-
سكته مغزي
سکته مغزی یا CVA (Cerebro Vascular Accident) یک آسیب حاد مربوط به سیستم عصبی است که در آن، جریان تامین کننده مواد مغذی و اکسیژن قسمتی از مغز قطع می‌شود. در نتیجه، عملکرد عصبی ناحیه آسیب دیده مختل می‌شود. لازم به ذکر است قطع جریان خون معمولا در شریان‌ها اتفاق می‌افتد، اما می‌تواند وریدها را نیز درگیر کند.
سکته مغزی یک مسأله اورژانسی پزشکی است که می‌تواند به آسیب موقتی عصبی وحتی مرگ منجر شود، در صورتی که سریع و به موقع تشخیص و درمان نشود. سومین علت مرگ و ناتوانی در ایالات متحده و کشورهای صنعتی اروپایی است. به طور متوسط هر 45 ثانیه یک سکته مغزی اتفاق می‌افتد و هر سه دقیقه یک نفر را می‌کشد. از هر پنج مرگ ناشی از سکته مغزی، دو مورد در مردان و سه مورد در زنان اتفاق می‌افتد. عوامل خطر این بیماری شامل افزایش سن، افزایش فشارخون، دیابت، کلسترول بالا و سیگار کشیدن است. علایم این بیماری، عبارتند از کرختی یا ضعف ناگهانی خصوصا در یک طرف بدن، تکلم مشکل یا صحبت کردن نامفهوم، اشکال در دید در یک یا هر دو چشم، سرگیجه و فقدان تعادل ناگهانی، کاهش یا از دست دادن هوشیاری، درد قفسه سینه و تنفس کوتاه است که سه علامت آخر، بیشتر در زنان دیده می‌شود.
مهم‌ترین عامل خطر سکته مغزی چیست؟
فشارخون بالا مهم‌ترین عامل خطر برای این بیماری است. البته این عامل قابل کنترل است و می‌توان آن را به سطوح نرمال کاهش داد. سایر عوامل خطر که به طور برابر قابل کنترل هستند، به ترتیب اهمیت شامل بیماری قلبی- عروقی و کشیدن سیگار می‌باشد. خطر سکته مغزی با فشارخون مستقیما تغییر می‌کند، به این معنی که هنگامی که فشارخون افزایش می‌يابد، خطر سکته مغزی نیز افزایش پیدا می‌کند. جنسیت تاثیری روی فشارخون ندارد و زنان با فشارخون بالا همانند مردان در معرض خطر سکته مغزی هستند. سن اثر فشارخون بالا را کمتر نمی‌کند. فشارخون بالا در سن 60 سالگی به اندازه همین مقدار در سن 40 سالگی خطرآفرین است. کاهش فشارخون، احتمال سکته مغزی را به طور قابل ملاحظه‌ای کم می‌کند.
فشارخون بالا از طرق زیر قابل کنترل است: پیروی از یک رژیم غذایی سالم، ورزش کردن به طور صحیح و ثبات وزن.
چه‌طور می‌توان از سکته مغزی جلوگیری کرد؟
شما می‌توانید خطر سکته مغزی را با اقدامات زیر کاهش دهید:
فشارخون‌تان را کنترل کنید. اگر اغلب اوقات فشارخون‌تان بالاست حتما به یک پزشک مراجعه کنید و از او درباره راه‌های کاهش آن سوال کنید. درمان فشارخون بالا، هم خطر سکته مغزی و هم خطر بیماری قلبی- عروقی را کاهش می‌دهد.
سیگار کشیدن را متوقف کنید. سیگار با افزایش خطر حمله مغزی مرتبط است. تحقیقی نشان می‌دهد که خطر سکته مغزی برای افرادی که دو تا پنج سال سیگار کشیدن را ترک کرد‌ه‌اند، کمتر از آنهایی است که سیگار می‌کشند.
به‌طور مرتب ورزش کنید. محققان فکر می‌کنند که ورزش ممکن است قلب را قوی‌تر کند و گردش خون را بهبود بخشد. ورزش همچنین به کنترل وزن کمک می‌کند. افزایش وزن، احتمال فشارخون بالا، سفتی شریان‌ها (آرترواسکلروز)، بیماری قلبی و دیابت نوع دم را افزایش می‌دهد. فعالیت فیزیکی مثل پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، شنا و گلکاری، خطر سکته مغزی و بیماری‌های قلبی- عروقی را کاهش می‌دهد. البته قبل از شروع هر گونه فعالیت ورزشی حتما با پزشک‌تان مشورت کنید.
غذاهای سالم بخورید. مواد غذایی را انتخاب و تهیه کنید که چربی، اسیدهای چرب اشباع و کلسترول کمی دارند. انواع مختلفی از میوه‌ها و سبزی‌ها را در رژیم غذایی روزانه‌تان قرار دهید.
دیابت‌تان را کنترل کنید. اگر دیابت تحت درمان قرار نگیرد، می‌تواند به رگ‌های خونی سراسر بدن آسیب وارد کند و به آرترواسکلروزیس منجر شود.
سریع و به موقع علایم و نشانه‌های هشدار را به پزشک‌تان اطلاع دهید. نشانه‌های هشدار سکته مغزی شامل گزگز ناگهانی و بی‌علت و یا ضعف و کرختی یک طرف بدن، سردرد شدید ناگهانی، تاری دید، اشکال در تکلم، لغزش یا نداشتن تعادل است. گاهی اوقات یک حمله خفیف که فقط چند دقیقه طول می‌کشد و TIA Transient) ischemic attack حمله ایسکمیک گذرا) نامیده می‌شود، قبل از سکته مغزی اتفاق می‌افتد. به منظور دستیابی به اطلاعات بیشتر به strok center مراجعه کنید.
نویسنده: سحر سلک
