هر محیط كار دارای اجزایی است كه به اعتباری می توان در دودسته ثابت و متغیر قرار داد:
منبع مقاله : مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران
۱ - اجزای ثابت محیط كار كه در یك برش زمانی نسبتاً ثابتند؛ مثل مدیر، مرئوسین، كارهای روزمره و تجهیزات محیط كار؛
۲ - اجزای متغیر محیط كار كه دائم در حال تغییر، نوسان و تكاملند؛ مثل: بــــازدهی، بهــره وری در كار، میزان رضایت بخشی كار از دید مرئوسین و فضای بین مدیر و مرئوس.
تعریف فضای بین مدیر و مرئوس: فضایی كه مملو از تلقیات، برداشتها و عقاید جهت دهنده مرئوسین است نسبت به مدیر كه با راهبردها و خلاقیت مدیر هدایت می شود و در عمل بر عملكرد موثر است. اشاره شد كه فضای بین مدیر و مرئوس از اجزای متغیر محیط كاری است. بنابراین، در محیط كاری پس از اینكه مرئوسین گزینش و جذب شدند و مدیری برای هر موقعیت منصوب شد و یا اینكه در یك محیط كاری دیرپا كه مثلاً تغییر در مدیریت داریم و یا تغییر در مرئوسین (به هر دلیل) فضای بین مدیر و مرئوس به موازات تغییرات در مدیریت و مرئوسین متولد می شود و یك مدیر وارد فاز هدایت فضای كاری می شود.
این جمله شاید مهمترین مطلب در هدایت فضاهای نامرئی بین مدیر و مرئوس باشد:
قبل از اینكه پرداختهای ثابت ذهنی فضای بین مدیر و مرئوس را هدایت كند بكوشیم تا با هدایت پندارهای ذهنی نسبت به مدیر و محیط كار فضای بین مدیر و مرئوس را هدایت كنیم.
لذا زمانی كه فردی مدیریت یك موقعیت را برعهده می گیرد باید بینش و توجه كافی نسبت به این موضوع داشته باشد كه از همان زمان كه نام وی برای تصدی موقعیتی در نزد كاركنان مطرح می شود، پندارهای ذهنی مرئوسین نسبت به مدیر شروع به فعــــالیت می كند. البته بعضی از عوامل بیرونی (خارج از حیطه مدیر) نیز می توانند پندارهای ذهنی را تحت تاثیر قرار دهند. مثل رفتار مدیریت قبلی در یك موقعیت كه ناخودآگاه در ذهن مرئوسین پرداختها و تلقیات ذهنی ثبت شده در خصوص همه مدیران ایجاد كرده است. لذا مدیر باید با درایت و با بهره گیری از اطلاعاتی در مورد خصوصیات زیردستان و ایده آل ها و انتظارهای آنان و درك صحیح از قضاوت مرئوسین نسبت به مدیر، فرماندهی آفریدن فضای بین مدیر و مرئوس و هدایت آن را برعهده بگیرد. جای تردید نیست كه هدایت فضای بین مدیر و مرئوس دارای یك روند مستمر و دائمی است و برخلاف بی توجهی ها و اشتباهات بعضی از مدیران كه فقط در اوایل مدیریتشان سعی در ذهنیت سازی (پرداخت ذهنی مرئوسین) دارند و بعد از گذشت مدت كوتاهی با رفتارشان پرداختهای ذهنی مرئوسین را متلاشی می كنند، هیچ گاه نباید به دید یك امر موقت به آن نگریست. همچنین فضای بین مدیر و مرئوسین در درون یك دریچه هدایت نمی شود و فضایی به وسعت ارتباطات حسی، ذهنی، كلامی، كاری و غیرمستقیم دو طرف دارد.
اما چهعواملی می توانند احتمالاً در هدایت فضای بین مدیر و مرئوس مهم و موثر باشند:
۱ - اولین نكته و مهمترین مطلب در هدایت و آفریدن فضای مطلوب بین مدیر و مرئوسین این است كه مدیر باید از یك نیت صادقانه و خیرخواهانه برخوردار باشد كه منتهی به رفتاری صمیمی و بی آلایشی می شود. چرا كه نقش بازی كردن و استفاده از ترفندهای رفتاری برای مغلوب كردن ذهن مرئوسین دوام زیادی نمی آورد و پس از مدت كوتاهی شخصیت مدیر آنگونه كه هست شناسایی می شود؛ در نتیجه فضای نامرئی بین مدیر و مرئوس در جهتی كه واقعاً باید باشد تغییر می كند.
۲ - دومین مطلب داشتن بینشی وسیع، ذهن تحلیلگر و هوشیار و موقعیت سنج و عاری از خطاهای رفتاری برای هر لحظه از مدیریت مدیر است.
۳ - هر مدیر در آغاز مدیریت خود در هر مجموعه ای باید تا حد ممكن به شناسایی به موقعیت كاری و شخصیت ورفتار مرئوسین بپردازد و استراتژی رفتار مدیریت خود را با موقعیت منطبق سازد.
۴ - ممكن است جریانی از خارج یا درون محیط كار، فضای بین مدیر و مرئوس را مخدوش كند. اولین وظیفه هر مدیر حفظ آرامش در خود و انتقال آن به مرئوسین است.
۵ - ممكن است شكل برخورد یا كارانه بعضی از افراد مدیر را سردر گم كند. در این وضعیت مدیر باید مراقب باشد تا در ترفند چاپلوسی و تملق مرئوسین نیفتد؛ در غیر این صورت هدایت فضای بین مدیر و مرئوس دچار نوسان و انحراف خواهد شد.
۶ - باید همواره فضای بین مدیر و مرئوس در مسیر مثبت و پیش بینی پذیر و با حفظ جریان فضا هدایت شود و با تغییر نوع رابطه بین مدیر و مرئوس (مثلاً خودمانی شدن بیش از حد مرئوسین با مدیر) فاصله فضای بین مدیر و مرئوس از بین نرود.
