سهم ايران از اقتصاد و توريسم اندک است

يک مسير 2 ساعتي را طي مي کنيد در حاليکه دشت و کوه و جنگل و دريا به نوبت برايتان دست تکان مي دهند و هر بار يکي از چهره هاي زيباي طبيعت جلوي چشمانتان ورق مي خورد.
آري اينجا ايران است با موقعيت جغرافيايي و تاريخي بسيار زيبا که چشم هر گردشگري را خيره خواهد کرد.
ايراني با تمدني هزاران ساله که حدود هفت هزار سال پيش در جلگه مرکزي ايران در حال شکل گيري بود که آثار شگفت انگيزي از اين تمدن ها را در تپه هاي باستاني سيلک (نزديک کاشان)- مارليک (جنوب گيلان) و حسنلو (جنوب درياچه اروميه) و همچنين شهر سوخته در استان سيستان و بلوچستان يافت شده است.
در مورد وضعيت صنعت توريسم ايران با قدمت هزاران ساله و جاذبه هاي فراوان گردشگري در ايران و وضعيت کنوني آن و راهکارهايي براي رونق اين صنعت با دو تن از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي گفتگو کرديم که حاصل آن را خواهيد خواند.

ايرانيها هنوز ايران را نديده اند
دکتر اميرحسن خاني عضو کميسيون اجتماعي مجلس در مورد صنعت توريسم در ايران گفت: صنعت توريسم در ايران تا قبل از برنامه چهارم و توسعه و تشکيل معاونت گردشگري و ميراث فرهنگي و ادغام اين دو سازمان با هم فراموش شده بود. عليرغم اينکه کشور ايران داراي قابليت هاي فراوان براي جذب گردشگر است ولي هنوز تا رسيدن به نقطه مطلوب فاصله زيادي دارد عظمت کشور ايران، سابقه فرهنگي کهن و ميراث گرانبهايي که در اين کشور وجود دارد و هنرمنداني که به خلق آثار برجسته پرداخته اند همه مي تواند ما را به عنوان يک قطب گردشگري در دنيا مطرح کنند.
فرهنگ بالا و خونگرمي و مهمانوازي ايرانيان با توجه به قدمت فرهنگ برجسته آن و سابقه اسلامي کشورمان و وجود مرقد مطهر حضرت رضا (ع) در مشهد و امکانات مختلف چه از نظر صنعتي و چه از نظر علم و فناوري در کشور و خيلي از موارد ديگر همه از عواملي هستند که مي توانند باعث جذب گردشگر شوند.
منتهي ما در صنعت گردشگري کشور نياز به يک بازخواني دوباره داريم که مشخص شود، از چه زماني هدف اقتصاد کشور برپايه توريست کشور و گردشگري تعريف شده است، از چه زماني در نظر گرفتيم که حجم گسترده گردشگر در جهان را به کشور جذب کنيم و اقتصاد کشور را متحول سازيم.
اکنون کشورهاي همسايه ايران بدون داشتن قابليت هاي توريستي توانسته اند خيل عظيمي از گردشگران را جذب کنند ولي ما نتوانسته ايم به جايگاه مطلوبي برسيم.
در بحث گردشگري اکنون موانعي چون تبليغات منفي کشورهاي غربي وجود دارد که باعث برخي محدوديت ها مي شود و يک سري موانع وجود دارد که ما خود ايجاد کرده ايم.
اگر ما نتوانيم معضل موانع خارجي را برطرف کنيم که البته من معتقدم که مي شود آن را نيز برطرف کرد بايد زودتر به فکر برطرف کردن موانع خودمان باشيم و آنها را حل کنيم. اکنون ما بايد بدانيم که گردشگر را چرا به کشور مي آوريم بايد آن را چگونه جذب کشور کنيم و چگونه و به چه نحوي از آن حمايت و پذيرايي کنيم.
مطلبي که بسيار حائز اهميت است اينکه ما تا چه ميزان به بحث گردشگري توجه کرده ايم و زيرساخت هاي اين صنعت را آماده کرده ايم. در حال حاضر در کشور ما چه تعداد فارغ التحصيل رشته گردشگري داريم. چه تعداد راهنماي توريست وجود دارد. چه ميزان بروشور و کاتالوگ در معرفي منابع گردشگري کشورمان توزيع و چاپ کرده ايم. چه ميزان ارائه دهندگان به گردشگران آموزش ديده و حرفه اي با توريست برخورد مي کنند.
اکنون ما در داخل کشور خودمان با مشکل مواجه هستيم تعداد گردشگر داخلي ايران از حد مطلوب پايين تر است. تعداد گردشگران داخلي ايران که تمام ايران و آثار باستاني آن را ديده باشند چه ميزان است. تعداد زيادي از هموطنان ما به سفرهاي خارجي و تفريحي مي روند در حالي که هنوز کشور خودمان را نديده اند. اين به دليل عدم معرفي مطلوب از جاذبه هاي گردشگري ايران است. متاسفانه حوزه گردشگري در اين زمينه بسيار کند عمل کرده است.
مثلا مردم ايران فقط ارگ بم را به عنوان تنها بناي خشت و گل ايران مي شناسند در حالي که شهر بشرويه در استان خراسان جنوبي يک شهر خشت و گلي با قدمت خيلي زياد است که علاوه بر بشرويه، طبس و فردوس نيز داراي جاذبه هاي فراوان گردشگري هستند مانند ارگ فردوس، صحراي طبس که آمريکايي ها در آنجا زمين گير شدند اينها و هزاران جاي ديگر اين ايران زيبا متاسفانه مورد توجه قرار نگرفته اند و روي اين آثار هيچ کاري صورت نپذيرفته است.
البته شايان ذکر است که در جذب گردشگر نبايد از نقش مهم و حايز اهميت مديران و مسوولان دولتها و استانها غافل شد. مراکز استانها مي توانند نقش اساسي در جذب گردشگر به استان خود را داشته باشند. اکنون در کشور ما برخي استانها با قابليت هاي فراوان در جذب گردشگر ناتوان عمل مي کنند.
مثلا استاني مانند يزد توانسته گردشگران فراواني را جذب کند ولي مشهد به عنوان دومين کلان شهر مذهبي جهان اين کار را نتوانسته به نحو مطلوب انجام دهد و اين از تعداد هتل هاي 5 ستاره و پروژه هتل ناتمام ميدان جانباز کاملا مشهود است.
مسأله ديگري که در امر گردشگري بسيار مهم است عدم اطلاع رساني صحيح مصوبات دولت است. اکنود در دولت مصوب شده که ويزاي 15 روزه به گردشگران خارجي داده شود و به دليل نقص در اطلاع رساني اکنون گردشگران با مراجعه به فرودگاه با نداشتن ويزا بليت براي آنان صادر نخواهد شد در صورتي که براي ترکيه و مالزي از هر جايي اقدام به خريد بليت کنند همانجا ويزا هم صادر خواهد شد.
اينها گامهاي ابتدايي و اساسي است که بايد حتما در عرصه گردشگري با برنامه ريزي و سريع برداشته شود. در مرحله بعد بايد به امکانات توجه کرد.
در حال حاضر ما در کشور چه تعداد هتل مناسب و خوب داريم که خواسته گردشگران را برآورده سازد و مورد توجه آنان قرار گيرد.
ما چه امکاناتي را فراهم آورده ايم تا گردشگر ميل به خرج کردن پول خود در کشور ما را داشته باشد. آوردن گردشگران خارجي يا داخلي باعث رونق اقتصادي اين صنعت و سهم اساسي آن در رشد اقتصاد کشور خواهد داشت.
اين موانع است که در کشور ما باعث لطمه به صنعت گردشگري شده و به طبع آن سهم اقتصاد کشور از صنعت توريسم اندک خواهد بود.
به روز شدن صنعت گردشگري ايران نياز به علم و فناوري هاي روز، دانشگاههاي مخصوص و پرورش افراد دارد که تاکنون متاسفانه به آن توجه نشده است و علاوه بر نداشتن علم روز دولتها نيز از توجه به آن غافل مانده اند ولي در حال حاضر با تصميمات دولت اين وضعيت رو به بهبود است.
اگر به صنعت گردشگري توجه ويژه شود آينده اي روشن را براي کشور هم رقم خواهد زد

