-
طلاق توافقی ،چرا و چگونه
امروزه راهی برای رفع بی دردسر کشمکش ها بوجود آمده :طلاق توافقی...یا خلع، اما آیا این نوع جدایی واقعا بی دردسر و ساده است ، مزایا و معایب آن چیست؟و چگونه صورت میگیرد؟
سهیلا تمام توهین‌ها و كتك‌های شوهر را تحمل كرد تا این‌كه شوهرش در سانحه رانندگی دچار آسیب جدی از ناحیه پا شد، یك‌سال در خانه بستری بود. در طول این یك‌سال سهیلا با كارگری در بیمارستان خرج خانه و خانواده را تامین می‌كرد تا این‌كه پی به رابطه پنهانی شوهرش با زنی كه در جلسات فیزیوتراپی با او آشنا شده بود، برد. سهیلا تصمیم به جدایی گرفت و در جلسات مشاوره فهمید طلاق توافقی ساده‌ترین راه برای جدایی است، ولی هر بار كه شوهر را راضی می‌كرد با سنگ‌اندازی‌های او در مراحل مختلف مواجه می‌شد، ضمن این‌كه فرهنگ بیمار مردسالاری و تعصبات بی‌حدی مانند دختر با لباس عروس می‌رود و با كفن برمی‌گردد مانع همدردی و حمایت خانواده سهیلا از او شد تا این‌كه شوهر سهیلا تصمیم به ازدواج با آن زن گرفت و این بهانه خوبی بود تا یك بار دیگر تقاضای طلاق مطرح شود و در واقع تقاضای طلاق فقط زمانی از سوی شوهرش پذیرفته شد كه قصد ازدواج مجدد داشت.
زندگی در دنیای صنعتی همه مسائلش متفاوت است و گاه عجیب و غریب؛ تولد، بزرگ شدن، ازدواج و طلاق.تا چند سال پیش طلاق پدیده‌ای مذموم و قبیح در جامعه به‌شمار می‌رفت و افراد در شرایط بسیار سخت به فكر طلاق می‌افتادند یا گاه آنقدر در پیچ و خم‌های مراحل قانونی سردرگم می‌شدند كه از طلاق گرفتن انصراف می‌دادند؛ اما امروزه با گسترش نوعی از طلاق، دیگر نیاز نیست كفش آهنین برای جداشدن از هم بپوشند. آنها می‌توانند با چاشنی گذشت (بخشش مهریه) براحتی به دادگاه مراجعه و پس از مدت كوتاهی از دادگاه خارج شوند، یك نفس عمیق بكشند و بگویند آزاد شدم.
تعریف طلاق توافقی :
به موجب قانون، دادگاه خانواده، دادگاهی است كه صلاحیت رسیدگی به 14مورد از دعاوی از جمله نكاح موقت و دائم، طلاق، فسخ نكاح، بذل مدت و انقضای مدت، مهریه، جهیزیه، اجرت‌المثل و نحله ایام زوجیت، نفقه معوقه و جاریه زوجه و اقربای واجب نفقه، حضانت و ملاقات اطفال، نسب، نشوز و تمكین، نصب قیم و ناظر قیم امین و عزل آنها، حكم رشد، ازدواج مجدد، اهدای جنین داراست؛ بنابراین طلاق توافقی نیز از مواردی است كه دادگاه خانواده صلاحیت رسیدگی به آن را دارد.
- نبود طلاق توافقی در قانون :
ما در قانون چیزی به نام طلاق توافقی نداریم. در واقع طلاق توافقی محصول ابتكار زنانی است كه در برخورد با نواقص قانون مردسالار آن را به وجود آورده‌اند ما در قانون طلاقی داریم به نام خلع. در طلاق خلع زن به واسطه كراهتی كه از مرد دارد باید مالی كمتر، معادل یا بیشتر از مهریه خود را به مرد بدهد تا او را راضی به طلاق كند. قضات دادگاه‌ها طلاق توافقی را به لحاظ قانونی با مواد مربوط به خلع توجیه می‌كنند. در طلاق توافقی زن و مرد توافق می‌كنند از یكدیگر جدا شوند و این توافق حكم دادگاه ثبت می‌شود و ضمانت اجرای قانونی پیدا می‌كند، ولی از آنجا كه زنان هیچ حربه‌ای برای راضی كردن همسر خود برای جدایی ندارند و مطابق با ماده 1133 قانون مدنی حق طلاق با مرد است و مرد هر وقت كه بخواهد می‌تواند زن خود را طلاق دهد معمولا همه حقوق مالی خود را می‌بخشند تا همسرشان را برای جدایی راضی كنند.
