نخستین نگاه منتقدان ایرانی به فیلم «یک بارمصرف‌ها2»: این قهرمان اکشن‌ای که در زیرزمین هم عینک دودی می‌زند، هنوز بی‌مصرف نشده!
آنها منطق روایی و ساختار منسجم و نقطه عطف و فرضیه دراماتیک و به طور کلی موارد و عناصر لازم برای یک فیلم نامه خوب و سرپا را نمی شناسند. به آنها ماموریت که بدهی یک شهر را به خون می کشند. یک تنه سر صد ها انسان را بر باد می دهند تا به آدم بد اصلی داستان برسند. همیشه هم رئیس گروه خیرها با بزرگ شرها تنها میشوند و طی یک مبارزه نفس گیر نیروی خیر یا مثبت داستان پیروز می شود و همه چیز به خوبی و خوشی تمام. این فرمول همیشگی فیلم های اکشنی است که از دهه هشتاد تا امروز به کار خود همچنان ادامه می دهند.
http://pnu-club.com/imported/2012/09/444.jpg
فیلم هایی که مبنای آنها بر اساس حرکت و خشونت نهاده شده. نمی خواهم درباره تاثیر خشونت در جامعه و مواردی از این قبیل صحبت کنم، چون خود این مقوله بحث طولانی می خواهد. ولی حقیقت این است که از سالهای گذشته تا امروز خشونت و تحرک این فیلم ها جزوی از علاقه مندی های‌مان شده و به خصوص امروز که بازی های کامپیوتری بکش بکش از خواب شب هم برایمان واجب تر است!
دو هفته است که قسمت دوم فیلم «یک بار مصرف ها» به نمایش درآمده و فعلا در صدر جدول فروش قرار گرفته. فیلمی که مانند قسمت قبلش پر است از ستاره های اکشن فیلم های خاطره ساز سال های دور. استالون، ون دام، شوارتزنگر و... بازیگرهایی هستند که هرکدام در گذشته قدرتی بودند در سینمای اکشن. راستش را بخواهید مقاومت در برابر این فیلم کار دشواری است. چرا که در طول فیلم چهره هر کدام از بازیگرهایی که حالا سن و سالی از آنها گذشته را می بینیم، خاطرات گذشته و فیلم های آنان برایمان مرور می شود و غرق در مرور آنها می شویم.
ولی اگر واقع بینانه به «یک بار مصرف ها ٢» نگاه کنیم، می بینیم که به عنوان یک فیلم اکشن، چندان رضایت بخش نیست. «یک بار مصرف ها ٢» از لحاظ داستانی در مقایسه با قسمت قبل بسیار ضعیف تر عمل کرده و به جای آنکه بخشی از انرژی خود را صرف تعریف یک قصه، هر چند کلیشه ای کند از همان ابتدا تمرکزش را به صحنه های کشت و کشتار معطوف کرده. فیلم از نطر خشونت هیچ چیز کم ندارد. پانزده دقیقه ابتدایی آن فقط صدای شلیک گلوله ها و انفجار بمب ها را می شنویم و گروه یک بار مصرف ها را می بینیم که سوار بر ماشین و قایقند و خون آدم هایی که فواره وار در هوا پخش می شوند.
این بار سایمون وست کارگردانی فیلم را برعهده دارد و استالون هم یکی از نویسندگان فیلم نامه است. شاید به خاطر پررنگ نبودن نقش استالون در پشت صحنه، این فیلم عمده تمرکزش را به بخش اکشن اختصاص داده. چون در کارهایی که استالون علاوه بر نویسندگی، کارگردانی آنها را هم بر عهده داشته مانند «یک بار مصرف ها» و آخرین قسمت «رمبو» وقت بیشتری برای داستان گویی و معرفی شخصیت ها اختصاص می داده که تعادل خوبی بین داستان و اکشن فیلم برقرار می شده. به همین خاطر می توان گفت جای خالی یک داستان جذاب و حسابی در «یک بار مصرف ها ٢» و در این ضیافت اکشن کارهای کارکشته خالی است.
