تهرانی‌ها بیشتر نزاع می‌كنند
لیدا ایاز: به ازای هر 138هزار نفر در تهران یك پرونده نزاع و درگیری در سازمان پزشكی قانونی ثبت می‌شود.
این آمار سازمان پزشكی قانونی است كه می‌گوید مردم استان تهران با 86هزار و 628 مورد بیشترین مراجعات نزاع را داشته است. فرمانده انتظامی تهران هم چندی پیش اعلام كرده بود كه براساس آمار نزاع و درگیری خیابانی پایتخت‌نشین‌ها در رتبه اول مهم‌ترین تماس‌های گرفته شده با پلیس محسوب می‌شوند.
یك كارشناس مسایل اجتماعی معتقد است كه احساس تنهایی و عدم تجانس فرهنگی و گروهی بین مردم شهر تهران علت اصلی بروز رخداد نزاع در این شهر است؛ شهری كه با مهاجرت بالا و مشكلات اقتصادی كلان دست و پنجه نرم می‌كند.
آمار نزاع و درگیری از آن دسته از آماری است كه نه فقط در تهران بلكه در تمام كشور وجود دارد، چراكه تعداد مراجعان نزاع در فاصله سال‌های 1385 تا 1389 به پزشكی قانونی نشان می‌دهد كه در این سال‌ها بیشترین تعداد مراجعان نزاع با رقم 629هزار و 36 نفر در سال 1389 و كمترین آن با رقم 547هزار و 521 در سال 1386 ثبت شده است. در این میان استان تهران با 86 هزار و 628 پرونده نزاع در صدر استان‌های پر نزاع و خراسان جنوبی با دو هزار و 347 مورد کمترین پرونده نزاع در کشور را داشته است. این آمارها همچنین نشان می دهد در طی این نزاع ها در مجموع 153 هزار و 226 زن و 373 هزار و 676 مرد درگیر بوده اند.
اما جدیدترین آمارها نشان می‌دهد در 10ماهه سال‌جاری 526هزار و 902 مورد، معاینات نزاع در مراكز پزشكی قانونی كشور صورت گرفته، این آمار نسبت به مدت مشابه سال قبل كه مراجعات نزاع 552هزار و 173 مورد بود، 6/4درصد كاهش یافته است.
آماری كه مورد چالش یك جرم‌شناس است چراكه به گفته او كاهش چند‌درصدی آمار نزاع نشان‌دهنده كاهش نزاع و درگیری در كشور نیست و بسیاری از آمارها در قالب‌های پیدا و پنهان در این دست قرار نمی‌گیرند اما همیشه رخ می‌دهند.
تنهایی ریشه خشونت در تهران است
تجانس فرهنگی و گروهی یكی از اهرم‌هایی است كه می‌تواند از نزاع و درگیری فردی و گروهی بكاهد. به گفته امان‌الله قرایی‌مقدم اگرچه ریشه خشونت، اول از خانواده‌ها شروع می‌شود اما یكی از عواملی كه باعث نزاع و درگیری می‌شود عدم تجانس فرهنگی و گروهی است: «تهران شهر تنهایی‌ها و بیگانه‌هاست، در شهرهایی مثل تهران، اصفهان، مشهد و كرج كه تجانس گروهی به هم می‌خورد، افراد ترس از شناخته‌شدن را از دست می‌دهند. این موضوع در تهران و نقاطی مثل اطراف راه‌آهن، ترمینال‌جنوب و نقاطی كه مهاجرپذیر است، بیشتر دیده می‌شود.
به اعتقاد او اگر در خراسان‌جنوبی كه مهاجرت كم است این آمار هم كمتر ثبت می‌شود به این دلیل است كه افراد هنوز دارای اعتقادات مذهبی قوام یافته‌اند كه جنگ و نزاع گروهی كمتر دیده می‌شود.»
به گفته قرایی، اقلیم هم یكی از مولفه‌های تشدید این مساله است: «وقتی كه وارد بحث اقلیم می‌شویم و می‌خواهیم از نتایج اقلیم‌شناسان استفاده كنیم، عوامل دیگری مثل بیكاری، تورم، فقر و برخوردهای نامناسب مطرح می‌شود كه افراد را به سمت تنهایی سوق می‌دهد. علاوه بر تمام این موضوعات رنگ لباس و رنگ در و دیوار و نبود شادی و نشاط سبب بروز اختلافات و درگیری بین افراد می‌شود. مثلا لباس كثیفی كه یك كارگر به تن دارد هر لحظه ممكن است باعث بروز تنش در افراد شود.»
