خشکی چشم را جدی بگیرید!!!
امروزه خشكی چشم یكی از شایع ترین علت های مراجعه افراد به درمانگاه چشم پزشكی است. اغلب این مراجعه كنندگان را افراد بالای 55 سال، افرادی كه از لنزهای تماسی استفاده می كنند یا كسانی كه به طور مداوم با كامپیوتر سروكار دارند و افرادی كه در آب و هوای خشك زندگی می كنند، تشكیل می دهند.
خشكی چشم استفاده از كنتاكت لنز را مشكل یا غیرممكن می سازد. با كمال تعجب، زیاد شدن اشك هم ممكن است یكی از عوارض چشم خشك باشد. چنانچه ترشح معمول چشم، پایین تر از حد طبیعی باشد، عكس العمل غدد اشكی در مقابل تحریكات مخاط چشم، تولید زیاد اشك خواهد كرد.
اگرچه این چشم به طور عمده خشك است، ریزش زیادی اشك، ممكن است خشكی ای را كه باعث این اشك ریزش شده مخفی نگه دارد. با بالا رفتن سن، تولید اشك كم می شود. اگر چه چشم خشك در هر سنی هم در زنان و هم در مردان ممكن است به وجود آید، اما زنان بعد از یائسگی بیشتر دچار می شوند. خشكی چشم ممكن است با تورم مفاصل و خشكی دهان همراه باشد كه در این حالت سندرم «شوگرن» نامیده می شود. بعضی داروها هم تولید اشك را كم می كنند و در نتیجه چشم خشك می شود. كسانی كه به دلایلی این داروها را مصرف می كنند، مجبور هستند خشكی چشم خود را تحمل كنند یا این كه از اشك مصنوعی استفاده نمایند. در بروشور این داروها معمولا این موضوع قید می شود.
معمولا چشم پزشك با معاینه معمولی قادر به تشخیص است. بعضی وقت ها آزمایش هایی لازم می شود. آزمایشی كه زیاد مورد استفاده قرار می گیرد، شیرمر است كه كاغذ فیلتر مخصوص نوار مانندی را زیر پلك پایینی می گذارند و سرعت و میزان تولید اشك را در شرایط مختلف اندازه گیری می كنند.
پرده اشكی چیست؟
هنگام گریه كردن یا تحریك چشم و اشك جاری می شود؛ اما اشك یك عمل روزانه مهم تر از اینها دارد. با هر پلك زدن، پرده ای از اشك روی چشم گسترش می یابد و سطح بیرونی چشم را صاف و برای جذب نور شفاف می كند.
بدون این پرده اشكی دید خوب ممكن نخواهد بود. پرده اشكی، از سه لایه تشكیل شده است؛ لایه چرب، لایه آبی و لایه ترشحات مخاطی.لایه چرب قسمت بیرونی پرده اشكی است كه از غدد ریز كناره های پلك ترشح می شود.
این غدد ریز را «میبومین» می گویند.كار اصلی این لایه چرب این است كه سطح پرده اشكی را صاف و نرم كرده و از بخار شدن اشك جلوگیری كند. لایه آبی وسطی كه بزرگ ترین لایه پرده اشك است، قسمت اعظم آنچه را كه به طور معمول اشك می نامیم، تشكیل می دهد. این لایه آبی از غدد ریزی كه روی ملتحمه چشم منتشر است و همچنین از غده بزرگی و اصلی اشك ترشح می شود (ملتحمه عبارت است از پرده ظریفی كه داخل پلك و خارج كره چشم را می پوشاند). لایه آبی چشم را تمیز می كند و اجسام خارجی و مواد تحرك كننده چشم را از آن می شوید و دور می كند. داخلی ترین لایه اشكی شامل ترشحات مخاطی است كه توسط سلول های دیگر ملتحمه ترشح می شود. این لایه باعث می شود كه لایه آبی به طور یكنواخت روی سطح چشم گسترده شده و چشم همیشه مرطوب نگه داشته شود.
اگر این لایه نبود، اشك به چشم نمی چسبید. نكته جالب این است كه دو نوع اشك وجود دارد؛ اشكی كه چشم را نرم و لغزنده می كند و اشكی كه بر اثر تحریك چشم یا احساسات عاطفی به وجود می آید. اشكی كه چشم را لغزنده می كند، به طور مستمر تولید می شود، اما اشك زیادی وقتی تولید می شود كه چیزی چشم را تحریك كند یا این كه شخص گریه كند.
از اشك مصنوعی استفاده كنید
اساس درمان خشکی چشم، جایگزینی اشك مصنوعی به جای اشك طبیعی است. اشك مصنوعی به صورت قطره های چشمی در داروخانه ها در دسترس است كه بدون نسخه هم داده می شود. با استفاده از آنها نرمی، لغزندگی و رطوبت چشم دوباره به دست می آید.
انواع مختلف آنها در بازار فراوان است و افراد نیازمند به آن چند نوعش را امتحان می كنند تا مناسب ترین آنها را كه با آن احساس راحتی می كنند به دست آورند و مقدار استفاده آن به اندازه مورد لزوم است. ممكن است یك تا دو بار در روز باشد یا این كه چند بار در ساعت.
ذخیره كردن و نگهداری اشكی كه به طور طبیعی تولید می شود نیز یك راه دیگر برای مرطوب نگه داشتن چشم است. اشك پس از این كه سطح روی چشم را شست و شو داد، وارد سوراخ كوچكی به نام پانكتوم می شود كه در هر پلك وجود دارد، سپس از داخل كانال كوچكی به كیسه اشكی می ریزد و بعد توسط كانال دیگری به بینی راه می یابد.
این كانال ها را ممكن است چشم پزشك به طور دائم ببندد. این بستن باعث می شود مقداری اشك جمع آوری شود و چشم به مدت زیادتری مرطوب بماند. جلوگیری از بخار شدن اشك نیز می تواند عوارض چشم خشك را بهبود بخشد. در زمستان وقتی بخاری روشن می شود، با استفاده از دستگاه مرطوب كننده یا با گذاشتن یك ظرف آب روی شوفاژ می توان رطوبت هوا را افزایش داد. استفاده از عینك غواصی باعث جلوگیری از بخار شدن اشك توسط باد می شود. عواملی كه خشكی هوا را بیشتر می كنند، باعث می شوند افرادی كه چشم خشك دارند، احساس ناراحتی بیشتری كنند. این عوامل عبارت است از گرمای بیش از اندازه اتاق، سشوار، روزهای بادی یا هر چیز كه ماده تحریك كننده ای به هوا اضافه كند. مخصوصا سیگار كشیدن برای این افراد بسیار ناراحت كننده است.
بعضی از افرادی كه چشم خشك دارند، از خارش شدید چشم موقع بیدار شدن شكایت دارند. این عارضه با تجویز یك پماد هنگام خواندن، قابل درمان است. لازم است از پماد كمترین مقدار ممكن مصرف شود زیرا پماد زیادی باعث تاری دید موقت می شود. اگرچه پمادهای حاوی ویتامین A به نظر می رسد برای افراد مبتلا به «سندرم استیونس ـ جانسون» و بیماری «پمفیگوئید» مفید است، اما برای افرادی كه چشم خشك دارند فایده ای ندارد. اشخاصی كه چشم خشك دارند، ممكن است فقط به اشك مصنوعی احتیاج داشته باشند، ولی گاه خشكی چشم آنقدر زیاد است كه صدمات جدی به چشم می زند. در این صورت حتما باید به چشم پزشك مراجعه شود تا تشخیص معلوم شود و معالجه لازم انجام شود.
منبع : سيمرغ
