-
برآمدگی‌های پستان
- چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
- هر برآمدگی، ورم، برجستگی یا فرورفتگی در پستان دیده شود.
- برآمدگی‌های پستان نشانهٔ چیست؟
شکل، اندازه و افتادگی پستان در افراد مختلف با هم تفاوت دارد و تمام این حالات طبیعی هستند.
در بسیاری زنان، بافت قاعدهٔ پستان ضخیم و سفت است و ناهمواری و برآمدگی در آن احساس می‌شود. در بسیاری نیز کمی برآمدگی چیزی طبیعی است. در واقع، در زنان با سن بیش از ۴۰ سال، وجود پستان‌های دارای برآمدگی شایع است.
درست پیش از شروع چرخهٔ قاعدگی، پستان کمی برآمدگی پیدا می‌کند. در این هنگام، ترشح هورمون‌های زنانه - استروژن، پروژسترون، و پرولاکتین - افزایش می‌یابد. این هورمون‌ها رشد بافت رشته‌ای پستان و احتباس مایع را در آن تحریک می‌کنند. با شروع قاعدگی، بدن بافت و مایع اضافی را دوباره جذب می‌کند. ولی با بالا رفتن سن، مقداری از این بافت رشته‌ای باقی می‌ماند و احساس برآمدگی پستان ایجاد می‌کند. این برآمدگی اغلب بیماری فیبروکیستی پستان نامیده می‌شود، ولی بسیاری پزشکان بیماری دانستن این حالت را اشتباه می‌دانند. یعنی آن را می‌توان بخشی طبیعی از پستان زن مسن دانست.
چرا اینقدر دربارهٔ طبیعی بودن برآمدگی پستان صحبت می‌شود؟ پاسخ بسیار ساده است. چون سرطان پستان نخست خود را به‌صورت برآمدگی پستان نشان میدهد. و زنان با یافتن برآمدگی در پستان خود دچار وحشت می‌شوند. در واقع، بسیاری از برآمدگی‌های پستان سرطانی نیستند.
برآمدگی نرم متحرک انگور مانندی که غیر طبیعی باشد، احتمالاً کیست است. این کیست پر از مایع وقتی یک مجرای شیر گرفته شود به‌وجود می‌آید. کیست‌ها دردناک هستند، ولی سرطانی نمی‌شوند و معمولاً با شروع قاعدگی از بین می‌روند.
برآمدگئی که حرکت نکند و مثل یک دانهٔ لوبیا سفت باشد جای نگرانی دارد. برآمدگی‌های سفت ثابت ممکن است (ولی نه همیشه) حاوی سلول‌های سرطانی باشند.
برآمدگی‌های متحرک مرمری احتمالاً تورم‌های غیر سرطانی به‌نام فیبروآدنوم هستند. توده‌های سفت نامنظم بافت پستان احتمالاً ناشی از زخم یا کورکی در نزدیکی سطح پستان است. و وجود یک ناحیهٔ متورم گوه‌ای شکل در نزدیکی نوک پستان احتمالاً عفونت مجرای شیر را نشان میدهد.
- درمان برآمدگی پستان
وقتی برآمدگی یا هر چیز غیرعادی در پستان خود دیدید، خودسرانه عمل نکنید و از پزشک بخواهید آن را معاینه کند. در اینجا چیزهائی را که باید بدانید گفته می‌شود.
استفاده از انگشتان را برای معاینه پستان یاد بگیرید. بهترین کار برای اینکه با بافت طبیعی پستان آشنا شوید یاد گرفتن روش معاینهٔ آن با دست از یک متخصص است. راهنمائی‌های یک پزشک یا پرستار بسیاری زنان را از نگرانی دیدن یک برآمدگی بزرگ و سفت در پستان خود در آورده است.
یک جدول ماهانه بنویسید. این کار به‌خاطر آوردن وضعیت پستان را در ماه قبل آسان‌تر می‌کند. بهترین وقت برای انجام معاینه یک هفته تا ده روز بعد از اولین روز قاعدگی است که در این هنگام پستان کمتر حساس و برآمده است. اگر دیگر قاعده نمی‌شوید یا درمان هورمونی تازه‌ای را شروع کرده‌اید، معاینهٔ خود را هر روز اول ماه انجام دهید. مهم نیست چه روش معاینه‌ای به‌کار می‌برید، بلکه باید آن را مرتباً تکرار کنید. با این کار متوجه هر تغییری در پستان خواهید شد.
