ایست قلبی همراه با مرگ ناگهانی
مقدمه
مرگ ناگهانی قلبی عبارت است از مرگ طبیعی ناشی از علل قلبی در فردی که ممکن است بیماری شناخته شده قلبی داشته باشد. اما زمان و نحوه مرگ در او غیر منتظره باشد، بطوری که ظرف یکساعت از شروع علائم حاد، هوشیاری وی بطور ناگهانی از بین برود. نمونه ساده آن این است که بیماری سکته قلبی می‌کند ولی کار او به بیمارستان و cuu نمی کشد. در همان میانه راه قلب وی کاملاً از کار می افتد و ظرف چند دقیقه مرگ کامل عارض می‌گردد.
ممکن است بسیاری چنین مرگی را به دلیل سادگی و سرعت آن بپسندند و از خدا بخواهند مرگی ساده و ناگهانی برایشان مقدر کند. اما در پزشکی , مقابله با بیماری و مرگ یک اصل است و به همین دلیل راه‌هایی برای نجات بیماران دچار ایست قلبی در نظر گرفته شده است.
علائم مقدماتی
ممکن است روزها ، هفته‌ها یا ماهها قبل از مرگ ناگهانی قلبی ، آنژین قلبی رو به افزایش ، درد قلبی ، تنگی نفس ، طپش قلب ، خستگی زودرس و سایر علائم غیر اختصاصی وجود داشته باشند.
- شروع ایست قلبی ممکن است با علائم تیپیک یک واقعه حاد قلبی، همچون آنژین طول کشیده یا درد آغاز سکته قلبی ، تنگی نفس ، شروع ناگهانی طپش قلب یا گیجی مشخص شود.
- با این حال در بسیاری از بیماران شروع ایست قلبی ، ناگهانی و بدون علائم هشدار دهنده است.
- از بین رفتن کامل هوشیاری جزء لاینفک ایست قلبی است.
تابلوی چنین مرگی در بیشتر موارد به این صورت است که فرد به طور ناگهان یا متعاقب درد یا تپش قلب یا تنگی نفس ، هوشیاری خود را از دست می‌دهد. قلبش بعد از بی‌نظمی‌های خاصی (که به آن تپش بطنی و لرزش بطنی می‌گویند)، دچار ایست کامل می‌شود و بعد از چند دقیقه مغز و سایر اندامهای حیاتی از کار می‌افتند.
بنابراین بعد از منگی کوتاه‌مدت و به دنبال آن غش کردن ، بیمار بیهوش می‌شود ، نبض لمس نمی‌شود، تنفس نیز معمولاً متوقف می‌شود. پوست به رنگ آبی ـ سفید در می‌آید. مردمکها نیز گشاد می‌شوند. غش کردن ساده در نگاه اول ممکن است شبیه ایست قلبی به نظر آید، اما در غش کردن ساده، نبض وجود دارد و تنفس قطع نمی‌شود.
علل
بیماریهای قلبی شایعترین علت مرگ ناگهانی طبیعی را تشکیل می‌دهند. عوامل ارثی در خطر ابتلاء به مرگ ناگهانی (اما عمدتا بصورت غیر اختصاصی) نقش دارند. آنها توجیهی برای استعداد ارثی ابتلاء به بیماری کرونری قلبی را بیان می‌نمایند.
علل قلبی
بیماری آترواسکلروز (تصلب شرایین قلب) کرونری شایعترین اختلال ساختمانی همراه با مرگ ناگهانی قلبی است. بیماریهای عروق کرونری قلب ، سکته قلبی ، کاردیومیوپاتی قلب (بیماری عضله قلب) بیماریهای التهابی قلب ، بیماریهای دریچه‌ای قلب و بیماریهای مربوط به سیستم انتقالی قلب و نامنظمی‌های ضربان قلب می‌توانند باعث ایست قلبی و مرگ ناگهانی قلب شوند.
