درمانی برای سالمندان دارای اضافه وزن
چندی پیش گزارش پژوهشی كه توسط تیمی از دانشكده پزشكی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس انجام شده بود در روزنامه پزشكی The New England منتشر شد. براساس این گزارش، سلامتی سالمندانی كه چاق هستند بیشتر در معرض خطراتی همچون فشار خون بالا، بیماری قلبی و دیابت است كه این موضوع می‌تواند ناشی از عدم تحرك نیز باشد.
دنیس.ویلارل محقق و استادیار دانشكده پزشكی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس می‌گوید: قصد ما در این بررسی، تفكیك اثرات رژیم غذایی و ورزش از یكدیگر در افراد مسن و چاق است. در افراد مسن، اضافه وزن موجب تشدید افت عملكردهای جسمی و همچنین منجر به سستی و اختلال در كیفیت زندگی می‌شود.
ویلارل و همكارانش در این تحقیق به ارزیابی اثر رژیم غذایی و فعالیت ورزشی در بیش از 100 سالمند چاق طی دوره یك ساله پرداختند. اگر چه كاهش وزن به تنهایی 12 درصد و صرف ورزش كردن 15 درصد عملكرد فیزیكی را بهبود می‌بخشد، هیچ‌كدام از این عوامل به اندازه تركیبی از ورزش و رژیم غذایی موثر نیستند كه21 درصد عملكرد فیزیكی را بهبود می‌بخشد.
علاوه بر این، میزان حداكثر اكسیژنی كه توسط آنها طی تقلا و پیاده‌روی بروی تردمیل مصرف می‌شد را نیز محاسبه كردند. در این تست، سالمندان چاقی كه هم رژیم داشتند و هم ورزش می‌كردند، 17 درصد نسبت به قبل، پیشرفت حاصل كردند. این در حالی است كه گروهی كه فقط رژیم غذایی داشتند 10 درصد و عده‌ای كه به ورزش روی آورده بودند تنها 8 درصد پیشرفت كرده بودند.
تمام افرادی كه تحت این مطالعه قرار گرفتند، بیش از 65 سال داشتند و گروهی هم 85 ساله بودند. اما به‌طور كلی میانگین سنی آنها حدود 70 بود. داوطلبان به طورتصادفی در یكی از 4 گروه قرار گرفتند. گروه اول سالمندان رژیم غذایی كم كالری را به منظور كاهش وزن دنبال كردند. اعضای گروه دوم 3 بار در هفته در كلاس‌های ورزشی شركت كرده و كارهای تعادلی، ورزش‌های هوازی و استقامتی انجام می‌دادند. گروه سوم تركیبی از هر دو گروه رژیم غذایی كم كالری و ورزش بودند، آخرین گروه هم هیچ‌گونه تغییری در رژیم غذایی یا عادات ورزشی خود ندادند.
ویلارل كه در حال حاضر رئیس اداره بهداشت و درمان سالمندان در نیو مكزیكو و همچنین استاد رشته پزشكی دانشگاه نیومكزیكو است می‌گوید: برای افراد مسن و چاق، اهمیت دادن به عملكرد جسمانی و بهبود كیفیت زندگی از این‌كه به مبارزه و درمان عواملی بپردازند از اهمیت بیشتری برخوردار است كه البته این موضوع برای بیماری‌های قلبی و عروقی خطرناك است. این در حالی است كه تركیبی از ورزش و كاهش وزن به طول عمر نمی‌افزاید بلكه بیشتر به كیفیت زندگی افراد در سال‌های باقیمانده از عمر توجه دارد و از حضور سالمندان در خانه‌های سالمندان نیز می‌كاهد.
اما آیا واقعا كاهش وزن برای سالمندان چاق مناسب است؟
برخی از مطالعات نشان داده است كه ارتباطی بین كاهش وزن در میانسالان و خطر مرگ و میر وجود دارد ، اما ویلارل می‌گوید در بسیاری از این مطالعات به فرق بین كاهش وزن داوطلبانه و غیرارادی كه ممكن است به دلیل بیماری اتفاق بیفتد، اشاره‌ای نشده است. اما حتی اگر كاهش وزن ارادی، هیچ‌گونه خطر جدی به همراه نداشته باشد، احتمالا زمانی كه افراد مسن چربی از دست می‌دهند، به همراه آن بافت عضله و استخوان خود را هم از دست خواهند داد.
در این بررسی، محققان كاهش جزیی در توده عضلانی بدن و تراكم معدنی استخوان در میان افرادی كه وزن از دست دادند، مشاهده كردند. اما این كاهش در گروه‌هایی كه تركیب ورزش و رژیم غذایی را دنبال می‌كردند در مقایسه با سایر گروه‌ها كمتر بود. شركت‌كنندگان در گروه تركیبی 3 درصد از شاخص توده بدنی و یك درصد هم كاهش معدنی استخوان در نواحی لگن داشتند. افرادی كه فقط رژیم داشتند 5 درصد از شاخص توده بدنی و 3 درصد از تراكم استخوان خود را از دست دادند.
رواج چاقی درست همانند افراد جوان در میان سالمندان نیز شیوع پیدا كرده است. تقریباً 20 درصد از افراد 65 ساله و مسن‌تر از چاقی رنج می‌برند. به دلیل اختلالات در زندگی روزمره و محدودیت در تحرك، خطر كاهش فیزیكی و سستی‌رو به افزایش است. اگرچه كاهش وزن و ورزش هركدام به نوبه خود برای سلامتی مفید هستند اما زمانی كه سالمندان به هر دو این اعمال روی آورند، نتیجه و پیشرفت بهتری خواهند گرفت.