كاهش آمار، دلیل كم بودن نزاع نیست
سعید خراطها آسیب‌شناس و جرم‌شناس درباره این آمار از پزشكی قانونی به عنوان یك مرجع آگاه اطلاعاتی كه اطلاعاتی هرچند خام ارایه می‌دهد دو نكته را قابل ذكر می‌داند: «اول اینكه پایین آمدن چند درصدی تعداد نزاع ثبت‌شده در مراكز پزشكی قانونی لزوما نشان‌دهنده پایین آمدن خشونت در جامعه نیست بلكه برخی از درگیری‌ها هستند كه تبدیل به قتل یا تهدید لفظی شده كه از آمار نزاع و درگیری یا خارج است یا گزارش نمی‌شود.»
به گفته او برخی از نزاع‌ها هم هستند كه به دلیل ناامیدی از پیگیری به مراكزی چون پزشكی‌قانونی اعلام نشده و منجر به شكایت نشده است.: «اینكه الان تهران به عنوان بیشترین و خراسان‌جنوبی به عنوان كمترین موارد نزاع رخ داده اعلام می‌شود این عدد باید به نسبت جمعیت سنجیده شود. طبیعی است كه اكثر رخدادهای اجتماعی در تهران رخ می‌دهد. در برخی از استان‌های كشور مثل لرستان، آذربایجان، سمنان و همدان اگر از نظر تعداد به جمعیت محاسبه شود، شاید این ارقام سه یا چند برابر تهران شود.»
به اعتقاد او مهم‌ترین علت بروز نزاع و درگیری در چند بخش دسته‌بندی می‌شوند: «در بخش اجتماعی مسایلی مثل فقر، بیكاری، فقر فرهنگی، ناتوانی در زبان به عنوان معیار میانجیگری در دسته آسیب‌های اجتماعی اعتیاد، سوءمصرف مواد، اراذل و اوباش، فحاشی، متلك گویی و سرقت و مسایل ناموسی مطرح می‌شود.» او اعتقاد دارد كه در بین آسیب‌ها، فحاشی جایگاه ویژه‌ای دارد چراكه بسیاری از درگیری‌ها ذاتا قابلیت درگیری ندارند اما فحاشی یكی از طرفین موجب شدت یافتن اختلاف و تبدیل شدن به نزاع می‌شود. «دسته دیگر تلاطم وضعیت روحی و روانی افراد است و بخش دیگر به مسایل شهری بازمی‌گردد مسایلی مانند ساخت‌وساز و فقدان پاركینگ، شلوغی شهر، آلودگی هوا، درگیری بین مسافربر‌ها، ترافیك، جریمه‌های راهنمایی و رانندگی و در دسته‌بندی مسایل خانوادگی مسایلی مانند تعدد زوجین، چندگرایی جنسی، شك به همسر، اختلاف فرزندان در مسایل مربوط به ارث، اعتیاد، ازدواج تحمیلی، مسایل طلاق و ارتباطات غیرمتعارف وجود دارد.»
او اعتقاد دارد كه علت مهم‌تر و دیگری كه غالبا پنهان می‌ماند، علل سیاه است: «این علل پنهان می‌ماند چراكه در فرآیند تعقیب و بازجویی، دو طرف به دلیل غیرموجه بودن آن را مطرح نمی‌كنند. مثلا اختلاف حساب بین معتادان، كارگران جنسی و سارقان در تقسیم اموال و علاوه بر تمام این عوامل، برخی نهادهای رسمی هستند كه در بروز اختلاف و نزاع سهم دارند، مثل نهادهای وزارت كار و امور اجتماعی، قوه‌قضاییه، شهرداری، اداره ثبت و اسناد و راهنمایی و رانندگی و وزارت علوم. در این فرآیند شیوه عملكرد، رفتار، قوانین و ضوابط و آیین‌نامه‌های داخلی موجبات بروز و تداوم اختلافات را شامل می‌شود. بروز اختلاف بین یك كارگر و كارفرما به دلیل قوانین غلط وزارت كار، یكی از این موارد است.»
منبع : روزنامه شرق
