-
براي افسردگي عجله نكنيد
براي افسردگي عجله نكنيد
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
درمان- نفيسه مجيدي‌زاده:
باران مي‌آيد، دلم مي‌گيرد؛ برف مي‌بارد، دلشوره مي‌گيرم ... آفتاب مي‌شود، مضطرب مي‌شوم
به سايه مي‌روم، دلم تنگ مي شود
هوا ابري مي‌شود، گريه‌ام مي‌گيرد
زمستان آمده است...
آيا من افسرده‌ام؟
* * *
اختلال ريتم‌هاي بدن، به وجود نور مستقيم خورشيد، زاويه تابش آن و ترشح ماده‌اي به نام ملاتونين در مغز بستگي دارد. چون در نيمه دوم سال، نور مستقيم خورشيد كم مي‌شود، زاويه تابش آن تغيير مي‌كند، روزها كوتاه مي‌شود و در نتيجه برخي از افراد مستعد در معرض افسردگي فصلي قرار مي‌گيرند.
دكتر مجيد صادقي، روان پزشك و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران، اين مطلب را به ايسنا گفته است.
* * *
يوسف سلطاني، مشاور و كارشناس علوم رفتاري، دليل‌هاي به وجود آمدن افسردگي را به دو دسته تقسيم مي‌كند و مي‌گويد: «اول دليل‌هاي فيزيولوژيك هستند كه يكي از آنها اختلال هورمون‌هاست. بعضي هورمون‌ها شادي را تشديد مي‌كنند و بعضي غم را؛ به همين دليل براي درمان افسردگي هم ابتدا تست هورموني مي‌دهند، در نوجوانان هم كه دوره بلوغ را مي‌گذرانند، هورمون‌هاي رشد وارد خون و خود به خود باعث به وجود آمدن نشانه‌هايي از افسردگي مي‌شوند.
دليل دوم رشد نامتناسب بعضي اندام‌هاست كه باعث احساس دلواپسي مي‌شود و اين دلواپسي و اضطراب به سيستم عصبي فشار وارد مي‌كند، مثل جسم زبري كه بر صفحه اعصاب كشيده مي‌شود و سيستم عصبي را خدشه‌دار مي‌كند.
البته عامل ژنتيكي هم مؤثر است. بعضي از آدم‌ها به صورت ارثي دچار استرس و حساسيت هستند كه اگر اين حالت‌ها تكرار شود، به افسردگي نزديك مي‌شوند. بسياري از افسردگي‌هاي جسمي از طريق داروها درمان مي‌شود و اگر نارسايي جسمي وجود داشته باشد، كنترل مي‌شود.»
* * *
چرا درست لباس نپوشيدي؟ چرا موهايت اين شكلي است؟ درست بلد نيستي جواب بدهي. چرا صندلي را از زير ميز برداشتي، اينجا رستوران است نه خونه خاله؟ حالا چرا پشت به ما نشسته‌اي پسرجان!
آه، پس من چه‌كار بايد بكنم...
* * *
مسائل رواني گاه به الگوهاي تربيتي نوجوانان مربوط است. مثلاً نوجوان به چهره مشهوري علاقه‌مند است كه خود آن فرد (بازيگر و يا...) افسرده است. بيماري رواني گاهي مثل ويروس قابل انتقال است. الگوهايي كه پر از اضطراب هستند، ناخواسته باعث سرايت اين استرس به نوجوانان مي‌شوند و روان آنها را آسيب‌پذير مي‌كنند.
دومين فشار رواني، رفتارهاي پرخطر است. تربيت نوجوانان همه‌اش به عهده جامعه نيست، خودشان بايد براي رشد روح و شخصيت‌شان تلاش كنند. نوجوان بايد رفتارهاي سالم و بهنجار را شناسايي كرده و از رفتارهاي نابهنجارها دوري كند.
عنصر رواني ديگر، محيط پيرامون است كه به هر حال در زندگي وجود دارد. اختلاف‌هاي خانوادگي، فقدان و يا از دست دادن افراد خانواده و مسائل ديگري كه در زندگي روزمره اتفاق مي‌افتند، خطر افسردگي را زياد مي‌كنند.
از آنجايي كه اين مسائل در زندگي هر فرد وجود دارند، نوجوان هم از اين امرجدا نيست و او نمي‌تواند صورت مسئله را پاك كند، پس بايد ياد بگيرد،چه‌طور با چيزهايي كه براي تغيير دادنش اختيار و تسلط ندارد، كنار بيايد. بسياري از مسائل ژنتيكي و جسمي و برخي از مسائل خانوادگي قابل تغيير نيستند.
اينها را يوسف سلطاني مي‌گويد.
* * *
اين را هم بخوانيد: «روح انسان مثل ظرف است، پديده‌هاي بيروني كه به اين ظرف يا همان روح سرازير مي‌شوند، اگر اندازه گنجايش روح باشند، قابل تحمل‌اند، اما اگر از روح بزرگ‌تر باشند، باعث بيماري‌هاي روحي مي‌شوند.
حالا ما دو راه داريم، يا روح را بزرگ كنيم و يا مسائل بيروني را كم كنيم؛ اما بهترين روش اين است كه روح را بزرگ كنيم و گنجايش رواني را بالا ببريم كه اين كار همان مسائل تربيتي خانوادگي است، مثلاً نوجوان‌ها حق انتخاب داشته باشند و حتي شكست را با نظارت بزرگ‌ترها تجربه كنند، اعتماد به نفس و خوش‌بيني داشته باشند. اميد، خلاقيت و رشد مهارت‌هاي فردي و اجتماعي هم به بزرگ شدن روح كمك مي‌كند.»
