تاريخچه تشخيص هويت در ايران
http://pnu-club.com/imported/2012/02/419.jpg
در بخش نخست دانستيم كه اداره تشخيص هويت بین سالهای 92-1291 (هـ . ش)،زمان حضور مستشاران سوئدي در نظمیه با دو بخش انگشت نگاري تن‌پيمايي بعنوان شعبه هفتم تامینات تاسيس شد كه سنگ بناي اداره كل تشخيص هويت امروزي را تشكيل مي‌دهد.
نكته جالب توجه اين كه، سال 1306 (هـ . ش)، بنا به پيشنهاد نظميه و تاييد وزرات داخله وقت، هيات وزرا تصويب كرد كه ده نفر محصل براي آموزش امور پليسی و جرم‌شناسي با حقوق ماهيانه 680 تومان برای مدت دو سال به خارج از كشور اعزام شوندکه از اين عده سه نفر ديپلمه پزشكي و هفت نفر بقيه ازافسران شاغل در امورانتظامي بودند، يكي از آن سه نفر ديپلمه پزشكي بعداً در اداره تشخيص هويت مشغول به كار شد.
به استناد سوابق موجوداداره تشخیص هویت با اندك تغييراتي به حیات خود ادامه داد تا اين كه سال 1333 (هـ . ش) با توجه به رشد جمعيت و تغيير شگرد مجرمان و همچنين احساس نياز به تقويت و توان مقابله علمي با آنها، سازمان نوين تشخيص هويت به منظور جمع‌آوري پيشينه بزهكاران از طريق حفظ و نگهداري آثار انگشت آنان، تعيين هويت اجساد و اشخاص زنده، بررسي فني صحنه جرايم و اعمال روش‌هاي علمي و آزمايشگاهي و تجزيه و تحليل آلات و اسباب به دست آمده از صحنه‌هاي جرم پايه‌گذاري شد . در آغاز فعاليت توجه مسئولان وقت بيشتر معطوف به بخش انگشت‌نگاري بود ، لذا بيشترین تلاش كاركنان اين واحد صرف جمع‌آوري كارت‌هاي انگشت‌نگاري و بايگاني آنها گرديده وكمتر به آزمايشگاه تحقيقات جنايي توجه مي‌شد.
البته اين امر طبيعي بود؛ چون در آن زمان، اين فن، علم جديدي در بخش كشف علمي جرايم بود. بااستفاده از اين فناوري، ضمن شناسايي سريع و دقيق مجرمان سابقه‌دار، به سازمان پليس ايران اين امكان را داد كه پيشينه كيفري كليه افرادي را كه با هر اتهامي و در هر كجاي كشور با قرار قانوني به يكي از زندان‌ها وارد مي‌شوند، جمع‌آوري و نگهداري كند. بديهي است از اين زمان، در تمامي ندامتگاه‌هاي كشور، ماموران انگشت‌نگار و عكاس اداره تشخيص هويت مستقر شده و به محض ورود زنداني از وي انگشت‌نگاري كرده وعكس هم تهيه مي‌كنند. (اين عمل هنوز هم ادامه دارد).
سال1346 (هـ . ش) با تغييراتي كه در سازمان اداره تشخيص هويت صورت گرفت ، به آزمايشگاه تحقيقات جنايي ارزش بيشتري داده شد. چون اين اداره به نوعي بانك اطلاعات جنايي محسوب مي شد و از اين جهت بسيارهم غني بود، همزمان دفتر ارتباط پليس بين الملل نيز در سازمان اداره تشخیص هویت تاسیس و به آن توجه خاصي شده كه در جاي خود به این موضوع خواهيم پرداخت .
در ابتداي كار آزمايشگاه تحقيقات جنايي با مشكلات عديده اداري و مالي دست به گريبان بود ،علي‌رغم تلاش كاركنان و اندك متخصصان اين اداره مشكلات ادامه داشت تا اين كه درسال1352(هـ . ش) به علت ضرورت برخوردار بودن از فناوري علمي كشف جرم، مسئولان وقت به ناچار تغييرات جديدي را در سازمان به وجود آورده و در كنار اين تغييرات، تجهيزات مدرن‌تري در اختيار آزمايشگاه تحقيقات جنايي گذاشته شد .
در سازمان جديد اداره تشخيص هويت آن زمان، چهار قسمت اساسي ديده مي‌شد:
واحد اداري كه امور مربوط به كاركنان و پشتيباني و مالي را به عهده داشت.
واحدانگشت‌نگاري با دواير و شعب تابعه با استفاده از سيستم انگشت‌نگاري هنري به جمع‌آوري كارت انگشت‌نگاري مجرمان مي‌پرداخت. همچنين تهيه و نگهداري كارت‌هاي تك‌انگشتي سارقان حرفه‌اي و صدور برگه‌هاي عدم سوپيشينه نيز از وظايف اين واحد تعيين شد.
آزمايشگاه تحقيقات جنايي شامل بخش‌هاي بيولوژي، آسيب‌شناسي، شيمي، سم‌شناسي، اسلحه‌شناسي جنايي و بررسي اسناد مشكوك و همچنين دايره عكاسي فني.
دفتر پليس بين الملل انترپول اولين تجهيزات فني كه درآزمايشگاه تحقيقات جنايي به كار گرفته شد عبارت بودند از ، گاز كروماتوگرافي - اسپكتروسكوپي جرمي - دستگاه اميت - اتو گاما سنيتليشن - بتاليكوئيد سنيتليشن - الكتروفورز - دستگاه جذب اتمي - ماوراء بنفش- طيف سنج مادون قرمز و انواع ميكروسكوپ‌هاي مقايسه‌اي .
اداره تشخيص هويت تا پيروزي انقلاب اسلامي با همين سازمان وتجهيزات به فعاليت خود ادامه داد.
در سال‌هاي اخير به اين اداره کل توجه خاصي شده ، تجهيزات بسيار پيشرفته روز دنيا و کارشناسان مجرب را دراختيار گرفته كه در بخش‌هاي آينده ،سير تحولات بوجودآمده در اين واحد پس از پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي و همچنين تشريح فعاليت دفتر پليس بين الملل، تا زماني كه جزيي از اداره تشخيص هويت بود و كاربرد دستگاه‌هاي فوق الذكر را در كنار آخرين پيشرفت‌هاي اين واحد تخصصي نيروي انتظامي به طور مفصل بررسي خواهيم كرد.