تغییر شیوه‌های همسریابی در سال‌های اخیر، توقعات و خواسته‌های زوجین وتفاوت دیدگاه‌های آنها، شناخت كافی و مناسب نداشتن از اوضاع و احوال فرهنگی و شخصیتی یكدیگر از مهم‌ترین عوامل درخواست طلاق از سوی زوجین است، از سوی دیگر اعتیاد كه از عوامل اضمحلال و انهدام خانواده است و همچنین بیكاری و ترك انفاق. در حالی كه زنان و خانواده‌های ایرانی اغلب بسیار سازگار و حاضر به سازش به شرط تامین حداقل امكانات و نیازهای مادیشان هستند، اما وقتی در تامین همان حداقل با مشكل مواجه می‌شوند و به هر سازمانی مراجعه می‌كنند نتیجه‌ای نمی‌گیرند، چاره‌ای جز طلاق ندارد.
برای گرفتن طلاق توافقی زن و شوهر باید به همراه شناسنامه و عقدنامه به دادگاه بروند و فرم درخواست را پر و همه موارد و مسائل مانند حضانت فرزند، ملاقات او و امورمالی مانند مهریه، جهیزیه، نفقه و غیره را مشخص كنند و پس از تقدیم دادخواست طبق روال معمول، دادگاه به آنها تكلیف می‌كند هریك از زوجین داوری از میان بستگانشان معرفی كنند كه باید با زوجین مذاكره و سعی در مصالحه كنند. اگر داوران به نتیجه نرسیدند گزارش خود را به دادگاه می‌دهند و دادگاه نیز براساس توافق زوجین گواهی عدم امكان سازش صادر می‌كند و آنها می‌توانند با ارائه گواهی به دفترخانه طلاق، صیغه طلاق را جاری و ثبت كنند. گواهی عدم امكان سازش به مدت 3 ماه اعتبار دارد، یعنی اگر زوجین ظرف 3 ماه آن را اجرا نكردند دیگر اعتباری ندارد. گفتنی است شوراهای حل اختلاف درخصوص اختلافات خانوادگی با توجه به تقاضای طرفین می‌توانند برای اصلاح ذات‌البین دخالت كنند، در حالی‌كه در طلاق توافقی افراد معمولا پیش از درخواست طلاق صحبت كرده و به توافق رسیده‌اند و اگر باز هم علاقه داشته باشند كه جلساتی برای سازش و مذاكره بگذارند بالطبع به شورای حل اختلاف كه فرصت دوباره‌ای برای سازش فراهم می‌كنند ارجاع می‌شوند.
معمولا پس از صدور حكم طلاق توافقی، شوهر هیچ اجباری برای آمدن به محضر ندارد و چون این طلاق با توافق طرفین صورت میگیرد به لحاظ قانونی رفتن به محضر هم باید با توافق طرفین باشد و نمی‌شود توافق طرفین را با الزام همراه كرد، بنابراین برای حل این مشكل شاید بهترین راهكار این باشد كه طرفین الزام رفتن به محضر را هم جزیی از تعهدات خود در دادخواست ذكركنند تا در نهایت در حكم دادگاه منعكس شود. در این صورت می‌شود الزام شوهر را به آنچه خود تعهد داده است از دادگاه درخواست كرد.
