ژئوتکنیک چیست؟

داده های ژئوتکنیکی، آن دسته اطلاعات مربوط به زمین هستند که در برنامه ریزی، اکتشاف طراحی، ساخت و بهره برداری از سازه های مهندسی و پروژه های عمرانی و معدنی به کار رفته و ایمنی و کارایی موثر آنها را تضمین می کنند. این اطلاعات دامنه گسترده ای از داده ها را،در زمینه های مکانیک خاک، مکانیک سنگ، منابع آب، لرزه خیزی،مهندسی عمران و زمین شناسی مهندسی و زیست محیطی، شامل می شوند
داده های ژئوتکنیکی هر پروژه عمرانی یا معدنی در طی مراحلی چند و به توسط روشهای مختلف اکتشاف سطحی و زیر سطحی، تولید می شوند. این داده ها ممکن است به صورت خام بوده و یا داده هایی باشند که مورد تعبیر و تفسیر قرار گرفته اند.
در چند دهه گذشته، و با گسترش فعالیت های عمرانی و معدنی در کشور، حجم عظیمی از داده های ژئوتکنیکی تولید شده است. متاسفانه گزاشهای این بررسیها، در مواردی از بین رفته و آنچه باقی مانده است نیز در مراکز مختلف پراکنده بوده و دستیابی به آنها اغلب مشکل و مستلزم صرف وقت و هزینه قابل توجه است. از این روست که این ثروت عظیم کمتر مورد استفاده مجدد قرار میگیرد و به عنوان مثال، برای انجام پروژه های مختلف در یک محل خاص، ممکن است بررسیهای ژئوتکنیکی با صرف هزینه قابل توجه، به دفعات تکرار شده باشد.
حجم عظیم اطلاعات ژئوتکنیکی موجود در سیستمهای بایگانی کاغذی اغلب به سختی قابل شناسایی و دستیابی اند. از این روست که در سالهای اخیر، سامان دهی الکترونی این داده هادر سازمانها و شرکتهای مخلف، و حتی در سطح ملی، در دستور کار قرار گرفته است. نظر به اینکه ساماندهی الکترونی داده های ژئوتکنیکی کشور، به صورت متمرکز، مشکلات متعددی را به همراه خواهد داشت، سیستم غیر متمرکز به عنوان گزینه مناسب انتخاب شده است. در این سیستم داده های ژئوتکنیکی توسط تولید کنندگان آنها نگه داری خواهد شد. و مرکز مجازی داده های ژئوتکنیکی، یعنی پایگاه ملی دادهای علوم زمین ایران، نقش هدایت و راهنمایی کاربران به اطلاعات مورد نیاز را، به عهداه خواهد داشت
برای رسیدن به هدف فوق، داده های ژئوتکنیکی مورد نیاز شناسایی و به صورتی استاندارد تعریف شدند. سپس الگوی ساختاری مناسبی برای این داده ها طراحی شد.گرچه طراحی و ساماندهی بایسته سیستم غیر متمرکز از پیچیدگیهایی بیشتری برخوردار است ولی قادر است هر اندازه از داده ها را در زمانی کوتاه جستجو و اطلاعات مورد نظر را به صورتی مناسب در اختیار کاربران قرار دهد.
با ساماندهی الکترونیکی اطلاعات ژئوتکنیکی کشور، ظمن ایجاد امکان دسترسی به داده های پراکنده موجود در یک فرمت استاندارد، زیر ساختهای لازم برای تولید نقشه های مختلف ژئوتکنیکی (مثل نقشه استعداد رونگرایی خاک) و دستیابی به مدلی سه بعدی از شرایط ژئوتکنیکی زیر سطحی در نقاط مختلف، به وجود خواهد آمد