ه

هاشمه: عملي كه استخوان را بشكند گرچه جراحتي را توليد نكرده باشد. (بند 6 ماده 186 قانون مجازات اسلامي مصوب 24/9/1361)



هبه: هبه عقدي است كه به موجب آن يك نفر مالي را مجاناً به كس ديگري تمليك مي‌كند تمليك‌كننده را واهب طرف ديگر را متهب، مالي را كه مورد هبه است عين موهوبه مي‌گويند. (ماده 795 قانون مدني)



هدف ديوان محاسبات: هدف ديوان محاسبات كشور با توجه به اصول مندرج در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران عبارت است از اعمال كنترل و نظارت مستمر مالي به منظور پاسداري از بيت‌المال از طريق: الف- كنترل عمليات و فعاليت‌هاي مالي كليه وزارتخانه‌ها، مؤسسات، شركت‌هاي دولتي و ساير دستگاه‌هايي كه به نحوي از انحا از بودجه كل كشور استفاده مي‌كنند. ب- بررسي و حسابرسي وجوه مصرف شده و درآمدها و ساير منابع تأمين اعتبار در ارتباط با سياسـت‌هـاي مـالـي تعيين شـده در بـودجه مصوب با توجه به گزارش عملياتي و محاسباتي مأخوذه از دستگاه‌هاي مربوطه. ج- تهيه و تدوين گزارش حاوي نظرات در مورد لايحه تفريغ بودجه و ارائه آن به مجلس شوراي اسلامي. (ماده 1 قانون ديوان محاسبات كشور مصوب 11/11/1361)



هديه يا رشوه: منظور از هديه يا رشوه مذكور در ماده قبل اعم است از وجه نقد يا مال معين يا هر منفعت نامشروعي كه به نحوي از انحا راشي به مرتشي رسانيده باشد قبل از آن‌كه راشي مالي را بلاعوض يا كم‌تر از قيمت معمولي مستقيماً يا غيرمستقيم به مرتشي منتقل يا مالي را گران‌تر از قيمت معمولي از مرتشي خريداري نموده باشد. (ماده 399 اصلاح قسمتي از قانون داردرسي و كيفر ارتش و نسخ بعضي از مواد قانون مجازات عمومي مصوب 18/4/1354)



هزينه: هزينه عبارت از پرداخت‌هايي است كه به طور قطعي به ذينفع در قبال تعهد يا تحت عنوان كمك يا عناوين مشابه با رعايت قوانين و مقررات مربوط صورت مي‌گيرد. (ماده 23 قانون محاسبات عمومي كشور مصوب 1/6/1366)



هزينه: هزينه عبارت است از پرداخت‌هايي كه به ذينفع در قبال انجام تعهد يا به عنوان كمك يا اعانه و هر عنوان ديگري كه در بودجه عمومي دولت‌ منظور شده است صورت مي‌گيرد. (ماده18 قانون محاسبات عمومي مصوب 15/10/1349)



هزينه: هزينه عبارت است از پرداخت‌هايي كه به ذينفع در قبال انجام تعهد يا به عنوان كمك يا اعانه يا هر عنوان ديگري كه در بودجه عمومي دولت منظور شده است، صورت مي‌گيرد. (ماده 11 آيين‌نامه‌ مالي دانشگاه‌ها مصوب 30/3/1363 هيأت وزيران)



هزينه آزمايش: هزينه آزمايش عبارت است از هزينه‌اي كه جهت خدمات آزمايشگاهي به وسيله مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران به منظور تشخيص نوع جنس و مشخصات نمونه كالا براي تعيين تعرفه انجام مي‌شود و براساس نرخ‌هاي مصوب هيأت وزيران از متقاضي وصول و براي توسعه و تكميل آزمايشگاه‌هاي مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي مصرف مي‌شود. (از ماده 14 آيين‌نامه اجرايي قانون امور گمركي مصوب 20/1/1351)



هزينه تحصيل: منظور از هزينه تحصيل موضوع بند ج اين ماده اعم است از حقوق و مزايا و هزينه‌هاي زيست و پوشاك و همچنين ساير هزينه‌هايي كه نيروهاي مسلح .... به نحوي از انحا براي تحصيل اشخاص موضوع اين بند مصرف كرده و مبالغي كه به ازاي تحصيل آن‌ها نقد پرداخت كرده است. (تبصره 1 قانون اصلاح بند ج ماده 15 قانون استخدام نيروهاي مسلح مصوب 7/10/1352)



هزينه تعرفه‌بندي: ‌هزينه تعرفه‌بندي يا تعرفه بندي توأم با كارشناسي عبارت است از هزينه‌اي كه جهت تعيين تعرفه نمونه كالا و اعلام آن براساس نرخ‌هاي مصوب هيأت وزيران از متقاضي وصول و به درآمد متفرقه گمرك منظور مي‌شود. (از ماده 14 آيين‌نامه اجرايي قانون امور گمركي مصوب 20/1/1351)