ــ عدم تشكیل پرونده‌های متعدد در دادگستری
ـ جلوگیری از رجوع مكرر زوجین به محل دادگستری
ــ دخالت طرفین در طلاق و صدور گواهی عدم سازش
ــ كوتاه بودن زمان صدور گواهی مربوط برای جواز اجرای طلاق
ــ مدت‌دار بودن این گواهی در عرض 3 ماه كه سبب حفظ دوام عقد نكاح است در حالی‌كه در حكم طلاق، كه بدون مدت اجرایی است هر لحظه دوام زندگی تهدید می‌شود.
ــ درگیری كمتر و كاهش تنش بینابین خانواده‌های زوجین
ــ احتمال رجوع بیشتر زوجین در آینده به یكدیگر و تشكیل مجدد زندگی مشترك به دلیل مورد ششم
ــ كاهش استرس فرزندان
با نگاهی گذرا به ارقام موجود طلاق توافقی می‌توان دریافت نهاد خانواده بویژه در میان جوانان از قداست پیشین برخوردار نیست. بر خلاف معیارهای گذشته در فرهنگ ایرانی كه زندگی زیر یك سقف تحت هر شرایطی را تجویز می‌كرد، بسیاری از كسانی كه در گیرودار مسائل و اختلافات زندگی مشترك قادر به ادامه زندگی نیستند با استفاده از شیوه طلاق توافقی به فسخ این قرارداد اقدام می‌كنند، به نظر می‌آید قداست زندگی مشترك و كراهت طلاق میان جوانان به مسائلی نه چندان پیچیده بدل شده‌اند.به گزارش برنا، افزایش طلاق در زندگی هزاره سوم در ایران در حالی مرز هشدار را رد كرده است كه بنا به گفته معاون قضایی رئیس كل دادگستری تهران، 82 درصد طلاق‌های كشور در سال85 توافقی بوده است.براساس آمارهای به دست آمده تا سال 79 رشد طلاق در ایران سیری آرام و تقریبا ثابتی را طی می‌كرده است، اما از سال 80 طلاق با سیر صعودی چشمگیری در ایران مواجه شده است.بنابر گزارش‌های منتشر شده 80 درصد طلاق‌هایی كه در مجتمع قضایی خانواده انجام می‌شود به درخواست زنان و حدود 40 درصد مربوط به درخواست طلاق زنانی است كه تازه ازدواج كرده‌اند یا در دوره عقد هستند یا سابقه 3 سال زندگی مشترك را با زوج دارند، همچنین براساس گزارش منتشر شده از سوی نماینده قوه‌قضاییه، در سال 85 بیشترین مراجعه دعاوی خانوادگی در كل كشور، دعوی طلاق توافقی با 93075 مورد بوده است، در چنین شرایطی با ادامه روند صعودی بحران انفجار آمار طلاق، اضمحلال نهاد خانواده چندان دور از انتظار نیست.
برگه دادخواست: در برگه دادخواست صدور گواهی عدم امكان سازش (طلاق توافقی) مواردی كه باید درج شود عبارتند از:
مشخصات طرفین: نام، نام‌خانوادگی، نام پدر، شغل، محل اقامت خواهان و خوانده
مشخصات وكیل یا نماینده قانونی (در صورت وجود)
تعیین خواسته و بهای آن: تقاضای صدور گواهی عدم امكان سازش (طلاق توافقی) دلایل و منظمات دادخواست
فتوكپی مصدق عقدنامه ازدواج
شرح تقاضا:
ریاست محترم دادگاه عمومی...
سلام علیكم
احتراما، با تقدیم این دادخواست به استحضار عالی می‌رساند نظر به این كه اینجانبان... و... (زن و شوهر) از هر جهت برای جدایی به توافق رسیده‌ایم، لذا با عنایت به ماده واحده مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام هر زمان كه دادگاه محترم مقرر بدارد، داوران خود را معرفی نموده و تقاضای صدور گواهی عدم امكان سازش (طلاق توافقی) را داریم.
با تشكر و تجدید احترام
نام و نام‌خانوادگی (زوج)
نام و نام‌خانوادگی (زوجه)
امضاء
منبع:hamseda.ir
