رازهای زندگی: چرا انواع خون با هم متفاوتند؟
همشهری آنلاین:
شاید شما نوع گروه خونی‌تان را بدانید، و شاید بدانید که کدامیک انواع گروههای خونی با گروه خون شما سازگارند و می‌توانید آنها را دریافت کنید.
اما شاید همچنین بخواهید بدانید این گروههای خونی مختلف از کجا می‌آیند؟
خون از سه رده سلولی گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت و مایع پلاسما که این سلول‌ها در آن شناورند تشکیل شده است.
آنتی‌ژنها و پروتئین‌های گوناگونی در پلاسما و بر روی گلبول‌های قرمز قرار دارند.
آنتی‌ژن به هر ماده‌ای می‌گویند که باعث شود دستگاه ایمنی برای مقابله با آن پادتن یا ٱنتی‌بادی -گروهی از مولکول‌های پروتئینی خاص- تولید کند.
نظام گروه‌بندی ABO خون بر مبنای تفاوت‌های فردی در وجود دو آنتی‌ژن A و B است که تولید دو آنتی‌بادی مختلف را تحریک می‌کنند.
افراد دارای گروه خونی O هیچکدام از آنتی‌ژن‌های A و B را ندارند و آنتی‌بادی تولیدشده بر ضد هر دو آنتی‌ژن را دارا هستند، در حالیکه افراد دارای گروه خونی AB هر دو ٱنتی‌ژن را دارند و هیچکدام از آنتی‌بادی‌ها را ندارند. افراد دارای گروههای خونی A و B هم وضعیت بینابینی دارند.
به عبارت دیگر گروههای خونی در انسان نوعی "پلی‌مرفیسم" را نشان می‌دهند.
"پلی‌مرفیسم" (چندشکلی) به معنای همراهی پایدار اشکال ژنتیکی متفاوت در درون یک گونه حیاتی است؛ علت وجود پلی‌مرفیسم گروههای خونی نامعلوم است.
پژوهشگران یونیورسیتی کالج لندن در سال 2004 پیشنهاد کردند که وجود برخی انواع باکتری و ویروس‌های درون‌سلولی ممکن است برای برخی جهش‌های ژنتیکی تولیدکننده آنتی‌ژن‌های خاص نوعی ترجیح تکاملی ایجاد کرده یاشد.
در جمعیت‌هایی که ویروس‌ها رایج بودند، ژن تولیدکننده آنتی‌ژن O غلبه پیدا کرد و جمعیت‌هایی که در محیط‌هایی که باکتری‌‌ها فراگیر بودند، می‌زیستند به داشتن گروههای خونی A و B گرایش پیدا کردند.
گروههای عمده خونی تا اوایل سال‌های 1900 میلادی شناخته شده نبودند، و پیش از این زمان انتقال خون میان افراد گاهی به طور اسرارآمیزی به عواقبی مرگبار می‌انجامید، زیرا گروههای خونی آنها با هم سازگار نبودند.
در سال 1940 آزمایش‌ها بر روی میمون‌های رزوس(Rhesus) وجود عوامل آنتی‌ژنی دیگری را هم آشکار کرد که اکنون به نام فاکتورهای Rh مثبت یا منفی مشهورند.
این کشف به استفاده از نام‌هایی مانند O مثبت یا AB منفی برای توصیف گروههای خونی انجامید.
از آن پس صدها تفاوت آنتی‌ژنی کم‌اهمیت‌تر یافت شده‌اند، که اغلب آنها در هنگام انتقال خون مشکلی ایجاد نمی‌کنند
