وسايل و لوازم مورد نیاز پيوند زدن گیاهان

اين ادوات عبارتند از : اره بزرگ و كوچك – داسك – قيچي باغباني – چاقوي پيوند زني – داس مخصوص جهت تهيه پايه در پيوند اسكنه – ريسمان و چسب پيوند مي باشد.

ريسماني كه در پيوند زدن به كار مي رود بايد داراي شرايط زير باشد :

1- در مقابل آفتاب و رطوبت زود نپوسد.

2- ريسمان بايد به اندازه كافي قابل كشش باشد تا مانع نمو قطري پايه در محل پيوند نگرددزيرا اگر ريسمان فاقد اين خاصيت باشد پيوندك از بالاي محل پيوند نمو زياد نموده و متورم مي گردد در صورتي كه پايه در آن نقطه نازك و ضعيف مي ماند و اين امر ممكن است در آتيه باعث سستي درخت پيوندي گرديده و در اثر جزيي حادثه و يا وزش باد نسبتاً شديدي قسمت پيوندي درخت از پايه جدا شود.

3- ریسماني كه براي بستن به كار مي رود نبايد در اثر رطوبت كوتاه شود و يا به اصطلاح معروف « آب برود» زيرا در اين صورت ريسمان كوتاه شده به پايه و پيوندك فشار وارد آورده مانع نمو و رشد قطري شاخه مي گردد.در عين حال رطوبت و حرارت نبايد موجب طويل شدن ريسمان گردد چه در اين جالت ريسمان از دو شاخه باز شده و نتيجه مطلوب ازبستن پيوندك و پايه حاصل نمي شود.هر اندازه درخت قوي و ضخيم تر است ريسمان نيز بايد كلفت تر و محكم تر باشد.

4- ريسمان بايد به اندازه كافي محكم باشد تا در اثر قطور شدن شاخه ريسمان قبل از موقع مناسب پاره نشود.

انواع ريسمان

ريسمانهاي مختلفي كه براي بستن پيوندك به كار برده مي شود عبارت است از : ريسمان پشمي – پنبه اي – علفي و يا پوست پاره اي از درختان مانند پوست درخت بيد و غيره.

براي بستن انواع پيوند هاي نازك و متوسط ريسمان پشمي وسيله خوبي است .رطوبت در اين نوع ريسمانها تاثير ندارد.مخصوصا اگر در موقع تهيه آنها شم مورد استفاده را مدتي در روغن گذارده باشند.قوه كشش پشم نيز به اندازه كافي مي باشد.

در رسمان پنبه اي نيز تغييرات جوي مخصوصا رطوبت تاثير نداردولي قوه كشش آن كم است و در بستن درختان سريع الرشد مانع نمو قطري محل پيوند مي شود .ريسمان پنبه اي بيشتر براي بستن درختان ضخيم و آنهايي كه نمو و رشد قطري كمي دارند مورد استفاده قرار مي گيرد.

ماده اي كه براي اين منظور مورد استفاده قرار مي گيرد ، چسب پيوند نام دارد و بايد داراي خواص زير باشد:

1- چسب پيوند بايد در مقابل گرماي خورشيد اب نشود زيرا در اين صورت جوانه هايي كه زير محل پيوند قرار گرفته است ، در اثر ذوب چسب پوشيده شده و از فعاليت و نمو باز مي ماند.

2- چسب پيوند بايد به نحوي تركيب شود كه در مقابل سرماي اتفاقي ترك نخورد و منفذي بزاي تبخير پيوند و دخول آب و هوا زير پيوند و پوست درخت ايجاد نشود.

3- چسب پيوند بايد به اندازه كافي نرم باشد تا بتوان آنرا به آساني روي شكافها و درخت ماليد .

4- چسب پيوند بايد غير قابل نفوذ به آب و هوا باشد.

5- چسب پيوند بايد از موادي تركيب شده باشد كه مضر براي سلامتي درخت نباشد ، يعني پوست درخت را نسوزاند و سلولهاي جوان را نكشد.

چسب پيوند از مخلوط كردن اجسام مختلف كه هر كدام داراي چند يا يكي از خواص نامبرده مي باشد به دست مي آيد و اين اجسام عبارت است از : صمغ –سقز – قير- زفت – موم – پيه- روغن كتان – پارافين – دوده – گل افرا – و در بعضي موارد الكل و تربانتين .در عمل تعداد معيني از اجسام نامبرده را به نسبت معين با يكديگر مخلوط نموده مورد استفاده قرار مي دهند.