ایسکمی یا خونرسانی ناکافی قلب ، نارسایی قلب ، شوک ، اختلالات الکترولیتی نظیر هیپوکالمی(کمبود پتاسیم) اسیدوز و فقدان اکسیژن ، اثرات داروهای آریتمی‌زا ، سم‌های قلبی مانند کوکائین و مواد مخدر تزریقی ، مسمومیت با دیگوکسین (حتی افزایش خفیف غلظت این داروی قوی در خون می‌تواند ریتم قلب را دچار اختلال کند.) ، تداخلهای دارویی (مثلا داروهای دیورتیک (ادرارآورها) می‌توانند باعث کاهش پتاسیم خون شوند.)و اختلال عملکرد پیس (باطری) قلبی نیز از عوامل موثر در عملکرد قلب و در نتیجه ایست قلب و مرگ ناگهانی هستند.
ازبین رفتن غیر منتظره گردش خون را می‌توان به دو گروه وقایع ناشی از آریتمی و نارسایی گردش خون تقسیم نمود.
علل غیر قلبی مرگ ناگهانی
آمبولی ریه ، آسم ، پارگی آئورت ، سکته مغزی و آنافیلاکسی یا شوک حساسیتی از علل غیر قلبی مرگ ناگهانی می‌باشند.
عاقبت یا پیش‌آگهی ایست قلبی
گرچه بهبود خودبخود ندرتا رخ می‌دهد، اما اگر مداخله فعال احیاء قلبی و ریوی سریعا انجام نگیرد، ایست قلبی معمولا در عرض چند دقیقه منجر به مرگ می‌شود. تعداد کمی از بیمارانی که هیچگونه اقدامات احیاء در اولین 8 دقیقه بعد از شروع واقعه برای آنها انجام نمی‌گیرد، زنده می‌مانند.
توانایی احیاء بیمار ایست قلبی به زمان شروع اقدامات احیاء ، شرایط محلی که واقعه در آن رخ داده است ، مکانیسم ایجاد ایست قلبی (از قبیل طپش یا تاکیکاردی بطنی ، فیبریلاسیون یا لرزش بطنی ، آسیستول و ...) و وضعیت بالینی بیمار قبل از ایست قلبی بستگی دارد.
اقدامات درمانی
پاسخ اولیه
مشاهده حرکات تنفسی ، رنگ پوست و وجود یا فقدان نبض سرخرگهای کاروتید یا رانی بلافاصله مشخص می‌کند که آیا ایست قلبی رخ داده یا نه؟ دومین کار در طی پاسخ اولیه تمیز کردن راه هوایی است.
اقدامات کمکی پایه یا همان احیاء
مراحل اصلی احیاء قلبی و ریوی عبارتند از:
-مطمئن شوید راه هوایی باز است. اگر بیمار استریدور تنفسی (صدای خرخر) دارد همراه با وجود نبض ، خفگی با جسم خارجی یا غذا را مد نظر داشته باشید و با مانور هایملیخ آن را بیرون بیاورید.
-فورا تنفس دهان به دهان را آغاز کنید.
-نبض کاروتید را لمس کنید و اگر لمس نشد، ماساژ قلبی را شروع نمایید. ماساژ قلبی باید 100 - 80 تا در دقیقه باشد.
-عملیات احیا را تا زمان رسیدن کمک ادامه دهید.
اقدامات کمکی پیشرفته
مقصود از اقدامات کمکی پیشرفته ، برقراری تهویه کافی با استفاده از لوله گذاری داخل نای و تنفس با دستگاه ، دادن شوک الکتریکی قلبی یا گذاشتن پیس میکر (باطری) قلبی و ایجاد یک مسیر داخل وریدی برای تزریق دارو و ... است.
پیشگیری
پیشگیری اولی از ایست قلبی به توانایی شناسایی بیماران در معرض خطر مرگ ناگهانی قلبی بستگی دارد. مهمترین عوامل خطر بیماری کرونری قلبی عبارتند از: سن ، افزایش فشار خون ، مصرف سیگار ، افزایش سطح کلسترول خون ، چاقی ، بزرگی بطن چپ قلب و اختلالات غیر اختصاصی نوار قلب.
اگر مشکل قلبی دارید، یا در خطر بروز مشکل قلبی هستید، یک گردن‌آویز یا دست‌بند مخصوص همراه داشته باشید تا در مواقع اورژانس بتوان به سرعت به مشکل شما پی برد.