هزينه دادرسي: هزينه دادرسي عبارت است از: 1- هزينه برگ‌هايي كه به دادگاه تقديم مي‌شود. 2- هزينه قرارها و احكام دادگاه. (ماده 502 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور مدني مصوب 21/1/1379)



هزينه دادرسي: هزينه دادرسي عبارت است از: 1- هزينه برگ‌هايي كه به دادگاه داده مي شود. 2- هزينه قرارها و احكام. (ماده 681 قانون آيين دادرسي مدني مصوب 25/6/1318)



هزينه سفر: منظور از پرداخت هزينه سفر و فوق‌العاده انتقال و مأموريت تأمين هزينه‌هايي است كه بر اثر مسافرت و انتقال و انجام مأموريت به پرسنل مربوط تحميل مي‌گردد. (ماده 1 آيين‌نامه پرداخت هزينه سفر و فوق‌العاده انتقال و مأموريت در نيروهاي مسلح مصوب 7/11/1354)



هزينه‌هاي اجرايي: هزينه‌هاي اجرايي عبارت است از: 1- پنج درصد مبلغ محكوم به بابت حق اجراي حكم كه بعد از اجرا وصول مي‌شود. در دعاوي مالي كه خواسته وجه نقد نيست حق اجرا به مأخذ بهاي خواسته كه در دادخواست تعيين و مورد حكم قرار گرفته حساب مي‌شود مگر اين‌كه دادگاه قيمت ديگري براي خواسته معين نموده باشد. 2- هزينه‌هايي كه براي اجراي حكم ضرورت داشته باشد مانند حق‌الزحمه خبره و كارشناس و ارزياب و حق حفاظت اموال و نظاير آن. (ماده 158 قانون اجراي احكام مدني مصوب 1/8/1356)



هزينه‌هاي قابل قبول: هزينه‌هاي قابل قبول براي تشخيص درآمد مشمول ماليات به شرحي كه ضمن مقررات اين قانون مقرر مي‌گردد عبارت است از هزينه‌هايي كه در حدود متعارف متكي به مدارك بوده و منحصراً مربوط به تحصيل درآمد مؤسسه در دوره مالي مربوط با رعايت حد نصاب‌هاي مقرر باشد. در مواردي كه هزينه‌اي در اين قانون پيش‌بيني نشده يا بيش از نصاب‌هاي مقرر در اين قانون بوده ولي پرداخت آن به موجب قانون يا مصوبه هيأت وزيران صورت گرفته باشد قابل قبول خواهد بود. (ماده 147 قانون ماليات‌هاي مستقيم مصوب 3/12/1366)



هزينه‌هاي قابل قبول: هزينه‌هاي قابل قبول براي تشخيص درآمد مشمول ماليات به شرحي كه ضمن مواد اين فصل مقرر مي‌گردد عبارت است از هزينه‌هايي كه در حدود متعارف متكي به مدارك بوده و منحصراً مربوط به تحصيل درآمد مؤسسه واقع در ايران در دوره‌ مالي مربوط باشد. (ماده 123 قانون ماليات‌هاي مستقيم مصوب 28/12/1345)



هزينه‌هاي‌گمركي: هزينه‌هاي‌گمركي وجوهي است كه ميزان و شرايط آن با تصويب هيأت وزيران براي تخليه و باربري و بارگيري، انبارداري، آزمايش و تعرفه‌بندي، بدرقه كالا و خدمات فوق‌العاده تعيين مي‌شود. ترتيب وصول و نحوه مصرف اين وجوه طبق آيين‌نامه گمركي تعيين مي‌شود. (ماده 2 قانون امور گمركي مصوب 30/3/1350)



هفته: از نظر احتساب موارد قانوني، سال دوازده ماه، ماه سي روز، هفته هفت روز و شبانه‌روز بيست و چهار ساعت است. (ماده 443 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب (در امور مدني) مصوب 21/1/1379)

هفته: سال دوازده ماه است، مطابق با ماه شمسي است و كسري آن از قرار ماهي سي روز حساب مي‌شود، هفته هفت روز تمام و روز بيست و چهار ساعت است. (ماده 612 قانون آيين دادرسي مدني مصوب 25/6/1318)



همجوش: منظور از همجوش فقط فلزات مخلوطي است كه در نتيجه گداختن (Fusion) به يكديگر آميخته مي‌شود. (بند 1 بخش يادداشت‌ها از ماندن اصلاح تعرفه گمركي مصوب 10/4/1337)



همرديفان: همرديفان كارمنداني هستند كه با حقوقي معادل حقوق افسران و درجه‌داران يا افراد استخدام شده و از لحاظ مقررات استخدامي تابع قانون استخدام نيروهاي مسلح .... مي‌باشند. (بند الف ماده 5 از قانون استخدام نيروهاي مسلح مصوب 30/4/1336)



