اهمیت سلامت خانواده

و از نشانه هاي او آن است كه از جان هاي شما برايتان همسري آفريد تا در كنار او آرام گيريد و ميان شما دوستي و مهرباني قرار داد ( قرآن كريم )

خانواده يكي از قديمي ترين و اصيل ترين واحدهاي اجتماع بشري است . پيشرفت شگفت انگيز دانش و فناوري، و گسترش نظام هاي ارتباطي و اطلاع رساني، نه تنها به هيچ وجه از اهميت خانواده نكاسته است بلكه انديشمندان و سياستگذاران جوامع را ترغيب نموده تا بر مبناي بررسي ها و پژوهش هاي متعدد و متفاوت اعلام نمايند كه تواناترين ملت ها، آن هايي هستند كه خانواده در آن ها قوي ترين بنياد و سازمان را داشته باشد و بنا بر اين تمام نهادهاي اجتماعي بايستي در خدمت تحكيم و تقويت نظام خانواده باشند .

چرا نظام خانواده براي جامعه اهميت دارد؟
خانواده براي نظام اجتماعي منافع زيادي دارد . دووال ( Duvall ) براي خانوده شش كاركرد را برمي شمرد:

1-ايجاد ارتباط عاطفي بين زن و شوهر، بين والدين و فرزندان و بين نسل ها . تبادل عواطف در محيط خانواده، اين نياز مهم را به بهترين و ساده ترين شكل ممكن تامين مي كند .

2-ارايه پذيرش و امنيت فردي . هيچ يك از نهادهاي اجتماعي به اندازه ي نهاد خانواده، نياز به پذيرش و امنيت فردي را براي انسان ها تامين نمي كند .

3- ايجاد و تقويت احساس رضايت و هدفدار بودن . خانواده احساس رضايتمندي را در اعضا تقويت و آنان را به آينده اي هدفمند اميدوار مي سازد .

4- تقويت احساس توانمندي و پايداري در برابر تغييرات ناگهاني محيط . خانواده، افراد جامعه را مطمئن مي سازد كه در شرايط دشوار، روابط و مصاحبت ها و ياوري ها ادامه خواهد يافت .

5- اجتماعي كردن و تعيين و تضمين جايگاه اجتماعي افراد . خانواده نخستين جايگاه انتقال و آموزش رسوم، باورها، و سنت هاي فرهنگي به كودكان و آماده سازي آنان براي ورود به جامعه است .

6- آموزش محدويت ها و اخلاقيات . كودكان در محيط خانواده است كه ياد مي گيرند در زندگي اجتماعي بايد چه محدويت هايي را رعايت نمايند و ارزش هاي درست و نادرست در روابط اجتماعي كدام است .



شرايط و ويژگي هاي يك خانواده ي سالم كدامند؟
زندگي يك جريان مداوم همراه با فشارهاي متعدد و متنوع طبيعي و غيرطبيعي است . خانواده جايگاهي است كه اعضاي آن با همكاري يك ديگر اين فشارها را كنترل و حذف مي كنند . بر اين مبنا، يكي از مهم ترين ويژگي هاي سلامت خانواده، خصلت« شفادهندگي » آن است . اين عامل، يكي از اصلي ترين نشانه هاي سلامت خانواده مي باشد . خانواده اي سالم است كه اعضاي آن در صورت مواجه شدن با مشكلات مختلف، تمايل داشته باشند با حضور در جمع خانواده، مشكل خويش را حل كنند . خصلت شفادهندگي در خانواده ي ناسالم به حداقل مي رسد . در اين حالت، مشكل اعضاي خانواده زماني كه با هم هستند، تشديد مي شود و هر يك سعي مي كنند هر چه زودتر از محيط خانواده دور شوند .عوامل ديگري كه جزيي از ويژگي هاي يك خانواده ي سالم محسوب مي شوند، عبارتند از :

- تمايز يافتگي والدين . زن و شوهر قبل از آن كه از خانواده ي اصلي خود جدا شوند، به حد كافي رشد عاطفي و عقلاني و اجتماعي و اقتصادي كرده و از والدين خود مستقل شده اند وپس از آن اقدم به تشكيل خانواده مي كنند .

- به كودكان به عنوان ذخيره ي يكي از والدين يا ذخيره اي براي آينده ي ازدواج آنان نگاه نمي شود . كودكان امانتي هستند كه والدين مسووليت دارند نسبت به تربيت و پرورش صحيح آنان براي حضور موثر و خلاق و مستقل در جامعه همت گمارند .

-انتظارات والدين از يك ديگر و هم چنين از فرزندان خود، عيني، واقعي، و منطقي است . هر يك از اعضاي خانواده ي سالم به روشني مي داند كه ديگر افراد خانواده از او چه انتظاراتي دارند و او چه گونه بايد رفتار كند تا نقش خود را به درستي ايفا كرده باشد .

- ارتباط بين والدين، مقدم بر ارتباط هر يك از آنان با فرزندان است . در خانواده ي سالم، فرزندان بين پدر و مادر قرار نمي گيرند، بلكه زير مجموعه ي والدين هستند .

- اعضاي يك خانواده ي سالم با افرد ديگر در خارج از جمع خود ( مثل بستگان و دوستان ) ارتباط درست و منطقي دارند. ارتباطي كه در آن افراد خارج از خانواده اجازه ي ورود به محيط خانواده را دارند، اما اجازه ي دخالت را، نه .

در پايان لازم به يادآوري است كه هر چند خانواده هاي اندكي را مي توان يافت كه همه ي اين ويژگي ها را داشته باشند، اما تمايل و گرايش عملي به داشتن اين شرايط نيز حكايت از سلامت آن خانواده دارد .