مولتی متر چیست و چگونه کار می کند

مولتی متر چیست

مولتی متر دستگاهی است كه به وسیله آن می توان چند كمیت مختلف را اندازه گیری كرد .
تمام مولتی مترها با جزئی اختلاف مانند یكدیگر هستند . در اینجا جهت آشنایی با ساختمان و طرزكار و نحوه قراردادن آن در مدارهای الكتریكی ، به شرح یكی از مدارهای مولتی متر می پردازیم .
مولتی متر دیجیتال از یك قاب متحرك تشكیل شده است كه در داخل یك میدان مغناطیسی دائمی قرار گرفته و میزان چرخش آن را سیگنال نشان می دهد . وقتی جریان معینی از قاب عبور می كند ، صفحه دیجیتال متصل به آن تغییر كرده و مقدار جریان را نشان می دهد . روی صفحه آومتر قسمت های زیر مشاهده می شود :

1- صفحه دیجیتال
2- كلید انتخاب یا سلكتور .
3- ترمینال ها و دكمه های تنظیم كننده .
در مولتی متر مورد نظر روی صفحه ، برای كمیت های مختلف در چهار ردیف قوس های مدرج دیده می شود كه كه هر ردیف به درجات مختلف تقسیم شده است روی صفحه علائم v برای اختلاف پتانسیل ، a برای شدت جریان ،  برای مقاومت الكتریكی ، ac برای جریان متناوب و dc برای جریان مستقیم به كار رفته است .
معمولا" درجه بندی مربوط به مقاومت الكتریكی از راست به چپ و سایر درجه بندی ها از چپ به راست می باشد .
سلكتور كلیدی است كه می تواند روی صفحه دایره شكل حول خود حركت كند . در محیط دایره در جاتی است كه حوزه كار دستگاه را نشان می دهد . اعدادی كه كلید سلكتور مقابل آنها قرار داده می شود ممكن است كوچكتر یا بزرگتر از درجات قوس های مدرج باشند . در عمل حوزه كار انتخاب شده را برآخرین عدد قوس مدرج تقسیم نموده ، حاصل تقسیم را كه ضریب قرائت نامیده می شود در عدد متقابل به عقربه ضرب می نماییم . باین ترتیب مقدار كمیت به دست می آید .
هنگام كار با دستگاه مولتی متر توجه به نكات زیر ضروری است :
1 – برای اندازه گیری شدت جریان باید دستگاه را به طور سری در مدار قرار داد.
2 – برای اندازه گیری اختلاف پتانسیل باید دستگاه را به طور موازی بین دو نقطه از مدار قرار داد .
3 – هنگام اندازه گیری مقاومت لازم است جریان برق را قطع كنیم . در غیر این صورت به دستگاه آسیب می رسد .
4 – دستگاه را با احتیاط جا به جا می كنیم و از وارد آمدن ضربه به آن و یا سقوط دستگاه جلوگیری می نماییم .
5 – پیچ تنظیم صفر دستگاه را نباید دستكاری كرد ، زیرا این بخش از دستگاه خیلی حساس است و ممكن است فنر مربوط به آن قطع و دستگاه خراب شود.
6 – همیشه هنگام اندازه گیری كمیت ها كلید سلكتور را روی بیشترین درجه قرار می دهیم و در صورت لزوم به تدریج آن را كاهش می دهیم تا به دستگاه لطمه ای وارد نشود .
7 – حتی الامكان كلید سلكتور را در جهت حركت عقربه های ساعت می چرخانیم ، به علاوه چرخاندن سریع كلید سلكتور برای دستگاه خالی از ضرر نیست.

طرز كار مولتی متر دیجیتال :

الف ) اندازه گیری مقاومت :

كلید سلكتور را روی بیشترین پله (Range) مقاومت قرار می دهیم ، فیش سیاه رنگ را درون ترمینال (-) یا (com) مشترك و فیش قرمز به درون ترمینالی كه مربوط به مقاومت یا (+) است قرار می دهیم . سر دیگر آنها را به طرز مناسبی به طرفین مقاومت مورد نظر وصل می كنیم و مقاومت را می خوانیم.

ب ) طرز اندازه گیری ولتاژ مستقیم :

سلكتور را برروی Dc آورده و فیش سیاه رنگ را درون ترمینال (com) و فیش قرمز را درون ترمینال (+) یا ترمینالی كه مربوط به ولت است قرار می دهیم. سر دیگر آنها را به طور مناسب به قطبین مولد یا دو نقطه از مدار وصل می كنیم و ولتاژ را اندازه گیری می كنیم .
ج ) طرز اندازه گیری شدت جریان مستقیم DCmA
یكی از فیشها را به COM و دیگری را به mA وصل و دو سر فیش را هم به قطبین مولد یا دو نقطه از مدار متصل می كنیم و شدت جریان را اندازه گیری می كنیم. برای اندازه گیری شدت جریان های بیش از 300mA تا 10A فیش قرمز رنگ را درون ترمینال 10A قرار می دهیم .


د) طرز اندازه گیری ولتاژ متناوب ACV :

كلید سلكتور را روی ACV و یكی از فیشها را درون ترمینال COM و دیگری را به ترمینال مربوط به ولت وصل می كنیم .
هـ ) طرز اندازه گیری شدت جریان متناوب ACA
فیش سیاه رنگ را درون ترمینال (COM) و فیش قرمز را درون ترمینال مربوط به Ma وصل می كنیم .(( یا در صورت لزوم به ترمینال 10A وصل می كنیم . ))





http://pnu-club.com/imported/mising.jpg

http://pnu-club.com/imported/mising.jpg

http://pnu-club.com/imported/2011/04/72.jpg