هنرآموز: از اين به بعد مدرسه ابتدايي دبستان و معلم آن آموزگار، مدرسه متوسطه دبيرستان و معلم آن دبير. مدرسه صنعتي هنرستان و معلم آن هنرآموز، هر شعبه از مدارس عالي (فاكولته) دانشكده و مجموع شعب‌ عاليه (اونيورسيته) دانشگاه و معلم مدارس عاليه استاد ناميده خواهد شد. (تبصره ماده 1 قانون اجازه تأسيس دانشسراهاي مقدماتي و عالي مصوب 19/12/1312)





هنرستان: از اين به بعد مدرسه ابتدايي دبستان و معلم آن آموزگار، مدرسه متوسطه دبيرستان و معلم آن دبير. مدرسه صنعتي هنرستان و معلم آن هنرآموز، هر شعبه از مدارس عالي (فاكولته) دانشكده و مجموع شعب‌ عاليه (اونيورسيته) دانشگاه و معلم مدارس عاليه استاد ناميده خواهد شد. (تبصره ماده 1 قانون اجازه تأسيس دانشسراهاي مقدماتي و عالي مصوب 19/12/1312)



هواپيما: منظور از هواپيما كه در اين قانون ذكر مي‌شود وسيله نقليه‌اي است كه بتواند در نتيجه عكس‌العمل هوا خود را در فضا نگهدارد. (ماده1 قانون هواپيمايي كشوري مصوب 1/5/1328)



هواپيماي خصوصي: عبارت از هواپيمايي است كه گواهينامه صلاحيت پرواز آن مشروط بر عدم استفاده هواپيما در حمل و نقل عمومي صادر شده باشد و براي پروازهاي خصوصي بدون قصد انتفاع بازرگاني مورد استفاده قرار گيرد. (ماده 1 لايحه قانوني تعيين بهاي خدمات فرودگاهي و پروازي مصوب 21/5/1358 شوراي انقلاب)



هواپيماي سنگين: منظور از هواپيماهاي سنگين وزن مذكور در اين ماده هواپيماهايي هستند كه وزن كل آن‌ها اعم از هواپيما، تجهيزات، سوخت، روغن، سرنشين، بار و مسافر از يازده هزار و هشتصد و هشتاد و پنج كيلوگرم بيش‌تر باشد. (تبصره 1 ماده 5 از قانون تأسيس شركت هواپيمايي ملي ايران و مقررات بهره‌برداري هوايي 14/4/1345)



هواي آزاد: عبارت است از جو طبيعي زمين و شامل هواي داخل يك محدوده سرپوشيده نمي‌باشد. (بند 3 ماده 1 آيين‌نامه جلوگيري از آلودگي هوا مصوب 29/4/2534)



هيأت اجرايي: هيأت اجرايي به مجموعه افرادي اطلاق مي‌شود كه اجراي تصميمات متخذه در هيأت رهبري و ساير كارهاي اجرايي گروه را به عهده دارند. (از تبصره 1 ماده 3 از فعاليت احزاب جمعيت‌ها انجمن‌هاي سياسي و صنفي و انجمن‌هاي اسلامي و اقليت‌هاي ديني مربوط به قانون مصوب 7/6/1360 مصوب 30/3/1361 هيأت وزيران)



هيأت رهبري: هيأت رهبري به مجموعه افرادي اطلاق مي‌شود كه تعيين خط‌مشي كلي گروه به عهده آن‌ها مي‌باشد. (از تبصره 1 ماده 3 فعاليت احزاب جمعيت‌ها و انجمن‌هاي سياسي و صنفي و انجمن‌هاي اسلامي و اقليت‌هاي ديني مربوط به قانون مصوب 17/6/1360 مصوب 30/3/1361 هيأت وزيران)






هيأت عالي نظارت: هيأت عالي نظارت، مجمعي است كه به منظور تعيين خط‌مشي، ارشاد، هماهنگي و نظارت بر كليه سازمان‌هاي صنفي كشور تشكيل مي‌گردد و بالاترين مرجع نظارت بر امور اصناف كشور مي‌باشد. (ماده 4 قانون اصلاح قانون نظام صنفي مصوب 13/4/1359 شوراي انقلاب جمهوري اسلامي ايران مصوب 31/2/1368)



هيأت عالي نظارت: مجمعي است كه به منظور ارشاد و هماهنگي و نظارت بر كليه مجامع صنفي كشور تشكيل مي‌شود. (ماده 13 لايحه قانوني راجع به اجازه اجراي اصلاحاتي كه توسط هيأت عالي نظارت در قانون نظام صنفي و اصلاحيه‌هاي آن به عمل آمده است مصوب 13/4/1359 شوراي انقلاب)



هيأت مؤسس: هيأت مؤسس به افرادي گفته مي‌شود كه تأسيس گروه به عهده آن‌ها است. (از تبصره 1 ماده 3 فعاليت احزاب جمعيت‌ها انجمن‌هاي سياسي و صنفي و انجمن‌هاي اسلامي و اقليت‌هاي ديني مربوط به قانون مصوب 7/6/1360 مصوب 30/3/1361 هيأت وزيران)