بیماریهای پوستی با منشا روانی

اهمیت نقش عوامل روحی - روانی در بیماریهای پوستی برای متخصصین پوست بخوبی شناخته شده است. تعامل بین پوست و ذهن افراد به اشکال مختلف تظاهر می کند. مثلا در مورد بیماریهای عود کننده ای مثل بیماریهای التهابی پوست مانند اگزما، پسوریازیس و آکنه نقش تشدید کننده استرس و عوامل هیجانی به اثبات رسیده است.

اهمیت نقش عوامل روحی - روانی در بیماریهای پوستی برای متخصصین پوست بخوبی شناخته شده است. تعامل بین پوست و ذهن افراد به اشکال مختلف تظاهر می کند. مثلا در مورد بیماریهای عود کننده ای مثل بیماریهای التهابی پوست مانند اگزما، پسوریازیس و آکنه نقش تشدید کننده استرس و عوامل هیجانی به اثبات رسیده است.
از طرف دیگر بروز ضایعات و مشکلات پوستی به علت ایجاد ظاهر نازیبا سبب فشار روحی در فرد می شود و در مورد بیماریهایی مثل ویتیلیگو و آلوپسی آره آتا مشکل اصلی و عمده بیمار فشار روانی ایجاد شده به علت نازیبا شدن است.
در مواردی پزشکان متخصص پوست با مواردی مواجه می شوند که توسط خود بیمار ایجاد شده و در واقع ضایعات بوسیله خود بیمار القا گردیده است که می توان به مواردی مانند هذیان پارازیتوز، تریکوتیلومانیا، نوروتیک اکسکوریشن و درماتیت ساختگی اشاره کرد.

همچنین بیمارانی فقط با شکایت حسی پوستی مثل خارش مزمن ایدیوپاتیک، formication یا احساس راه رفتن مورچه روی پوست، سوزش، سوزن سوزن شدن و علائم عجیب و غریب دیگر مراجعه می کنند. هذیان پارازیتوز، تریکوتیلومانیا، نوروتیک اکسکوریشن و درماتیت ساختگی همگی اختلالات اولیه روانپزشکی هستند و در این موارد هیچ اختلال اولیه پوستی،طبی و عصبی وجود ندارد.
اولین قدم در مورد این بیماران افتراق این حالتها از موارد دیگر و اطمینان از منشا روانشناختی آنهاست. چون بیماران دارای زمینه های مدیکال یا نورولوژیک مثل خارش اورمیک یا notalgia paresthetica نیز می توانند فقط با ضایعاتی مراجعه کنند که توسط خود آنها ایجاد شده است و بهمین علت سایر علائم روحی روانی را نیز باید مد نظر قرار داد. در هذیان پارازیتوز بیماران به شکل غیر واقع بینانه عقیده دارند که بوسیله حشرات، کرمها یا دیگر ارگانیسم ها آلوده شده اند.

هذیان پارازیتوز اغلب در دو گروه مجزای جمعیت دیده می شود:
▪ در بیماران جوانتر که شیوع بیماری بین مرد و زن مساوی است و بین هذیان و وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین واعتیاد به مواد مخدر وجود دارد.
▪ بیماران پیرتر که عمدتا زنان هستند که همراه با اعتیاد به مواد یا کلاس اقتصادی-اجتماعی پایین در آنها یافت نمی شود. در هر دو گروه سنی بیماران درباره آلودگی انگلی خود اعتقادی هذیانی دارند. بیشتر بیماران همچنین شکایت از formication دارند ( خزیدن، گاز گرفتن، و احساس سوزن سوزن شدن ).
این بیماران حتی نمونه های گوناگونی از قطعات انگلها را در قوطی های کوچک می آورند. ضایعات خود القا شده پوستی مکرر می توانند شکلی شبیه دهانه آتشفشان ایجاد کنند که اصطلاحا به آنها آتشفشانهای ماه گفته میشود زیرا این بیماران پوست خود را بطور عمیقی میکنند که تلاش برای خارج کردن " پارازیت" است.
تظاهرات کلینیکی حاد و یا مزمن است. این بیماران می توانند از نظر اجتماعی منزوی شوند چون ترس دارند که بتوانند دیگر مردم را با آلودگی خود آلوده کنند.
چون داروهای تفننی مثل آمفتامین و کوکائین میتوانند حالت فورمیکاسیون و یا توهم را ایجاد کنند، باید شرح حال قبلی یا جاری اعتیاد یا استفاده مواد رد شود. بیماران با اختلال وسواسی Obsessive Compulsive که وسواس که روی یک نمای بخصوص پوست خود داشته باشند براحتی با یک بیمار دچار هذیان پارازیت اشتباه میشود.

تریکوتیلومانیا

تریکوتیلومانیا اشاره به حالتی دارد که بیمار موهای خود را می کند. این فرم از آلوپسی را باید از دیگر حالتهای ریزش مو افتراق داد. تریکوتیلومانیا را می توان در هر گروه سنی حتی کودکان ۱۸ ماهه نیز مشاهده کرد.
تظاهر کلینیکی به صورت یک منطقه دچار ریزش موی ناکامل است(آلوپسی ناقص) که محدوده نسبتا مشخصی دارد و موهای باقیمانده با طولهای متفاوت در این منطقه دیده می شوند. این حالت اغلب ناحیه جلوی پیشانی(فرونتال) و فرق سر( ورتکس) را مبتلا می کند ولی گاهی می تواند بطور منتشر کل پوست سر را گرفتار کند.
این حالت همچنین ابروها و مژه ها و به طور نادر موهای ناحیه تناسلی را گرفتار می کند. موها کنده شده یا موجی می شوند و کمتر شکستگی شفت مو وجود دارد.

● نوروتیک اکسکوریشن Neurotic excoriation

نوروتیک اکسکوریشن اصطلاحی است که برای تعریف خراشیدگیهای پوستی با منشا روانی بکار می رود. بیماران با نوروتیک اکسکوریشن معمولا با خراشیدگیهای متعدد در نواحی براحتی در دسترس بدن مراجعه می کنند. ضایعات اغلب روی صورت، نمای اکستانسور اندامها و نواحی در دسترس پشت است.
ضایعات اغلب به شکل خفیف در بالا و طرفین کمر بصورت قرینه و شبیه به بالهای پروانه دیده می شوند. زمینه ها و بیماریهای روانی که معمولا در بیماران با نوروتیک اکسکوریشن دیده میشود افسردگی، اضطراب و اختلال obsessive compulsive است.

● Factitial Dermatitis

درماتیت ساختگی بیمار از ابزار و مواد پیچیده مثل اشیاء تیز، مواد شیمیایی سوزاننده یا تزریق مواد برای القاء ضایعات پوستی استفاده می کند. به علت تظاهرات کلینیکی متفاوت معمولا این ضایعات به واسطه وجود خصوصیات مشخص و خاصی مثل گوشه های تیز و تصاویر غیر معمول در نواحی براحتی قابل دسترسی مشخص می شود.
معمولا مشکلی در افتراق این ضایعات از بیماریهای پوستی واقعی یا از نوروتیک اکسکوریشن وجود ندارد. ظاهر ضایعات وابسته به متد و روش خاص بیمار مورد استفاده برای ایجاد ضایعه است. تیپ های بخصوصی از اختلالات روانی زمینه ای مثل تمارض، سایکوز(جنون) و اختلالات شخصیتی که بوسیله رفتار خویش ویرانگر مشخص می شوند ( مثل اختلال شخصیتی مرزی ) اغلب همراه با این بیماران دیده میشود.