سوال در مورد اندازه گیری روی در دانه نخود

كمبود روي در خاك، عامل محدود كننده مهمي در توليد محصولات كشاورزي بشمار مي رود. حدود 30% از خاك هاي جهان با اين مشكل مواجه هستند و اين مساله يكي از شايع ترين مشكلات تغذيه اي گياهان زراعي از جمله لوبيا مي باشد. كاربرد كودهاي حاوي روي به دليل مسائل و مشكلات ناشي از مصرف آن در خاك ها، و رشد روز افزون قيمت هاي نهاده ها، هميشه يك راهكار مناسب براي مقابله با تنش كمبود روي نيست. يك روش مناسب براي مقابله با كمبود روي استفاده از ارقام روي كاراست. ارقام روي كارا ارقامي هستند كه در شرايط كمبود روي خاك نيز رشد و عملكرد مناسب دارند. اين پژوهش با هدف بررسي روي كارايي در ارقام مختلف لوبيا و بررسي تاثير مصرف روي بر پاسخ هاي رشد و همچنين غلظت و جذب عناصر كم مصرف و فسفر در دانه، اندام هوايي و ريشه ارقام مختلف لوبيا انجام شد. طراحي آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام گرديد. فاكتور¬ها شامل 16 رقم لوبيا و 2 سطح كودي 0 و 10 ميلي¬گرم روي در كيلوگرم خاك بودند. روي كارايي 16 رقم لوبيا، بر اساس عملكرد دانه در دو تيمار كود روي محاسبه شد. صفات مورد اندازه گيري شامل وزن ماده خشك دانه، اندام هوايي و ريشه همچنين تعداد دانه و غلاف و پروتئين دانه بودند. علاوه بر اين، غلظت و جذب عناصر كم مصرف (روي، آهن، مس، منگنز) و فسفر دانه، غلظت و جذب عناصر روي و فسفر در اندام هوايي و غلظت و جذب عنصر روي در ريشه نيز تعيين شد. نتايج حاصله نشان داد كه بيشترين روي كارايي با 96% متعلق به رقم 01437g و كمترين روي كارايي با 46% متعلق به رقم كاردينال بود. بر همكنش كود و رقم بر روي تمام صفات اندازه گيري شده معني دار بود. با كاهش روي كارايي ارقام، دوره رشد افزايش و عملكرد دانه، اندام هوايي و ريشه همچنين تعداد دانه و غلاف و پروتئين دانه كاهش يافت. با توجه به اينكه پاسخ ارقام غير روي كارا به عرضه كود روي بيشتر مي باشد، درصد افزايش عملكرد در اين ارقام بيشتر بوده و در نتيجه تفاوت چنداني بين اين صفات در تيمار كفايت روي در بين ارقام مختلف مشاهده نگرديد. بيشترين و كمترين غلظت روي دانه در تيمار كمبود روي به ترتيب با 40/19 و 20/12 ميلي گرم در كيلو گرم متعلق به ارقام 01437g و كاردينال بود. همچنين در تيمار كمبود روي، بيشترين و كمترين مقدار جذب روي دانه به ترتيب با 55/296 و 87/75 ميكروگرم در گلدان متعلق به ارقام 01437g و خمين بود. همبستگي بين روي كارايي و جذب روي دانه در هر دو تيمار كودي بيشتر از همبستگي بين روي كارايي و غلظت روي دانه بود. غلظت ساير عناصر كم مصرف و فسفر در دانه با عرضه كود روي كاهش ولي جذب آن ها به علت زياد شدن عملكرد افزايش يافت. بيشترين و كمترين غلظت روي اندام هوايي در تيمار كمبود روي به ترتيب با 64/18 و 96/9 ميلي¬گرم در كيلوگرم متعلق به ارقام دانشكده و كاردينال بود. همچنين بيشترين و كمترين جذب روي اندام هوايي در تيمار كمبود روي به ترتيب با 46/634 و 68/124 ميكروگرم در گلدان متعلق به ارقام 41134 و كاردينال بود. بر همكنش كود روي و رقم بر روي جذب و غلظت روي ريشه غير معني دار بود. با اين حال، غلظت روي ريشه در ارقام غير روي كارا و جذب روي ريشه در ارقام روي كارا بيشتر بود. در مجموع ارقام روي كارا نسبت به ارقام غير روي كارا در شرايط كمبود روي خاك داراي عملكرد بالاتر و جذب روي ، فسفر و ساير عناصر كم مصرف در آن ها بالاتر بود و بنابراين مي تواند يك راهكار مناسب براي مقابله با كمبود روي در اراضي زراعي باشد.