«شركتی است كه برای امور تجارتی تحت اسم مخصوص، بین یك یا چند نفر شریك ضامن و یك یا چند نفر شریك با مسئولیت محدود بدون انتشار سهام تشكیل می‌گردد. در این شركت، شریك ضامن، مسئول كلیۀ قرضهائی است كه ممكن است علاوه بر دارایی شركت حاصل شود و مسئولیت شریك با مسئولیت محدود تا میزان سرمایه‌ای است كه در شركت، سرمایه‌گذاری كرده یا خواهد كرد. به دنبال نام این شركت باید عبارت «شركت مختلط» و حداقل نام یكی از شركاء ضامن قید گردد».
(ماده 141قانون تجارت)
این نوع شركت اصولاً به وسیله دو دسته اشخاص تشكیل می‌شود:
دسته اول؛ كسانی هستند كه سرمایه داشته و قصد سرمایه‌گذاری تجاری دارند، لكن به امور تجاری آگاه نیستند.
دسته دوم؛ كسانی هستند كه سرمایه ندارد ولی به امور تجاری آگاهی كامل دارند و نمی‌خواهند به عنوان كارمند سرمایه‌داران كار كنند، بلكه می‌خواهند برای خودشان كار كنند.
این دو دسته می‌توانند با توافق یكدیگر، شركت مختلط سهامی تشكیل دهند كه شركاء دسته اول دارای مسئولیت محدود و شركاء دسته دوم دارای مسئولیت نامحدود و تضامنی بوده، اداره شركت نیز بر عهده آن‌ها خواهد بود.
وضعیت حقوقی شركاء:
شركت مختلط غیرسهامی دو نوع شریك دارد:
الف) شریك ضامن؛ كه شبیه شریك ضامن در شركت تضامنی است و مسئول كلیۀ بدهی‌های شركت است و طلب‌كاران شركت برای دریافت طلب خود به شركای ضامن به صورت فردی یا جمعی مراجعه میكنند.
ب) شریك با مسئولیت محدود؛ كه در حدود سرمایه آورده خود به شركت در مقابل طلب‌كاران شركت مسئول است و طلب‌كاران، در صورت عدم كفایت سرمایه شركت، حق مراجعه به اموال شخصی این شركاء را ندارند.
حدود مسئولیت شركای ضامن:
چنان‌چه از ظاهر ماده 143 قانون تجارت برمی‌آید مسئولیت تضامنی شركای ضامن، تنها در برابر افراد ثالث است ولی مسئولیت او در درون شركت به اندازه سایر شركای با مسئولیت محدود است.
تشكیل شركت مختلط غیرسهامی:
این شركت جزء شركت‌های خصوصی محسوب می‌شود و با تنظیم شركت نامه و اساس‌نامه و امضاء شركاء، تشكیل و به ثبت می‌رسد و روابط شركاء تابع شركت نامه خواهد بود.
در تنظیم شركت نامه و اساس‌نامه باید مفاد ماده 161 قانون تجارت ناظر به مواد 136 تا 140 همان قانون مورد توجه قرار گیرد.
ارگان اداره كننده شركت:
اداره امور شركت مختلط غیرسهامی به عهده شریك یا شركای ضامن بوده و حدود اختیارات آن‌ها از مقررات شركت تضامنی تبعیت می‌كند و شركای ضامن، مسئول پرداخت قرضهای شركت هستند و شریك با مسئولیت محدود حق اداره شركت را ندارند. (مستفاد از مواد 141 و 161 و 151 و 157 قانون تجارت)
ارگان تصمیم گیرنده:
در قانون تجارت ایران تشكیل مجامع عمومی عادی یا فوق‌العاده برای شركت مختلط غیرسهامی پیش‌بینی نشده است ولی این امر مانع از آن نیست كه شركاء به هنگام تأسیس شركت، مجامع مذكور را در اساس‌نامه پیش‌بینی نمایند.
آثار ورشكستگی شركت مختلط غیرسهامی:
از آن‌جا كه در شركت مختلط غیرسهامی دو نوع شریك (شریك ضامن و شریك با مسئولیت محدود)وجود دارد، مقررات شركت‌های سرمایه بر آن‌ها حاكم خواهد بود.
در مورد شركت‌های سرمایه، نظر حقوق‌دانان بر این است كه ورشكستگی شركت موجب ورشكستگی شریك نخواهد بود و ورشكستگی شریك (شریكی كه مسئولیتش در شركت به اندازه سرمایه‌اش است) موجب ورشكستگی شركت سرمایه نمی‌شود؛ برخی از حقوق‌دانان قائل به تأثیر ورشكستگی شركت تضامنی در ورشكستگی شركاء شده‌اند و برخی دیگر قائل به عدم تأثیر هستند؛ در مورد تأثیر ورشكستگی شركاء در ورشكستگی شركت تضامنی هم برخی نظر مثبت و برخی نظر منفی دارند.
