-
خوشبختي يعني آرامش درون
تن‌آرامي و مراقبه، بيش از پيش، براي درمان فشار رواني (استرس) و كاهش اثرات جسمي و روحي آن اهميت يافته است.
آرامش درماني، عمدتاً شامل تمرين‌هاي ساده تنفسي و شيوه‌هاي گوناگون شل كردن عضله‌هاست. مراقبه در اداي تكاليف مذهبي بسياري از اديان شيوه‌اي است براي دستيابي به تن‌آرامي ژرف، هماهنگي دروني و تمركز انديشه، كه هر دو مورد ياد شده را مي‌توان در خانه تمرين كرد.
مزاياي آرامش (تن‌آرامي)
ـ كاهش ميزان فشار خون
ـ تعادل در فرآيندهاي گوارشي و تنفسي
ـ بهبود الگوي خواب
ـ رهايي از (اضطراب) و افسردگي
چه بسا افرادي هستند كه براي دسترسي به تن‌آرامي، از نوار صوتي دو طرفه‌اي سود مي‌جويند. در يك روي آن، آواهاي آرام‌بخش همچون صداي باران بهاري، آبشار يا امواج ضبط شده است. فردي دراز مي‌كشد يا راحت مي‌نشيند و به صورت دلخواهش گوش مي‌سپارد و به اين وسيله از كمند انديشه‌هاي مشوش خويش رها مي‌گردد و آنقدر عضلاتش شل مي‌شوند تا به آرامش واقعي برسد.
نوع ديگر نوار «آرامش هدايت شونده» نام دارد كه اغلب در برنامه ترك سيگار گنجانده مي‌شود يا ممكن است پزشك به شخص توصيه كند كه مثلاً به منظور كمك به غلبه بر بي‌خوبي بدان گوش دهد يا از پس واكنش‌هاي شديد فشار روحي، هراس‌ها يا حمله‌هاي وحشت‌زدگي برآيد.
به فرد گفته مي‌شود كه هر دسته عضلاني را به نوبت شل گرداند تا آرامش كامل پديد آيد. معمولاً شل كردن از عضله‌هاي پا و ساق پا شروع شده، به بدن مي‌رسد و عضله‌هاي صورت، پوست سر و زبان در بر مي‌گيرد و نواي دلنشين و آرام‌بخش، اين عمل را آسان مي‌سازد.
تنفس آرام و مرتب، نقش اصلي را در كسب آرامش موفقيت‌آميز به عهده دارد. ضرباهنگ (ريتم) معمولي عبارت است از 7 ـ 1، 7 ـ 1 و شامل دم فرو بودن با شماره 7، حبس نفس با شماره 1، دم برآودن با شماره 7 و مكث كردن با شماره 1 پيش از آغاز مجدد تمرين است.
موقعي كه نفس و بدن، كاملاً هماهنگ باشد، تكرار انديشه‌ها يا مقاصد مثبت، بسيار اثربخش است. به عنوان مثال كسي كه مي‌خواهد سيگار را ترك كند، مي‌تواند هماهنگ با تنفس خود، سنجش را چنين آهسته و پياپي آغاز كند: «من از زندگي سالم و بدون دود لذت مي‌برم.» تجسم هدف، وسيله نيرومند ديگري است. در اين مرحله فرد تصور مي‌كند كه به دور از دودهاي سيگار، هواي تازه را تنفس مي‌كند.
كاربرد تن‌آرامي
سردردهاي ناشي از تنفس، درد صورت، سينوزيت، گردن و شانه و حتي درد قسمت تحتاني بازو و درون انگشتان، از كشيدگي كمربند شانه‌اي بخش فوقاني كمر و گردن حاصل مي‌شوند.
مراقبه، امواج بسيار شديدي از آلفا توليد مي‌كند كه با تن‌آرامي ژرف و آگاهي ذهني توأم است. موقعي كه مغز در حالت آلفا قرار مي‌گيرد، بدن تدريجاً آرامش مي‌يابد، چون قسمت پاراسمپاتيك دستگاه عصبي دست به كار شده و واكنش ستيز بدن را معكوس مي‌سازد.
اگر آرامش منظم به درستي صورت گيرد، از نظر جسماني واقعاً اثربخش است و از حيث تأثيرات كلي فرسايش، اعجاز مي‌كند.
مراقبه (تأمل)
طريقه دستيابي به مراقبه نيز همچون تن‌آرامي به چندين راه امكان‌پذير است. جمعي از صاحب‌نظران عقيده دارند كه انسان بايد روزي دو بار به مدت 20 تا 30 دقيقه در گوشه خلوتي بيارامد و آنگونه كه در مورد تن‌آرامي يادآوري شد، عضلاتش را به نوبت آرامش بخشد. تنفس منظم و آرام (خواه به هنگام دم يا بازدم بدون مكث، يا دم بر حسب شمارهاي خاص و حبس نفس در سينه و سپس بازدم مجدد بر طبق شمارهاي معين).
سومين عاملي (علاوه بر اينگونه تنفس و آسايش جسمي)، «مشاهده» است كه احتمالاً براي بسياري از افراد شگفتار باشد و آن اينكه آدمي براي مراقبه و تأمل موفقيت‌آميز، بايد مغز خود را كاملاً از انديشه‌ها تهي سازد. در حقيقت مشاهده به مغز ياري مي‌كند كه آرامش يافته و وارد حالت سكون گردد كه بخش عمده يوگا، تن‌آرامي و مراقبه بدان مرتبط‌اند.
در صورتي كه مراقبه مرتباً انجام پذيرد، خوشي به بار مي‌آورد يا دست كم سبب مي‌گردد در پي تلاش‌ها و فشارهاي رواني روزانه، آرامش و استراحت، سلامت جسمي، روحي و ذهني پديد آيد.
