مختصري از زندگينامه و سيره امام علی ابن موسی الرضا علیه السلام
مختصري از زندگينامه و سيره امام علی ابن موسی الرضا علیه السلام
نام: علي (ع) لقب: رضا، رضي، صابر،فاضل،وفي،قرة اعين المومنين،غيظ الملحدين
كنيه: ابوالحسن نام پدر: موسي بن جعفر (ع) نام مادر: نجمه خاتون (س)
تاريخ ولادت: 11 ذيقعده سال 148 هج. – مدينه مدت امامت: 20 سال
تاريخ شهادت: 29 صفر سال 203 هج. – مشهد ( در سن 55 سالگي )
قاتل: مأمون الرشيد « ملعون » ( از خلفاي عباسي ) محل دفن: مشهد – ايران
چرا حضرت علي بن موسي عليه السلام را رضا مي ناميدند؟
امام محمد تقي عليه السلام فرموده اند: « حق تعالي او را به رضا مسمي گردانيد براي آنكه پسنديده ي خدا بود در آسمان، و رسول خدا صلي الله عليه و آله و ائمه هدي( عليهم السلام) در زمين از او راضي بودندو او را براي امامت پسنديدند» پرسيدند:« مگر همه پدران شما پسنديده ي خدا و رسول و ائمه عليهم السلام نبودند؟ فرمود: بله. پرسيدند : پس چرا در ميان ايشان او را به اين لقب مخصوص گردانيدند؟ فرمود:« براي آنكه مخالفان و دشمنان او را پسنديدند چنانچه دوستان از او خشنود بودند ، اتفاق دوست و دشمن بر خشنودي از او مخصوص آن حضرت بودو به اين سبب او را به اين اسم مخصوص گردانيدند»
گوشه ای از سجایا و مکارم اخلاقی ثامن الحجج علیه السلام
شیخ صدوق روایت کرده از ابراهیم ابن عباس که گفت:
هرگز ندیدم که حضرت ابوالحسن الرضا علیه السلام کسی را به کلام خویش جفا کند. ندیدم که هرگز کلام کسی را قطع کند تا فارغ شود از کلام خود
و رد نکرد حاجت احدی را، که مقدور او بود برآوردنش.
هیچ گاهی در حضور کسی که که با او نشسته بود پا دراز نفرمود.
در مجلس مقابل جلیس خود تکیه نمی فرمود.
هیچ وقت ندیدم او را که به یکی از موالی و غلامان خود بد بگوید و فحش دهد.
هیچ گاه ندیدم که آب دهان خود را دور افکند.
هیچ گاه ندیدم که در خنده ی خود قهقهه کند بلکه خنده ی او تبسم بود.
چون خلوت می نمود و خوان طعام نزد او می نهادند ممالیک خود را تمام سر سفره می طلبید حتی دربان و میرآخور او با آنها طعام میل می فرمود.
عادت آن جناب آن بود که شبها را تا به صبح بیدار بود. روزه بسیار می گرفت. روزه ی سه روز از هر ماه، که پنج شنبه ی اول ماه چهارشنبه ی میان ماه و پنج شنبه ی اخر ماه از او فوت نشد . می فرمود روزه ی این سه روز مقابل روزه ی دهر است.
آن حضرت بسیار احسان می کرد و صدقه می داد در پنهانی. بیشتر صدقات او در شبهای تار بود.
از ابراهیم ابن عباس روایت شده که گفت: ندیدم هرگز حضرت رضا علیه السلام را که از او چیزی بپرسند و نداند.. ندیدم از او داناتر به احوالی که در زمان پیش تا زمان او گذشته است مامون او را امتحان می نمود به هر سوالی و او جواب می گفت.
همه سخن و جواب او و مثل ها که می آورد همه از قرآن منتزع بود.
او در هر سه روز قرآن را ختم می کرد. می گفت: اگر خواهم در کمتر از سه روز ختم می کنم؛ اما هر گز به ایه ی نمی گذرم مگر آنکه فکر می کنم در آن و تفکر می کنم که در چه چیز فرود آمده و در کدام وقت نازل شده. ازین روی به هر سه روز ختم می کنم.
ولايتعهدي امام رضا عليه السلام
وقتي مامون به خلافت مستقر گرديد، در اطراف ممالك حجاز و يمن بعضي از سادات به طمع خلافت، رايت مخالفت برداشتند، و از اطراف و اكناف آشوب به پا شد.مامون پس از فكر و انديشه ي بسيار و با مشورن فضل بن سهل كه وزيرش بود، تصميم گرفت امام را از مدينه به مرو طلب كند و به بهانه وليعهد كردنش هم آشوب ها را بخواباند هم با تمركز بيشتر بتواند مستقيما امام را زير نظر بگيرد.و ضمنا مردم را نيز نسبت به خاندان رسالت بد گمان كند و دنيا دوست و طمع كار معرفي نمايد و همچنين بسياري از كارهاي خود را با تاييد آن حضرت معرفي كرده براي خود مشروعيت در نزد مردم ايجاد كند.
