-
آهن به عنوان يک مکمل
نقش آهن درسلامتي
تحقيقات نشان مي دهد استفاده از صبحانه و ناهار يا ميان وعده در مدارس ، نقش بسزايي در بالا بردن توان يادگيري دانش آموزان دارد. يافته هاي علمي ناشي از تحقيقات روي حيوانات و انسان ها تاثير مستقيم آهن و روي بر قوه ادراک را تاييد مي کنند. کمبود آهن زودرس در دوران نوزادي ، اختلالات رفتاري در بزرگسالي را ناشي مي شود و رسيدن مواد مغذي کافي به بدن بزرگسالان نيز مي تواند ظهور اختلالات عصبي را به تاخير بيندازد.
فراموش کردن زودهنگام مطالب ، از دست دادن حافظه کوتاه مدت و ناتواني در به خاطر سپردن خلاصه مطالب از اثرات کمبود مواد مغذي به شمار مي آيند. اگر اين عدم دريافت مواد مغذي در سالهاي رشد سيستم مغزي عصبي و شکل گيري و تکميل قواي حافظه و درک باشد تاثيرات خطرناک تري را نيز به دنبال دارد.
آيا گرسنگي بر شما تاثير بدي دارد؟ آيا حذف يک وعده غذايي مشکل آفرين است؟ براي فهم اين نکته که سوء تغذيه ، گرسنگي و حتي حذف يک وعده غذايي قادر به توليد اختلالات رفتاري است ، آزمايش هاي بسياري صورت گرفته است.
دريافت گوشت قرمز به عنوان منبعي براي آهن و روي در منابع زيستي بسيار موثر است و بر قوه درک اثرات شگرفي دارد. کمبود آهن يک مشکل متداول در موادمغذي است که بيش از 2 ميليارد نفر يا بيشتر از يک سوم جمعيت جهان ، با آن درگيرند. نوزادان ، کودکان در سنين بلوغ و خانمها از زمان کودکي بزرگترين گروه در معرض خطر کمبود آهن هستند.
در امريکا کمبود آهن ، 9 درصد از کودکان سنين 12 تا 35 ماهه ، 1 درصد از کودکان بالاي 3 سال و 9 درصد تا 11 درصد از دختران جوان و خانمهاي 12 تا 49 ساله را در برمي گيرد که اين آمار در رابطه با ايران بسيار چشمگيرتر است.
آنومي فقر آهن (کم خوني ناشي از کمبود آهن) شايع ترين مشکل کمبود آهن است که 3 درصد از کودکان امريکايي 12 تا 35 ماهه و 3 تا 5 درصد دختران جوان و خانمها را درگير کرده است.
در دختران جوان و زنان بزرگسال ، رژيم غذايي کم آهن ، استفاده از غذاهاي مانع جذب آهن ، قاعدگي (خونريزي ماهيانه) و مصرف بسياري از داروها امکان ابتلا به آنومي فقر آهن را بالا مي برد.
چطور قوه ادراک تحت تاثير آهن قرار مي گيرد؟
کمبود آهن هم به طور مستقيم و هم به صورت غيرمستقيم بر رفتار و قواي درک انسان تاثيرگذار است. اثر مستقيم آن زماني است که کمبود آهن به طور مستقيم بر سنتز ميلين که پوشاننده سلولهاي عصبي است يا بر نوروترانسميترها که در واقع نقش آنها در انتقال پيامهاي عصبي
بوضوح روشن است و همين طور در توليد دوپامين که در واقع نوعي کاتکول آمين است تاثير بگذارد. تغييرات به وجود آمده بر اثر کمبود آهن قادر به ايجاد اختلال در روند تکميل و بالغ شدن سيستم اعصاب خواهد بود.
به طور غيرمستقيم کمبود آهن مي تواند باعث ايجاد رفتارهاي عصبي و کاهش درک به وسيله کاهش قدرت تمايز در مغز و ممانعت از توليد حسهاي گوناگون تاثيرگذار و در نتيجه باعث کاهش در توان يادگيري و کاهش توان مغز در جمع آوري اطلاعات بشود.
نقش روي در گستردگي درک و فهم کمبود روي غيرمتداول نيست. کمبودهاي شديد روي ، نسبتا نادر است ؛ اما کمبود خفيف روي يکي از مشکلات مردم جهان است ، که ايران را هم شامل مي شود. تشخيص کلينيکي کمبود خفيف روي ، دشوار است ولي با يک تاريخچه غذايي قابل بررسي است و حتي ممکن است در يک جمعيت با تغذيه کافي نيز ظهور کند.
چه چيز سبب کمبود روي مي شود؟ فرآيندهاي فيزيولوژيکال مثل افزايش رشد احتياج به روي دارند؛ بنابراين نوجوانان و خانمهاي باردار بيشتر ممکن است در محدوده خطر ابتلا به کمبود روي باشند. بررسي هاي Data بر اين دلالت دارد که بسياري از نوزادان ، کودکان و خانمهاي جوان و بزرگسالان ، روي کمتري در مقايسه با مقدار توصيه شده مصرف مي کنند.
در حقيقت دسترسي زيستي به روي ، همان دريافت غذاهاي حاوي روي است که شامل غذاهايي با منابع حيواني و گياهي است ؛ براي مثال فيتات موجود در غلات و بنشن دسترسي زيستي به روي را محدود مي کند، همچنين کمبود دسترسي به غذاهايي که حاوي مقدار خوبي روي هستند مثل گوشت قرمز مي تواند از عوامل کمبود روي باشد.
