرژی هسته‌ای» که در بولتن اتومیک ساینتیست منتشر شد به این نکته اشاره دارد که کنارگذاردن انرژی هسته‌ای از هم‌اکنون «منافع محسوس اقتصادی خود را در زمینه محیط زیست نشان داده است.»
لوتس مز، یک دانشمند علوم سیاسی در دانشگاه برلین می‌گوید که این حرکت کشور آلمان «به طرز قابل مشاهده‌ای تامین انرژی را از موضوع رشد اقتصادی» جدا ساخته است و این به معنای اصلاحات اجتماعی، اقتصادی، تکنولوژیک و سیاست فرهنگی در آلمان است.»
آنچه باعث تعجب است این است که کشورهای دارای اقتصادهای ضعیف معطل چه هستند؟
* نویسنده کتاب انرژی فردا-هیدروژن، سلول‌های سوختی و چشم‌انداز سیاره‌ای پاک‌تر، وی ویراستار و ناشر مقاله هیدروژن و سوخت زیستی نیز هست.