خيلي ها كه از مكر مامون غافل بودند با خوش خيالي به امام تبريك مي گفتند اما امام رضا عليه السلام خود مي فرمايند: زمانيكه مي خواستم از مدينه بيرون بيايم، خانواده ام را جمع كردم و از آنها خواستم بر من گريه كنند... گفتم من بر نمي گردم هرگز. پس ابوجعفر جواد عليه السلام را به مسجد پيامبر صلي الله عليه و آله بردم و حفظ او را دعا كردم به سبب رسول خدا صلي الله عليه و اله و همه ي وكيلان خود را به اطاعت از او فراخواندم و فهمانيدم كه او عليه السلام قائم مقام من است.
اين نوع رفتار امام رضا عليه السلام نشان مي دهد كه ايشان از مكر مامون آگاه بوده اند و ديگران را نيز با همين رفتار آگاهي داده اند.
در مسير مدينه تا مرو اتفاقات زيبايي از استقبال مردم و منش امام به ما رسيده است.
زمانيكه امام به مرو رسيد، مامون تلاش بسيار كرد تا به اهداف شوم خود برسد اما امام با هوشياري پيشنهاد او را رد كرد تا آنجا كه مامون ايشان را تهديد كرد كه در صورت نپذيرفتن ولايتعهدي گردن امام را خواهد زد. امام عليه السلام فرمود:« حق تعالي امر نفموده كه خود را به مهلكه بيندازم حالا كه اجبار مي كني قبول مي كنم به شرط آنكه كسي را نصب نكنم و احدي را عزل ننمايم. مامون پذيرفت. اما با همين شرط ديگر نتوانست جنايات خود را به نام امام تمام كند.
شهادت امام رضا عليه السلام
مامون به حسب ظاهر با محبت و دوستي با امام برخورد مي كرد اما در باطن پيوسته ايشان را آزار مي رسانيد. به گونه اي بر امام اين دوران سخت گذشت كه از خداوند مرگ خود را مي خواست.
در پستي و رذالت مامون همين بس كه زمانيكه امام نقل كردند: به خدا سوگند كه هيچ يك از ما اهل بيت نيست مگر آنكه كشته مي گردد و شهيد مي شود. گفتند يا رسول الله چه كسي شما را شهيد مي كند. فرمود : بدترين خلق خداوند در زمان من، مرا شهيد خواهد كرد به زهر. دور از ديار و در زمين غربت مرا مدفون خواهد ساخت.
مامون در جهت رسيدن به اهداف خود تلاش هاي بسياري كرد اما با درايت امام تمام آن تلاش ها نتيجه معكوس داد و هر روز محبت مردم نسبت به امامشان افزايش مي يافت . مامون علماي مكاتيب و مذاهب و اديان را از تمام ملل جمع كرد تا با آن حضرت مناظره نمايند بلكه عجز يا ناتواني در امام ظاهر شود و اعتقاد مردم به ايشان سست شود . اما اين تدبيرش هم نتيجه عكس داد و عالم آل محمد صلي الله عليه و آله همه را مغلوب كرد و همگان اقرار به فضيلت ايشان كردند.
سرانجام مامون ديگر تاب نياورد و ايشان را به انگور يا انار آلوده به زهر غريبانه و مظلومانه به شهادت رساند .
تعدادي از احاديث عالم آل محمد امام رضا عليه السلام را در لينك زير بخوانيد، خصوصا پيام و دستور اخلاقي امام رضا عليه السلام به دوستان و شيعيان خود:
تعدادي از احاديث امام رضا عليه السلام
امام رضا علیه السلام می فرمایند :
هرکس در غریبی به زیارت من بیاید من سه جا به بازدید او می آیم
۱- شب اول قبر ۲- هنگام حساب ۳- پل صراط
يا اباالحسن يا علي بن موسي ايها الرضا يابن رسول الله يا حجة الله علي خلقه يا سيدنا و مولانا انا توجهنا و استشفعنا و توسلنا بك الي الله و قدمناك بين يدي حاجاتنا. يا وجيها عندالله اشفع لنا عندالله
خدایا! تو را به امام رئوفي كه آبروي كشور ماست، به دلتنگي جوادالائمه در هجران پدر، به مظلوميت امام هدايت، به اشك هاي شبانه اش، به قنوت عجيبش، به غريبي جانسوزش، غريبي ما را در هجران آخرين امام هدايت، رحم آور و یاری مان کن مانع ظهورش نباشيم بلكه ما را از بهترين ياران و كمك كاران و سربازان راهش قرار ده و شهادت در راه او را نصيبمان فرما و انت نعم المولي و نعم النصير
لينكهاي مرتبط:
معرفي دو سايت براي ارتباط زنده و مستقيم با حرم امام رضا عليه السلام و زيارت آنلاين
پيام زندگي امام رضا عليه السلام و شرط خادم بودن
دلم تنگه براي زيارتت امام رضا
بهترین و جالب ترین مطالب-محب امام نقی ع - مختصري از زندگينامه و سيره امام علی ابن موسی الرضا علیه السلام