داستان درباره مردی است به نام ویلین (با بازی ژان کلود ون دام) که در پی دست یابی به سلاحی پرقدرت است که گروه یک بار مصرف ها مانع از دست یابی او به این سلاح می شوند. ون دام انتخاب خیلی خوبی برای نقش منفی این فیلم بوده ولی به دلیل حضور معلقی که در داستان دارد، مجالی برای تثبیت کردن شخصیت خودش نمی‌یابد . با این که حتی در زیرزمین هم عینک دودی می زند (!) ولی با ظاهری سر تا پا مشکی و عینک دودیش و نام ویلین به معنای شرور که برایش انتخاب شده در زمان حضورش به عنوان بدمن داستان واقعا حرص آدم را در می آورد. فیلم در استفاده از خشونت بسیار افراطی عمل کرده. در بعضی از موارد احساس می کنیم که در یک بازی کامپیوتری هستیم که مرحله هایش هیچ هدفی جز تیراندازی و کشتار ندارد. و همین افراط در خشونت و پررنگ نبودن خط داستانی بزرگترین ضربه ها را به «یک بار مصرف ها ٢» وارد کرده. ولی همان طور که در ابتدا گفته شد خیلی از منطق های یک فیلم نامه خوب در این نوع آثار دیده نمی شود ولی اگر این فیلم را با قسمت قبلش مقایسه کنیم متوجه می شویم که حداقل در «یک بار مصرف ها» از فرمول رایج و کلیشه ها به خوبی استفاده شده و فیلمی را به وجود آورده بود که برای طرفدارانش همه چیز را در حد اعتدال در خود داشت.
http://pnu-club.com/imported/2012/09/445.jpg
در «یک بار مصرف ها ٢» مانند قسمت قبل سیلوستر استالون و جیسون استاتهام نقش پررنگ تری نسبت به بقیه بازیگران دارند. جت لی حضوری کوتاه دارد و بروس ویلیس و آرنولد شوارتزنگر که در فیلم قبلی حضورشان در حد چند پلان کوتاه بود این بار حضورشان بیشتر شده. ولی این پررنگ تر شدن چندان جذاب به نظر نمی رسد. چون هر زمان که این دو حضور دارند که خیلی بی مقدمه در وسط درگیری های اواخر فیلم سر و کله آنها پیدا می شود، دائما در حال شوخی کردن با یکدیگر هستند و تبدیل دلقک هایی در بین آن حمام خون به راه افتاده می شوند. صحنه مبارزه پایانی فیلم که بین ون دام و استالون درمی گیرد اجرای خوبی دارد و تماشایی شده است. آن دو بدون سلاح به جنگ یکدیگر می روند و خستگی تماشای تیرباران هایی که بعضی از آنها بی جا استفاده شده بود را با این مبارزه تن به تن از بین میبرند.
فیلم، زیادی شلوغ است و زیادی پر سر و صدا. ولی به هر حال همان طور که گفته شد، مقاومت در برابر این فیلم کار سختی است. و این مقاومت بیشتر در مورد بازیگرهای آن است و نه خود فیلم. بر خلاف عنوانش که «یک بار مصرف ها» ست ولی هنوز تاریخ مصرف آنها تمام نشده و هنوز هم مخاطبان مخصوص به خودشان را دارند. به خصوص سیلوستر استالون که در راس همه آنها قرار گرفته که من هم یکی از طرفداران همیشگی اش هستم. شاید در آثار او و هم نسلانش اکشنی به هوشمندی «ماموریت غیر ممکن ۴» نباشد ولی آنها دنیای مخصوص به خودشان را دارند. دنیایی که بی هیچ تکلف سالهاست که با گذر زمان و تغییرات خودشان را با همه چیز وفق داده اند و مردم دنیا را سرگرم کرده اند و همچنان هم ادامه می دهند. بی آنکه جای کسی را تنگ کرده باشند و تاریخ مصرفشان تمام شود.
نویسنده:حسام حاجی پور