* * *
خبرهاي خوبي در راه نيستند.
پايگاه هاي خبري با آغاز فصل زمستان خبر از افزايش افسردگي دادند؛ به ويژه سن افسردگي كه تا مرحله نوجواني كاهش پيدا كرده است. اين را به عنوان يك تجربه مي‌گويم و نه يك نصيحت؛ نوجوان‌هاي عزيز، براي افسردگي عجله نكنيد. به هرحال اين سن شور و نشاط و شادي كه آينده ساز خواهد بود، مي‌گذرد و ديگر باز نمي‌گردد؛ از ما گفتن...»
* * *
« بهترين كار، پيشگيري از افسردگي است.
پشت خانه شما يك تانكر سمي است. سم تانكر از طريق حفره‌اي به خانه شما نفوذ كرده است. شما كم‌كم احساس خفگي مي‌كنيد ابتدا پنجره را باز مي‌كنيد، سردتان مي‌شود، پنجره را مي‌بنديد و باز احساس خفگي مي‌كنيد. كار اساسي شما اين نيست كه پنجره را باز كنيد، بايد منشأ نفوذ سم را پيدا كرده و تانكر را كور كنيد.»
سلطاني در ادامه مي‌گويد:« اين روش كاهش استرس است. محيط اطرافتان را از عوامل استرس‌زا خالي كنيد. روح‌تان را بزرگ كنيد، مقاوم شويد. به كمك پدر و مادر بياييد، ايده بدهيد، خانه و محل زندگي‌تان را مرتب و زيبا كنيد.
تكيه‌گاه معنوي‌تان را فراموش نكنيد؛ ارتباط با خداوند و نيايش قلب‌تان را آرام مي‌كند.
مراقب سلامتي خودتان باشيد. بعضي وقت‌ها، يك ناراحتي جسماني، باعث ايجاد دغدغه ذهني مي‌شود. بسياري از بيماري‌ها از تن به روان و بالعكس از روان به تن، منتقل مي‌شوند. براي درمان بيماري‌هايتان به پزشك مراجعه كنيد.
انجام دادن به موقع تكليف‌ها، باعث كم شدن دلشوره مي‌شود. يادمان باشد كه دلشوره مستمر در نهايت به افسردگي منجر مي‌شود، يكي از منابع بزرگ افسردگي انجام ندادن به موقع وظيفه‌هايي است كه به ما محول شده است.
ورزش و مسافرت هم خوب است. فعاليت فكري و بدني‌تان را زياد كنيد.»
* * *
گفته‌اند دخترها بيشتر از پسرها دچار افسردگي مي‌شوند. گفته‌اند افراد بدبين بيشتر به افسردگي مبتلا مي‌شوند. گفته‌اند كم تحركي، انجام ندادن تكليف‌هاي درسي، بي‌علاقگي نسبت به ارتباط با خانواده و جمع‌هاي دوستانه و... نشانه‌هاي افسردگي است.
دنبال اين نشانه‌ها در خودتان نگرديد!
* * *
مهناز تسليمي، معاون سلامت دفتر سلامت وزارت آموزش و پرورش پيشنهاد مي‌كند: «دانش‌آموزان مي‌توانند با شروع بلوغ، در جلسه‌هاي آموزشي شركت كنند و اطلاعات لازم را از مربيان بهداشت بگيرند. براي مشاوره، از مربيان، معلمان و مشاوران استفاده كنند. افرادي كه مثل خودشان هستند و تجربه لازم را ندارند، نمي‌توانند طرف مشاوره مطمئن و درستي باشند. دانش آموزان به قابليت‌ها و توانايي‌هاي خودشان اهميت بدهند. براي رشد و تكامل بهتر و داشتن شخصيت مثبت و جسم سالم‌تر، سحرخيزي، ورزش صبح‌گاهي و عبادت را سر لوحه كار خودشان قرار بدهند و از سرگرمي‌ها و فعاليت‌هاي سالم بهره ببرند. از گفت‌وگو و هم‌نشيني با افراد ناشناس و غيرمطمئن خودداري كرده و كتاب‌هاي مناسب با اين سن را مطالعه كنند كه به يادگيري و ذهنيت سالم آنها كمك مي‌كند.
همچنين رعايت بهداشت فردي و مشاوره با يك پزشك، براي بررسي سلامت جسمي بلوغ و روند طبيعي بلوغ پيشنهاد مي‌شود.
به‌ويژه دختران، به دليل حساسيت‌هاي خاص و مقايسه‌هايي كه با همكلاس‌ها ايجاد مي‌شود، با كوچك‌ترين مشكل احساس سرخوردگي پيدا مي‌كنند. نوجوان‌ها به اين مسئله توجه كنند كه هر چه ديرتر به اين مشكلات و احساس هاي خودشان رسيدگي كنند، مسائل پيچيده‌تر و درمان يا رفع آن مشكل‌تر مي‌شود.»
* * *
ژاپني‌ها براي درمان افسردگي، اتاق‌هاي ويژه‌اي را طراحي كرده‌اند كه افراد با ورود به آن مي‌توانند هر چه‌قدر دلشان مي‌خواهد فنجان، ليوان و ظرف‌هاي چيني را با كوبيدن به ديوار بشكنند و هزينه اين درمان معادل ارزش اشياي شكسته شده است.
مي‌توانيد حرف‌هايتان را بنويسيد و بعد پاره كنيد. مي‌توانيد براي خودتان پيامك بدهيد و آن را نگه‌داريد تا بعدها بخوانيد و بدانيد كه مشكل شما آن قدرها هم بزرگ نبوده است
