وقتی دستگاه گوارش كلافه می‌شود چه بخوریم!؟
وقتی دستگاه گوارش كلافه می‌شود چه بخوریم!؟
اسهال ممكن است به دلایل مختلفی از قبیل: خوردن مواد غذایی آلوده و یا تحت فشار و استرس شدید روحی قرار گرفتن (مرگ عزیزان، طلاق و ...) بروز كند. اسهال تحت هر عاملی كه باشد، علاوه بر درمان علت اولیه نیاز به رعایت رژیم غذایی خاصی دارد كه از تشدید آن جلوگیری شود. در این جا چندین مورد را توضیح می‌دهیم.
مـوز:
موز یكی از موادی است كه برای سیستم گوارشی كه به هنگام اسهال به هم ریخته، مناسب می‌باشد، زیرا میوه‌ای ملایم و سهل الهضم می‌باشد. موز به علت دارا بودن پتاسیم فراوان، می‌تواند به جایگزین كردن الكترولیت‌هایی كه دراثر اسهال از بدن دفع شده‌اند، كمك كند. از طرفی موز به علت داشتن پكتین فراوان (نوعی فیبر قابل حل) می‌تواند به جذب و حفظ مایعات در روده‌ها كمك كرده و از دفع آب و سایر مواد مورد نیاز بدن جلوگیری كند.
موز همچنین حاوی مقادیر قابل توجهی از یك نوع فیبر قابل حل به نام اینولین می‌باشد كه به رشد و تقویت باكتری‌های مفید بدن كه در روده زندگی می‌كنند، كمك می‌كند.
مواد غذایی كه نباید خورد:
مواد غذایی كه سبب تشدید و یا طولانی‌تر شدن دوره اسهال می‌شوند، عبارتند از:
غذاهای تند، غذاهای پرچرب، مواد غذایی حاوی فیبر فراوان و مواد غذایی حاوی قند و شكر فراوان. همچنین از خوردن مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی كه دارای كافئین می‌باشند باید خودداری نمود، زیرا موجب از دست دادن آب بدن شده و بدن را با كم آبی بیشتر در دوره اسهال روبه‌رو می‌كنند.
سیـــب:
سیب نیز مانند موز حاوی پكتین فراوان می‌باشد. البته سیب خام به علت فیبر فراوانی كه دارد برای سیستم گوارش و روده‌هایی كه دچار اسهال شده‌اند مناسب نمی‌باشد و باید سیب را به صورت پخته شده (كمپوت) مصرف نمود تا هضم آن برای دستگاه گوارش آسان‌تر باشد. در این صورت، بدن علاوه بر بهره‌مند شدن از پكتین موجود در سیب از سایر مواد مغذی آن نیز بهره‌مند می‌شود.
نان تست و كراكر (بیسكویت بدون شكر):
زمانی كه در شرایط سلامت هستید و معده و روده‌های شما دچار اسهال نشده‌اند، تا حد امكان از غذاهای كامل (حاوی سبوس) استفاده كنید، اما زمانی كه دچار اسهال می‌شوید بهتر است از مواد غذایی غیرسبوسدار استفاده نمایید، زیرا هضم آنها برای روده‌های دچار اسهال آسان‌تر می‌باشد. استفاده از بیسكویت بدون شكر مانند چوب شور به علت دارا بودن نمك در دوره اسهال مناسب می‌باشد.
برنج و سیب‌زمینی پوره شده:
برنج و سیب‌زمینی از مواد نشاسته‌ای سهل الهضم و كم فیبر بوده و برای معده و روده‌هایی كه در اثر اسهال به هم ریخته‌اند مناسب می‌باشند. برنج را به صورت كمتر و بدون اضافه كردن كره و یا روغن مصرف كنید، زیرا چربی برای سیستم گوارشی كه دچار اسهال شده مضر می‌باشد.
مرغ بخار پز شده:
گوشت مرغ بخارپز شده به علت دارا بودن بافت نرم و سهل‌الهضم بودن پروتئین آن، در دوره اسهال توصیه می‌شود، زیرا از این طریق می‌توان مقادیری از مواد مغذی و مورد نیاز را به بدن رسانید. كره و انواع روغن برای سیستم گوارشی كه دچار اسهال شده است مناسب نمی‌باشد، بنابراین از سرخ كردن و یا تفت دادن گوشت مرغ در این زمان خودداری كرده و آن را به شكل بخارپز مصرف كنید.
ماســـت:
معمولاً در طی مدتی كه دچار اسهال می‌شوید، توصیه می‌شود از مصرف محصولات لبنی خودداری كنید، اما ماست و دوغ از این قانون استثنا می‌باشند. سعی كنید از دوغ و یا ماست‌هایی كه دارای پروبیوتیك می‌باشند استفاده كنید، زیرا به حفظ باكتری‌های مفید موجود در روده كمك می‌كنند و سبب تقویت سیستم گوارش بدن می‌شوند.
نوشیدنی‌های گیاهی:
از میان انواع نوشیدنی‌های گیاهی می‌توان به دو نوع آن اشاره كرد: نعنا و بابونه
چای نعنا: نعنا بر روی سیستم گوارشی معده و روده‌ها، اثر مسكن داشته و سبب تسكین عضلات موجود در جدار روده‌ها شده و انقباض روده‌ها را كاهش می‌دهد. چای نعنا همچنین سبب كاهش نفخ و گازهای روده‌ای می‌شود.
چای بابونه: چای بابونه نیز در كاهش التهاب معده و روده مؤثر بوده و اسپاسم‌های روده‌ای را كم می‌كند.
نكته:
اسهال در واقع نوعی واكنش بدن به ویروس و یا باكتری است كه وارد دستگاه گوارش شده و بدن در صدد دفع آن بر می‌آید، بنابراین متوقف كردن آن در ساعات اولیه ممكن است سبب بروز مشكلات دیگری در بدن شود، لذا به هنگام بروز این مشكل حتماً به پزشك مراجعه كرده و از استفاده از داروهای ضد اسهال كه در داروخانه‌ها بدون نسخه داده می‌شوند، خودداری كنید.
اگر بر اثر اسهال دچار خشكی پوست، تشنگی، بی‌حالی و ضعف شده‌اید حتماً به پزشك مراجعه نمایید. برای جبران آب از دست رفته بدن، مصرف مایعاتی را كه برای اسهال مناسبند افزایش دهید. شما می‌توانید از نوشابه‌های ورزشی (انرژی‌زا) كه حاوی الكترولیت‌ها می‌باشند و می‌توانند نمك از دست رفته بدن را جبران كنند، استفاده نمایید.