تركيب و تهيه چند نوع چسب

مخلوط اول : زفت 300 گرم – رزين 100 گرم – موم 50 گرم – پيه 25 گرم – گل افرا 25 گرم.

كليه مواد نامبرده به غير از گل افرا را بعد ازخرد كردن باهم ذوب نموده پس از ان گل افرا را اضافه مي كنند.بعد از آنكه در اثر بهم زدن ملوط يكنواختي تهيه شد ، ان را در آب سرد ريخته آنقدر مالش مي دهند تا يك جسم كروي و سفتي به دست ايد.

مخلوط دوم: رزين 250 گرم – زفت 750 گرم – پيه 250 گرم – و گل افرا 500 گرم .رزين و زفت از طرفي و پيه از طرف ديگر عليحده ذوب و بعداً مخلوط شده به مجموع مواد مذاب نامبرده گل افرا را اضافه مي كنند.

مخلوط سوم : رزين 5 قسمت – زفت 3 قسمت – پيه 1 قسمت – گل افرا 2 قسمت.

دو جسم اول را عليحده و پيه را جداگانه ذوب نموده باهم مخلوط مي كنند و بعد گل افرا را اضافه مي نمايند.

مخلوط چهارم : موم 2 قسمت – صمغ (رزين ) 4 قسمت – پيه 1 قسمت.

مخلوط پنجم:موم 400 گرم – پيه 150 گرم – سقز 100 گرم.

مخلوط ششم : موم 5 قسمت صمغ (رزين ) 16 قسمت -روغن كتان 1 قسمت – دوده يا افرا 2 قسمت.

به طوريكه ملاحظه مي شود انواع چسب و طرز تهيه آن متفاوت استو هر باغبان بايد مطابق آب و هواي منطقه خود با مواد نامبرده چسب مناسبي تهيه كند.

چسب سرد

مخلوط اول : رزين 1000 گرم – موم 500 گرم – الكل 180 سانتي متر مكعب

مخلوط دوم: زفت 5000 گرم – گچ نرم 1200 گرم – اكل صنعتي 900 گرم - تربانتين 600 گرم موم 100 گرم.

زفت و موم را جداگانه ذوب نموده مخلوط مي كنند سپس الكل و تربانتين را با هم در مخلوط بالا ريخته مدتي هم مي زنند بعد گچ را به تدريج اضافه مي كنند و آنقر هم مي زنند تا محلول يك دستي به دست آيد.اين چسب مانند كليه چسب هاي سرد بايد پس از سرد شدن مورد استفاده قرار گيرد.

مخلوط سوم : زفت 1100 گرم – پيه 500 گرم – موم 250 گرم – الكل صنعتي 250 گرم.

براي نگهداري چسب سرد بايد مقدار كمي از آن را در جعبه فلزي كه در آن كاملاً بسته شود و هيچ منفذي براي تبخير الكل يا تربانتين نداشته باشد قرار دهند.

طرزاستعمال چسب پيوند

هنگام استعمال چسب نكات زير بايد مورد توجه قرار گيرد:

1- كليه زخمهاي درخت و محل پيوند را بايد فوراً و بدون وقت پس از انجام عمل پيوند با چسب بپوشانند.

2- در مصرف چسب نبايد صرفه جويي كرد يعني با يد به مقدار زياد آن را روي زخمهاي درخت قرار داد.تا از نفوذ آب و هوا زير پوست گياه به حداكثر و به طور موثري جلوگيري به عمل آيد.

3- در انتهاي پيوندك اگر بريدگي وجود داشته باشد بايد آن را نيز زير چسب پيوند پوشانيد.

4- در صورتي كه چسب گرم مورد استفاده قرار گيرد درجه حرارت آن بايد به اندازه اي باشد كه انگشتان بتوانند تحمل آنرا بنمايند زيرا در غير اينصورت گرماي زياد چسب باعث سوختن پوست و كشته شدن سلولهاي زنده طبقه مولد و بطور كلي تمام سلولهاي نبات كه با چسب تماس دارند مي گردد.