به پشت دراز بکشید و پستان را معاینه کنید. اگر به پشت دراز بکشید و یک دست را بالای سر بگیرید، برآمدگی‌های کوچک را، مخصوصاً در پستان‌های بزرگ، راحت‌تر می‌توانید پیدا کنید. با نرمهٔ نوک انگشتان دست دیگر دور پستان را از نوک آن به طرف خارج به‌صورت دایره‌ای بفشارید تا تمام آن را معاینه کنید. ناحیهٔ بالای دستان را تا استخوان چنبر و زیر بغل را هم بررسی کنید. اگر وزن کم یا زیاد کرده‌اید، ممکن است به برآمدگی‌هائی برخورید که قبلاً نبوده است. (وجود یک لبهٔ سخت در انحنای زیرین پستان طبیعی است.)
آزمایش پستاننگاری انجام دهید. پرتونگاری پستان برآمدگی‌های آن را دو سال زودتر از معاینهٔ خود یا پزشک نشان میدهد. سه‌چهارم برآمدگی‌هائی که در پستاننگاری (ماموگرافی) دیده شده‌‌اند، کیست، تودهٔ بافتی، یا رسوب کلسیم بوده است. انجمن سرطان آمریکا توصیه می‌کند که اولین پستاننگاری در چهل‌سالگی انجام شود و تا پنجاه‌سالگی هر یک یا دو سال یک‌بار، و بعد از آن، هر سال یک‌بار تکرار شود.
آزمایش با سوزن. اگر کیست تاول مانندی در پستان دارید، پزشک در مطب آن را با یک سوزن جراحی و تخلیه می‌کند. اگر کوچک شود، معلوم می‌شود که سرطانی نیست. این عمل را فقط پزشک باید انجام دهد. به هیچ‌وجه خودتان این کار را نکنید.
آمادهٔ آزمایش‌های دیگر شوید. اگر کیست تخلیه نشود، باید آزمایش‌های پستاننگاری یا فراصوت‌نگاری انجام شود، که به تعیین شکل و اندازهٔ برآمدگی کمک می‌کنند. آنگاه پزشک ممکن است برای یافتن ناهنجاری‌های سلولی از آن نمونه‌برداری کند.
نمونه‌برداری تنها راه تشخیص قطعی است. اگر برآمدگی کوچک باشد، جراح تمام آن را در نمونه‌برداری خارج می‌کند و اگر بزرگ باشد، تنها قسمتی از آن را در می‌آورد. اگر سرطان تشخیص داده شود، آنگاه باید برآمدگی و بافت‌های اطراف آن، یا اینکه تمام یا بخشی از پستان را برداشت.
پیشگیری از برآمدگی پستان. با کم‌کردن عوامل مؤثر بر تولید استروژن زیادی می‌توان از پیدایش برآمدگی پستان جلوگیری کرد.
غذاهای پرچربی نخورید. چربی رشد پستان و احتباس مایع در آن را بیشتر می‌کند. چربی به استروژن تبدیل می‌گردد که تحریک‌کنندهٔ رشد بافت پستان است، نمک و مایع را در آن نگاه می‌‌دارد، و کیست را بدتر می‌کند. رژیم غذائی غلات سبوس نگرفته، میوهها و سبزیجات را برای جلوگیری از برآمدگی پستان توصیه می‌شود.
سبوس غلات بخورید. افزایش خوردن غذاهای پرفیبر به جذب استروژن اضافی و دفع آن از بدن کمک می‌کند. اگر استروژن اضافی دفع نشود و سطح آن در بدن بالا رود، احتباس مایع را زیادتر کرده و پیدایش برآمدگی‌های پستان را تحریک می‌کند. باز هم بهترین رژیم غذائی غلات سبوس نگرفته، میوهها، و سبزیجات است.
اضافه وزن را از بین ببرید. وزن خود را متناسب با قدتان نگاه دارید. چاقی با بالا رفتن استروژن بدن همراه است و شما را مستعد ابتلا به سرطان پستان می‌کند.