ثروتي ديگر نماينده و عضو کميسيون اجتماعي مجلس نيز در مورد صنعت توريسم گفت: کشور ايران در صنعت توريسم نياز به انجام فعاليت هاي گسترده دارد. بودجه اي که در سالهاي اخير به بخش گردشگري و ميراث فرهنگي اختصاص يافته است را بايد با مطالعات جامع به بهترين نحو هزينه کرد و فرهنگ گردشگري را در سطح داخلي و خارجي گسترش داد. البته ابتدا بايد مردم و جامعه ايران خودشان با فرهنگ گردشگري آشنا شوند و از مناطق مختلف ايران بازديد کنند تا باعث رونق صنعت گردشگري و توزيع ثروت در سطح تمام کشور شوند. افرادي که توان مالي دارند بايد از مناطق زيبا و ديدني سرزمين ايران ديدن کنند موقعيت جغرافيايي و چهار فصل ايران از جاذبه هاي مهم گردشگري ايران محسوب مي شود که بايد در داخل کشور هم مورد توجه قرار گيرد. کشور ما داراي مناطق کويري، کوهستاني، دشت و از آب و هواي مطلوب برخوردار است. که همه بايد از اين موهبت الهي بهره برند.
ما بايد امکاناتي فراهم کنيم که ابتدا مردم ايران خودشان بتوانند از تمام جاذبه هاي گردشگري کشور بهره ببرند.
بازديد از ايران به معني بازديد و سفرهاي هميشگي به چند نقطه کشور خلاصه نمي شود. گسترده پهناور ايران جاهاي فراواني دارد که بايد به آنها توجه شود.
در مورد گردشگران خارجي و وضعيت توريسم آن بايد گفت که توجه و توسعه گردشگري خارجي بايد جزء لاينفک امور گردشگري کشور قرار گيرد تا فرهنگ و قدمت هزاران ساله ايران را به همه نشان داده شود و گردشگران خارجي بايد از جاي جاي ايران اسلامي در شهرها و روستاها بازديد کنند و از سود سرشار که اين صنعت عايد کشور مي کند به وجه مناسبي بهره وري شود.
البته ابتدا بايد زيرساخت هاي گردشگري را فراهم کرد که اين زيرساخت ها عبارتند از:
- شناساندن ايران در جهان و معرفي کامل کشورمان به تمام جهانيان از طريق گسترش تورهاي مسافرتي.
- گسترش هتل ها و مهمانخانه هاي مناسب گردشگران داخلي و خارجي
- آماده سازي زمينه هاي گردشگري در ايران
- شناسايي و جذب گردشگران داخلي و خارجي
- توانمند کردن تورهاي مسافرتي
- ايجاد نمايشگاههاي مناسب در ايران و جهان
- ايجاد غرفه هاي صنايع دستي و ميراث فرهنگي
- در معرض ديد قرار دادن آثار باستاني، صنايع دستي و ميراث گذشتگان
(اکنون در مسکو آژانسهاي مسافرتي با تورهاي خاص گردشگران را از اقصي نقاط جهان در قالب تورهاي مسافرتي به کشورشان مي برند و مردم جهان را با مناطق ديدني و مختلف کشورشان آشنا مي کنند)
در حال حاضر آموزش براي آژانسها در جامعه بسيار اندک است.
سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري مي بايست با تشويق تورهاي مسافرتي و مديران آژانس ها در بهبود وضعيت ورود گردشگر کمک کند. که اين امور همه مستلزم ديدن آموزشهاي لازم براي مديران آژانس ها مي باشد.
سازمان گردشگري و ميراث فرهنگي بايد با برگزاري جلسات متعدد و تقويت سازمانهاي مرتبط با گردشگري و داشتن برنامه ريزي جامع و منسجم بتوانند باعث جذب گردشگر خارجي به کشور شوند.
قطعا با ورود يک گروه گردشگر و بازديد آنها از کشور، فرهنگ کهن و مردم مهمان نواز و خونگرم ايران و انعکاس نتايج مثبت اين بازديدها براي ساير شهروندان کشورشان متعاقبا موجب ورود گردشگران زيادي به ايران و رغبت بيشتر آنان به بازديد از ايران خواهد شد. آن مطلبي که در امر گردشگري بسيار مهم و حائز اهميت است و بايد حتما به آن پرداخت توجه خاص به تقويت و آموزش آژانس هاي مسافرتي و تورهاي مسافرتي است. تورهاي مسافرتي ايران مي بايست حتما از طرق مختلف مانند هوايي، دريايي و زميني و با روشهاي مناسب اقدام به جذب گردشگران کنند.
اگر متوليان امر گردشگري به زيرساخت ها توجه خاص داشته باشند با توجه به قدمت کهن ايران و جاذبه هاي باستاني و موقعيت جغرافيايي برتر و هزاران جاذبه تاريخي که در جاي جاي ايران گسترده شده اند مي توانيم در جذب گردشگر موفق عمل کنيم و از سود سرشار صنعت توريسم کشور ايران هم بي بهره نماند.

