سخنرانی پروفسور اُرمزبی درباره‌ی معماری اسلامی
سپتامبر ۲۰۰۶
http://pnu-club.com/imported/2009/06/348.jpgروز ۲۴ ژوئن،
پروفسور اريک اُرمزبی، رييس کتابخانه‌ی مؤسسه‌ی مطالعات اسماعيلی، درباره‌ی گزيده‌ای از تصاوير معماری اسلامی در موزه‌ی ويکتوريا و آلبرت لندن سخنرانی کرد. اين سخنرانی که بخشی از
مراسم ويژه‌ی هفته‌ی معماری در روز عمومی اتاق مطالعه‌ی انجمن سلطنتی معماری بريتانیا و موزه‌ی ويکتوريا و آلبرت بود و جزو سلسله برنامه‌های مستمر موزه تحت عنوان «
تغيير جريان‌ها: گفت‌وگو در معماری اسلامی» است.
http://pnu-club.com/imported/2009/06/349.jpg نخستين تصویری که پروفسور اُرمزبی انتخاب کرده بود، مسجد عمر يا
قبة الصخره در بيت المقدس بود. اين ساختمان بين سال‌های ۶۸۷ و ۶۹۱ ميلادی به دست خليفهی اموی عبدالملک بن مروان بر پا شد. مکان اين مسجد، که نخستين نمونه از معماری ساختمانی مسلمانان است، برای مسلمانان، يهوديان و مسيحيان اهميت دارد. مسلمانان معتقدند که اين مکان، محل
معراج پيامبر اسلام است. بنا به تفاسير يهودی، مکان اين صخره جايی است که حضرت ابراهيم در آن آماده‌ی قربانی کردن پسرش شده بود. ظاهراً طرح معماری قبة الصخره از کليسای مرقد مقدس در اورشليم الگوبرداری شده است.
http://pnu-club.com/imported/2009/06/350.jpg
تصویر بعدی مورد بحث پروفسور اُرمزبی مسجد بزرگ دمشق در سوريه بود که در سال ۷۱۵ ميلادی ساخته شده است. پيش از ساخت مسجد، يک کليسای بيزانس در آن‌جا وجود داشت که در محل معبدی رومی ساخته شده بود. امروزه اين مسجد نمادی است از هماهنگی دينی و فرهنگی. در طی حاکميت خليفهی اموی اول، معاوية ابن ابی سفيان، مسلمانان و مسيحيان به طور مشترک از اين کليسا استفاده می‌کردند. می‌گويند مقبره‌ی يوحنای تعميد دهنده در درون این مسجد واقع است و مردم هنوز به اين مکان ادای احترام می‌کنند.
http://pnu-club.com/imported/2009/06/351.jpg
تصوير ديگری که پروفسور اُرمزبی بررسی کرد، نقشه‌ی مدرجی از الحمراء توسط ويليام هاروی بود. اين تصوير يکی از برج‌های الحمراء را به نام «برج اسراء» نشان می‌دهد. اين طرح، ترکيبی از طراحی هندسی و خوشنويسی آيات قرآن و اشعار عربی است. نقشه‌ی «برج اسراء» و به طور کلی الحمراء نمونه‌ی مهمی از تزيينات بناهای مسلمانان در اروپاست و به سهم زياد تمدن‌های مسلمين اشاره دارد.
http://pnu-club.com/imported/2009/06/352.jpgپروفسور اُرمزبی پس از تکميل بحث‌اش درباره‌ی معماری ابنيه در خاورميانه و اروپا، به بحث درباره‌ی معماری اسلامی در هند پرداخت. قبر امپراتور قرن هفدهم مغول، اکبر شاه که از سال ۱۵۵۶ تا ۱۶۰۵ حکمرانی کرده است، يکی از موارد مورد بحث او بود.
http://pnu-club.com/imported/2009/06/355.jpg اين مقبره، باغی ديوار شده کنار جاده‌ی دهلی به آگراست و نمونه‌ای عالی است از ترکيب سبک‌های مختلف معماری که نشانگر تفاوتی عمده ميان ساختمان‌های متأخرتر مغول در هند است. پروفسور اُرمزبی همچنين درباره‌ی مقبره‌ی صفدر جنگ، نيز سخن گفت که يک نمونه‌ی مهم ديگر از معماری مغول است که در معماری‌اش از تاج محل و مقبره‌ی همايون در سال‌های پيشتر الهام گرفته است. اين مقبره در مرکز يک
چهارباغ واقع است که نمادی است از بهشت و صلح و آرامش آن.
