افزایش شدید چک‌های برگشتی در ایران نشانه چیست؟
در پی افزایش شدید چک های برگشتی، بانک مرکزی ایران تصمیم گرفته تا در صدور دسته چک های بانکی محدودیت هایی را اعمال کند.
محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی ایران به خبرگزاری مهر گفته که "از این پس دسته چکها به افرادی که مصرف کننده واقعی هستند، ارائه خواهد شد."
به گفه آقای بهمنی، هیچ لزومی ندارد که به افراد عادی دسته چک با برگه های زیاد ارائه شود و از این به بعد علاوه بر کاهش تعداد برگه ها، در مبلغ چکی که صادر می شود نیز محدودیت اعمال خواهد شد.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی ایران، "بر روی چک ها مبلغی را معین خواهیم کرد که فرد صادر کننده آن اجازه نخواهد داشت، چک را با مبلغی بیش از رقم صادر شده تعیین کند."
بانک مرکزی ایران محدودیتهایی را در ارائه دسته چک به کسانی که چک برگشتی دارند در نظر گرفته و به گفته آقای بهمنی، "افراد معمولی یا کارمندان ساده و افرادی از این قبیل نیازی نیست که دسته چک با برگه زیاد داشته باشند."
گزارشهای بانک مرکزی ایران نشان می دهد که تعداد چک های برگشتی که همواره در حال افزایش بوده، در فروردین ماه به رقم بی سابقه ای رسیده است.
برای همین بانک مرکزی ایران سعی دارد با طبقه بندی چک ها و افراد متقاضی دسته چک تغییراتی در صدور دسته چک بانکی ایجاد کند. قرار است چک های جدید در صفحات مشخص و با رنگ های مختلف و میزان اعتبار متقاضی صادر شود.
بنابر گزارش بانک مرکزی، در فروردین امسال دو میلیون و ۷۰۰ هزار برگ چک معادل بیشتر از ۳۶ هزار میلیارد تومان مبادله شده است که از این تعداد، ۳۳۵ هزار برگ به ارزش یک هزار و ۳۵۵ میلیارد تومان برگشت خورده است.
میزان چک های برگشتی در فروردین سال ۱۳۸۴ حدود ۵.۱ درصد بوده که این رقم در فروردین سال ۱۳۹۰ به حدود ۱۲.۴ درصد رسیده است.
رشد شدید چک های برگشتی
بانک مرکزی سعی دارد که افزایش چک های برگشتی را به افزایش مبادلات مرتبط کند اما گزارشهای رسمی نشان می دهد که تا سال ۱۳۸۶ نسبت چک های برگشتی نسبت به حجم مبادلات حدود پنج تا شش درصد بوده که این رقم طی سالهای ۱۳۸۷ تا کنون، از میزان ده درصد نیز فراتر رفته است.
با آنکه از سه سال پیش حجم مبادلات با چک کاهش پیدا کرده است اما گزارش بانک مرکزی نشان می دهد که تعداد چک های برگشتی بیشتر شده است.
گزارش بانک مرکزی نشان می دهد که تعداد چک های برگشتی که در سال ۱۳۸۴ حدود سه میلیون و ۵۴۰ هزار برگ بوده، در سال گذشته خورشیدی به حدود پنج میلیون و ۹۰۰ هزار برگ رسیده است.
در این مدت ارزش چک های برگشتی نیز افزایش زیادی نشان می دهد به طوری که ارزش چک های برگشتی در سال ۱۳۸۴ بیشتر از هشت هزار و ۸۰۷ میلیارد تومان بوده است و در سال گذشته خورشیدی این رقم به ۲۷ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان رسیده است.
رئیس کل بانک مرکزی دلیل افزایش چک های برگشتی را به افزایش حجم معاملات نسبت می دهد اما کارشناسان می گویند که رکود اقتصادی عامل اصلی افزایش شدید چک های برگشتی است.
کارشناسان اقتصادی می گویند که کمتر مشتری بانکی اعم از تولید کننده یا صادر کننده حاضر است در فهرست بدحسابها قرار بگیرد مگر آنکه به خاطر مشکلات اقتصادی نتواند بدهی خود را بپردازد.
گزارشها نشان می دهد که بسیاری از افرادی که در ازای خرید کالا چک بانکی داده اند، به دلیل ناتوانی در فروش کالا نمی توانند به موقع پول به حسابشان واریز کنند و همین مسئله باعث افزایش شدید چک های برگشتی شده است. کارشناسان اقتصادی می گویند محدودیت های ایجاد شده از سوی بانک مرکزی برای صدور چک، تاثیر چندانی در وضعیت چک های برگشتی ایجاد نخواهد کرد و برای تغییر این وضعیت، باید وضعیت اقتصادی بهبود یابد و فضای کسب و کار تغییر کند.
ایستگا ه دانشجویان اقتصاد