اکنون سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري براي تسهيل در ورود گردشگران خارجي عضو d8 و رونق صنعت توريسم در ايران تصميم بر صدور ويزا در فرودگاه براي مسافران گرفته است.
اتباع 8 کشور اسلامي عضو d8 براي سفر به ايران تا مدت 15 روز نياز به گرفتن رواديد ندارند و ويزاي آنها در فرودگاه صادر خواهد شد. اين کشورها عبارتند از: مالزي، مصر، نيجريه، پاکستان، ترکيه
در ميان کشورهاي عضو d8 کشور ترکيه با بيش از 23 ميليون نفر و مالزي با 17 ميليون نفر و مصر با 11 ميليون نفر و اندونزي با 6/5 ميليون نفر توانستند از جذب گردشگري بالاترين رتبه ها را به خود اختصاص دهند.
عليرغم اينکه ايران يک کشور تاريخي کهن با آثار باستاني و جاذبه هاي توريستي فراوان است. ولي سهم ايران از درآمد سرشار صنعت توريسم ناچيز است. در حالي که درآمد کشور ترکيه از توريسم در سال بالغ بر 15 ميليارد دلار و درآمد امارات متحده عربي 7 ميليارد دلار است.
در حالي که ايراني هيچ تلاشي حتي براي 4 ميليون ايراني خارج از کشور و ترتيب دادن تورهاي مسافرتي را براي آنان در نظر نگرفته است.
غيرفعال بودن صنعت توريسم ايران در حال حاضر فقط ميلياردها دلار به ايران لطمه وارد خواهد ساخت.

منبع:ماهنامه مسافران