شهر سازی و ترافيک
در آغاز شهر سازی مدرن در ايران در طرح های شهری، مهندسی ترافيک به عنوان يکی از شاخه های
مهم شهرسازی به لحاظ سهم معابر در کالبد شهر و نياز به گسترش جمعيت شهرها و خصوصا تهران، با
پديده ی ظهور کلان شهرها در کشور عملا جمعيتی بيش از پيش بينی های طرح های جامع حصوصا در
کلان شهر تهران را شاهد هستيم.
پيچيدگی ترافيک تهران روز به روز گوی سبقت را از تحقيقات و مطالعات کارشنانه و دستاوردهای آن را
می ربايد و همواره جلوتر از راه حل های حرکت می کند. مديران شهری در تکاپوی حل مساله، تدابير
و سياست های گوناگونی اتخاذ می کنند که غالبا به صورت مسکن های مقطعی، مدت زمانی بيماری
را التيام می بخشد. معضل ترافيک تهران اگرچه ويژگی های خاص خود را داراست، ليکن در کليت عام
خود جدا از مسائل و ويژگی های ترافيک در ديگر کلان شهرها ی جهان و خصوصا جهان سوم نيست.
استفاده از تجربيات موفق ديگر کشورها در زمينه ی ترافيک می تواند ريسک های ناشی از آزمون و
خطای شيوه های مختلف را به حداقل کاهش دهد.
بهبود شبکه حمل و نقل عمومی
مديران شهری با مطالعات دقيق و دستيابی به بانک اطلاعاتی قوی و به روز از کميت و کيفيت سفرهای
درون شهری و با توجه به الگوی انتخابی شهروندان برای سفرهای درون شهری که تابعی از زمان،
هزينه و آسايش و راحتی سفر است باترسيم الگوی بهينه سفر سعی می کنند ترکيبی مطلوب از
وسائل حمل و نقل را در تناسب با معابر شهری و تقاضای سفر به کار گيرند.
احداث، گسترش يا تعريض و اصلاح معابر
احداث خيابان ها و اتوبان های جديد شهری غالبا در افق طرح های ساختاری بلندمدت و ميان مدت در
امتداد رشد جمعيت و نيازهای ارتباطی گسترده جامعه ی شهری پيش بينی می شود و به موازات
تحقق پيش بينی طرح های بالا دست در بعضی محورهای تردد که به سبب فراتر رفتن نيازها از پيش
بينی ها، معابر شهر پاسخگوی مناسبی نيست. اقداماتی از قبيل گسترش، تعريض يا اصلاح معابر با
تاکيد بر حفظ هويت، منظر و در کل حفظ هماهنگی و توازن در ساختار منطقه ی شهری و مناطق مجاور
انجام می پذيرد.
محدود کردن استفاده از اتومبيل ها
در مقاطعی مديريت شهر جهت روان کردن ترافيک مراکز عمده ی شهری، طرح های ويژه ای در معابر
شهر را طراحی می کند که از جمله می توان طرح های محدوده ممنوعه در مراکز پرترافيک شهر و
نوبت بندی اتومبيل ها برای ورود به شهر بر اساس شماره پلاک يا پرداخت حق استفادهاز بزرگراه ها
و خيابان های پرتراکم را نام برد.
تغيير يا اصلاح قوانين کاربری اراضی
اصولا در طرح های نوين شهری الگوی کاربری اراضی متناسب با شبکه حمل و نقل عمومی و در ارتباط
با آن پيش بينی می شود. در خصوص ساماندهی کاربری های موجود شهری با هدف مديريت تقاضای
حمل و نقل درون شهری و کاهش سفرها، شيوه هايی چون عدم تمرکز خدمات و چند قطبی کردن
مراکز عمده ی خدماتی شهر، انعطاف ساعت کار و...به کار می رود.
کنترل( محدوديت) مالکيت خودرو
مديريت کارآمد، تقاضای سفر از طريق مديريت، مالکيت وسايل نقليه و استفاده از آن از جمله سياست
های شهرهايی است که عمدتا به سبب مالکيت کنترل نشده ی سواری های شخصی و استفاده از
آنها دارای ترافيک سنگينی هستند. محدوديت مالکيت خودروها از طريق ابزارهای متنوع مالياتی و
دريافت ماليات های سنگين از دارندگان وسايل نقليه ی شخصی و ماليات های تصاعدی سالانه راه ها
انجام می پذيرد و شامل ماليات استفاده از خودروی شخصی در ساعات کاری هفته و نيز خيابان های
مرکزی شهر می شود.
البته بايد توجه داشت که در کنار اين راهبرد، سياست های مديريت شهر علاوه بر عرضه خدمات و حمل
و نقل عمومی با کيفيت مناسب و راحت، اطلاع رسانی قوی و شفاف از مسايل ترافيک و بيان ضرورت
اتخاذ سياست فوق در جهت کنترل ترافيک و راحتی شهروندان است.
