دانشآموزان بی انگیزه در مدرسه و راهبردهای افزایش انگیزش
دانشآموزان بی انگیزه در مدرسه و راهبردهای افزایش انگیزش http://pnu-club.com/imported/2011/03/55.gif
اشاره
همهی ما از اهمیت انگیزه در زندگی آگاهی کامل داریم، با این حال بیشتر ما احساس میکنیم در زندگی به اندازهی کافی دارای انگیزه نیستیم. انگیزه به ما کمک میکند تا احساس رضایتخاطر کنیم، دربارهی خودمان احساس مسئولیت نماییم و بر زندگی خود تسلط داشته باشیم.. بیانگیزگی در بین دانشآموزان این نگرانی را در والدین و معلمان بهوجود میآورد که شاید آنها نتوانند در مورد خود به درستی عمل کنند، به بیراهه بروند یا حتی زندگی خود را تلف کنند. موقعیت و شرایط محیط آموزشی از جمله عواملی است که با بیانگیزگی دانشآموزان ارتباط نزدیک دارد. معلم مهمترین نقش را در مدرسه ایفا میکند و چگونگی عملکرد دانشآموز به رفتار معلم بستگی دارد. برای معلم انگیزهی دانشآموز هم بهعنوان هدف و هم بهعنوان وسیلهی پیشرفت در سایر زمینهها اهمیت بسیار بالایی دارد. لذا در این بحث بهطور مختصر ابتدا با علائم دانشآموزان بیانگیزه و سپس به سببشناسی و راهکارهای مناسب جهت بالا بردن انگیزهی لازم در دانشآموزان خواهیم پرداخت.
نشانه های بی انگیزگی در دانش آموزان
- ناتمام گذاشتن کارها
- خودداری از انجام تکالیف
- عدم تلاش برای حل مشکل خود
- مشکل در تصمیمگیری
- انتظار کمک از دیگران
- بیتوجهی و بیدقتی
- تمایل نداشتن به فعالیت های بدنی
- آوردن بهانههای متعدد برای انجام ندادن کارها
- داوطلب نشدن برای انجام کارها
- عاجز بودن در تنظیم فعالیت حال و آینده
- میل دائمی به قرار داشتن در حالت استراحت
- به سر بردن دائمی در رویا
- قدرت تمرکز فکری پایین
-تنبلی نمودن و از زیر باز مسئولیت، شانه خالی کردن
عوامل مختلفی که منجر به کاهش انگیزه در دانشآموزان میشود:
- عدم هماهنگی بین میزان تکالیف مدرسه با تواناییهای دانشآموزان
- یکنواخت بودن محیط آموزشی با توجه به پیشرفتهای عصر حاضر که میتوان از وسایل کمک آموزشی مثل نوار ویدیو، سیدی، اینترنت و... استفاده کرد.
- عدم کنترل والدین نسبت به وضعیت تحصیلی فرزندانشان
- بیارتباط بودن تکالیف با نیازهای روزمره
- مشکلات خانوادگی نظیر محول نمودن کارهای منزل به فرزندان از طرف والدین
- انجام کاری برای دریافت حقوق و ساعات غیر مدرسه برای کمک به وضعیت اقتصادی خانواده.
- تشویق نشدن برای انجام تکالیف منظم
- افسردگیهای خفیف
- داشتن تجربیات و شکستهای تلخ متعدد
- عدم برخورداری از تجربیات موفق
- در معرض شماتت و تنبیه بودن
- نقایص فیزیولوژیکی و بدنی
- وجود نابسامانی، مشاجرات لفظی و درگیری در خانواده
- طلاق در خانواده
- وابسته بودن به والدین و انجام کارهای کودک بهوسیلهی آنها
- محرومیت از امکانات اولیه
- داشتن بیماری شدید
راهبردهای افزایش انگیزه در دانشآموزان
- اطمینان از وضیعت جسمانی دانشآموز از نظر معاینهی شنوایی و بینایی:
- ایجاد هماهنگی بین تکالیف مدرسه با توانایی دانشآموزان
- متنوع کردن محیط آموزشی با استفاده از وسایل کمک آموزشی مثل فیلم، عکس، ماکت و...
- دادن تکالیف مرتبط با نیازهای دانشآموزان
- توجه به حاصل فرایند کار و تلاش دانشآموز (عدم نمره محوری در کلاس)
- استفاده درست از کلمات و جملات توسط والدین و معلمان.
http://pnu-club.com/imported/2011/03/56.gif
والدین و معلمان گاهی از اوقات با سخنان به ظاهر ملایم و بیضرر، موجب کاهش انگیزه در دانشآموز میشوند. آنان به دانشآموزی که در آستانهی مردود شدن است میگویند: « ما میدانیم تو یک نابغه نیستی، توقع هم نداریم معجزهای از تو ببینیم. فقط میخواهیم در حد تواناییات درس بخوانی، اگر نمرهی قبولی بگیری ما راضی خواهیم بود.» این نوع گفتار، دیگر به دانشآموز این امکان را نمیدهد که برای رسیدن به درجات عالی آموزش تلاش کند؛ اگر هم نهایت کوشش خودش را هم به خرج بدهد، بیش از یک « قبولی» انتظاری دیگر از خود ندارد. پیامی که میتواند منجر به ایجاد انگیزه در فرد شود این است:
« ما انتظار داریم درس یاد بگیری و آدم تحصیل کردهای بشوی. یادگیری یک امر تصادفی نیست، یادگیری مستلزم تلاش و عزمی راسخ است. ما چنین چیزی را از تو توقع داریم.»
- دادن خودمختاری و استقلال به دانشآموز در جاهایی که امکانش وجود دارد.
- تشویقهای کلامی به شکل توصیفی، مثال: « رضا میبینم که عمل ضرب را خوب فهمیدهای.»
- نشاندن دانشآموز در جلوی کلاس یا در کنار همکلاسیهایی که میتوانند الگوی نقش مثبت برای او باشند، صدا زدن دانشآموز در کلاس در موارد متعدد، ارائهی بازخورد در موارد متعدد، تقسیم تکالیف حجیم به بخشهای کوچکتر
- کمک به والدین در درک واقعبینانه از توان یادگیری دانشآموز.
- دادن فرصت به دانشآموزان در بیان معلومات خود و آنچه خارج از کلاس از خانواده و دیگران آموختهاند.
