مراقبت‌های تغذیه‌ای در بیماری پارکینسون (Parkinson)
پارکینسون نوعی اختلال عصبی- عضلانی است که به سبب تحلیل سلول‌های مغزی تولید کننده دوپامین (یک نوع انتقال دهنده پیام عصبی) بروز می‌یابد. این بیماری اغلب در دوره سالمندی و در سنین بالای 60 سال رخ می‌دهد. بعضی علایم پارکینسون عبارتند از لرزش دست و انگشتان، سفتی و انعطاف‌ناپذیری عضلات، اختلال در جویدن، بلع غذا و صحبت کردن، و اختلال در حرکت. - توصیه‌های تغذیه‌ای در بیماری پارکینسون
- به منظور جلوگیری از بروز چاقی یا لاغری در این بیماران، باید میزان انرژی تدارک دیده شده برای ایشان، متعادل و متناسب باشد.
- برای جلوگیری از کم‌آبی و یبوست، این بیماران باید به میزان کافی آب و مایعات بنوشند.
- در صورت وجود مشکلات بلع، غذای این بیماران باید نرم و به شکل مایعات غلیظ یا پوره باشد.
- از آنجایی که بیشتر این بیماران از داروی «لوودوپا» (Levodop) استفاده می‌کنند و موادغذایی پروتئینی سبب کاهش تاثیر این دارو می‌شوند، ضروری است که مصرف غذاهای پروتئینی در طول روز محدود شود. در این ارتباط بهتر است مصرف غذاهای پروتئینی به‌طور عمده در وعده‌های شام و پیش از خواب صورت گیرد. همچنین به سبب محدودیت مصرف غذاهای پروتئینی در برنامه غذایی این بیماران، باید از منابع پروتئینی با ارزش بیولوژیک بالا همچون لبنیات، تخم مرغ و گوشت‌ها برای ایشان استفاده کرد.
- در صورت محدودیت مصرف شیر و جایگزین‌های آن به کمتر از دو واحد در روز، مصرف مکمل کلسیم برای این بیماران ضروری خواهد بود.
- ویتامین B6 باید حتما به میزان توصیه شده مصرف شود، زیرا مصرف زیاد این ویتامین می‌تواند بر متابولیسم داروی «لوودوپا» تاثر بگذارد. بعضی منابع غنی ویتامین B6 عبارتند از حبوباتی همچون نخود و لوبیا، بعضی انواع ماهی مانند ماهی آزاد و تن، سبوس و جوانه گندم.
- الکل و کافئین نیز بر متابولیسم داروی «لوودوپا» اثر می‌گذارند و باید شکل محدود مصرف شوند.
- مصرف ویتامین‌های B12 (که گوشت از جمله منابع غنی آن است) و یا C (که در مرکبات و سبزی‌ها به رنگ سبزتیره به مقدار زیاد یافت می‌شود) باید در این بیماران افزایش یابد.
- از آنجایی که برخی داروهای مورد استفاده این بیماران از جمله لوودوپا، بنزوتروپین و داروهای ضدافسردگی سبب بروز علایم گوارش همچون خشکی دهان، تهوع، استفراغ و یبوست می‌شوند، لازم است که آن داروها همراه با غذا و یا بلافاصله پس از صرف غذا مورد استفاده قرار گیرند.
نویسنده: فريد نوبخت حقيقي
