نقش فناوري اطلاعات درآموزش دانش آموزان كم شنوا
نوشته : سحر محرابي پري-دبیر هنرستان های سمنان
جها ن در چند دهه اخیر شاهد گرایش های تازه ای به سوی کارایی بیشتر درآموزش بودهاست.این گرایش نظیر بهره گیری از it،توانایی معلم را در ارتباطموثر با دانش آموز افزایش داده و از تلخی و تکرار درس ها به شیوه های سنتی کاستهاست. Itیا فناوری اطلاعات مجموعه ای از روش ها و ابزار هایی است که مارا درضبط،ذخیره سازی، پردازش، بازیابی،انتقال و دریافت اطلاعات یاری می رساند.درحقیقتفناوری اطلاعات یعنی دانش یا مهارت و یا روش فنی در بهره مندی از اطلاعات می باشد. ضعف شنوایی اصطلاحی رایج برای توصیف کاهش کامل یا جزئی توانایی شنیدن یک یا هردو گوش است.طبق برآورد های سال2005سازمان جهانی بهداشت 278میلیون نفر در سراسر جهاندچار کاهش شنوایی متوسط یا بسیار شدید هر دو گوش اند که80 درصد آنها،در کشور های کمدرآمد و میان درآمد زندگی می کنند بچه هایی که ضعف شنوایی دارند با وجود اين كه از لحاظ بهره هوشي اغلب مشكلي ندارند در يادگيري دچارمشكلاتي از قبيل :
1-ضعف در يادگيري هاي ضمني
2- ضعف در مهارت هاي كلامي
3-محدوديت در تفكر انتزاعي
4- بازخورد ها و نگرش هاي منفي نسبت به محيط آموزش مي باشند.
در سال هاي اخيربا توجه به بحث تلقيق آموزش فراگير،دانش آموزان كم شنوا و عادي در كنار يكديگر از كلاس درس استفاده مي كنند. از آنجا كه معلمان مدارس عادي شناخت كافي در مورد كم شنوايان ندارند و طرح درس را بر اساس دانش آموزان عادي تهيه مي كنند،دانش آموزان كم شنوا كه در فهم جملات به دليل دامنه لغات محدود و توانايي درك كلمات بسيار ساده ،در تفكر انتزاعي مشكل دارند،بهره كمي از كلاس مي برند.چنين برنامه اي به معني انكار ناتواني آنهاو كنار گذاشتن آموزش ويژه نيست.امكانات آموزشي ويژه در داخل مدرسه عادي به ميزان و نوع مورد لزوم در اختيار همه دانش آموزان و هر دانش آموز ديگري كه به آن احتياج دارد قرار مي گيرد. بالطبع چنين كاري باعث ايجاد پيوستاري از امكانات آموزشي ويژه (معلم رابط و000)در داخل مدارس عادي مي گردد.درهمین راستا به تناسبافزایش کاربرد it در آموزش عمومی تقاضا برای وارد کردن آن در برنامه های آموزش ویژهنیز افزایش یافته است.در نتیجه ضرورت استفاده ازit متناسب با دانش آموزان کم شنوابیش از پیش احساس می گردد. با توجه به این که کم شنوایان فاقد زبان گفتاری هستند یاتوانایی گفتاری اندکی دارند و در یادگیری دچار مشکلات فراوان هستند، از نظرذهنی،عاطفی و اجتماعی آن ها را کمتر از آنچه هستند ارزیابی می کنیم گرچه آنان برای بیانعقاید و ابراز احساسات خود محدودیت هایی دارند و گفتار آنها ضعیف است و تواناییعمومی آنها نسبت به بقیه مردم اندک است ولی چون آنهانیز به تجربه و رشد نیاز دارندبنابراین باید به آنان توانایی هایی بدهیم تا بتوانند از گنجینه متنوع it استفادهکنند و به محق بودن آنان در بهره مندی مطلوب ازit اعتقاد داشته باشیم در غیر اینصورت باید قبول کنیم که ظالمانه کودکان کم شنوا را متعلق به جوامعمان نمیدانیم.فناوري اطلاعات باعث از ميان برداشته شدن محدوديت هاي ناشي از زمان يادگيري و طول دوره تحصيلي و مكان يادگيري و فاصله ميان فراگير و منابع يادگيري از جمله معلم خواهد شد.در نتيجه باعث كاهش محدوديت هاي ناشي از معلوليت جسمي و ذهني در فرايند يادگيري و ارتقاي بهره وري و اثر بخشي بيشتر كيفيت آموزش ويژه مي شود.هرچند منتقدان استفاده از فناوري معتقدند استفاده از فناوري باعث وابستگي شخص معلول به آن و در نتيجه تلاش كمتر وي براي رفع نواقص خود مي شود. مزایای استفاده از it برای دانش آموزان کم شنوایا ناشنوا شاملموارد زیر است
: 1-امکان آموزش کم شنوایان در تمام دوران زندگی (آموزش فقط در مدرسه متوقف نمیشود
.(2-غنی سازی فرهنگ ناشنوایان و در پی آن فرهنگ جامعه
3-غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان کم شنوا
4-کار کردن در منزل و افزایش اشتغال پس از فارغ التحصیلی. موارد ي از جمله:
1-استفاده از برنامه هاي آموزشياري
2- نرم افزار هاي شبيه سازي
3- بازي هاي كمك آموزشي
4- لوگو
5- استفاده از وسايل كمك آموزشي كامپيوتري در آموزش ساخت سايت،وبلاگ، سي دي هاي آموزشي و برنامه هاي چند رسانه اي كه با كلمات ساده و تصاوير و زبان اشاره طراحي شده باشد مي تواند انگيزه يادگيري را براي دانش آموزان كم شنوا بالا برده و آن را لذت بخش تر و جذاب تر كند
مزاياي آموزش هاي مبتني بر"آي تي " شامل باز خورد فوري،اجتناب از قضاوت هاي ذهني و سوگرايانه،افزايش دامنه توجه و انگيزش يادگيرندگان ،يادگيري متنوع ،تناسب آموزش با توانمندي هاي يادگيرندگان ،ايجاد محيط يادگيري بر انگيزاننده و به دور از رقابت هاي ناسالم و سلسله مراتبي نمودن برنامه ها و افزايش قدرت خود تنظيمي و خود بازبيني مي باشد.كه براي رسيدن به اهداف بايد موارد زير رعايت شود:
محتواي آموزشي با هدف هاي ويژه آموزشي سازگار و از نظر يادگيري و ياد دهي كارا و موثر باشد.دانش آموز با شبكه جهاني در ارتباط باشد.معلمان راهنما از تسلط كافي و انگيزه و شوق بالا يي برخوردار باشند،مسئولين آموزش و پرورش،آگاهي لازم نسبت به "آي تي" داشته باشندو سرمايه گذاري و برنامه ريزي موثر را انجام دهند.تسهيلات وام خريد رايانه براي دانش آموزان و معلمان در نظر گرفته شودو.ساخت سي دي هاي آموزشي براي دروس مختلف هر مقطع صورت گيرد.
آنچه در اینجا باید مورد توجه قرار گیرد آماده سازی معلمان برای آموزش وپرورشدانش آموزان کم شنوا است.ممکن است معلمان احساس کنند که برای کار کردن با کمشنوایان تربیت نشده اند اما این احساس درستی نیست اگر بتوانند ازit برای آموزش آنهااستفاده کنند
.پاسخگویی به دانش آموزان دارای نیاز های ویژه نیازمند کار گروهی است که آن هم بهکمک it امکان پذیر است .
