انبار داده (Data Warehousing) چیست؟

انبار داده(Data Warehousing) چیست؟
انـبـار داده بـه مجـموعـه ای از داده هــا گفـتـه می شود که از منابع مختلف اطلاعاتی سازمان جمع آوری ، دسته بندی و ذخیره می شود. در واقع یک انبار داده مخزن اصلی کلیه داده های حال و گذشته یک سازمان می باشد که برای همیشه جهت انجام عملیات گزارش گیری و آنالیز در دسترس مدیران می باشد. انبارهای داده حاوی داده هایی هستند که به مرور زمان از سیستم های عملیاتی آنلاین سازمان (OLTP) استخراج می شوند، بنابراین سوابق کلیه اطلاعات و یا بخش عظیمی از آنها را می توان در انبار داده ها مشاهده نمود.
از آنجائیکه انجام عملیات آماری و گزارشات پیچیده دارای بارکاری بسیار سنگینی برای سرورهای پایگاه داده می باشند، وجود انبار داده سبب می گردد که اینگونه عملیات تاثیری بر فعالیت برنامه های کاربردی سازمان (OLTP) نداشته باشد.
همانگونه که پایگاه داده سیستمهای عملیاتی سازمان ( برنامه های کاربردی ) به گونه ای طراحی می شوند که انجام تغییر و حذف و اضافه داده به سرعت صورت پذیرد، در مقابل انبار داده ها دارای معماری ویژه ای می باشند که موجب تسریع انجام عملیات آماری و گزارش گیری می شود (OLAP) .

تاریخچه و دلایل استفاده از انبار داده
از اواخر سال ۱۹۸۰ میلادی، انبـار های داده به عنـوان نـوع متـمـایزی از پایـگاه هـای داده مـورد استـفاده اغلـب سـازمـانـها و
شرکت های متوسط و بزرگ واقع شدند. انبار های داده جهت رفع نیاز رو به رشد مدیریت داده ها و اطلاعات سازمانی که توسط پایگاه های داده سیستم های عملیاتی غیر ممکن بود، ساخته شدند.
سیستمهای عملیاتی سازمان (oltp) دارای نقاط ضعفی می باشند که انبار های داده آنها را رفع می کنند. از جمله:
• بار پردازش گزارشات موجب کندی عملکرد برنامه های کاربردی می گردد.
• پایگاه های داده برنامه های کاربردی دارای طراحی مناسبی جهت انجام عملیات آماری و گزارش نیستند.
• بسیاری از سازمانها دارای بیش از یک برنامه کاربردی ( منابع اطلاعاتی) می باشند، بنابراین تهیه گزارشات در سطح سازمان غیر ممکن می شود.
• تهیه گزارشات در سیستمهای عملیاتی غالبا نیازمند نوشتن برنامه های مخصوص می باشد که معمولا کند و پرهزینه هستند.

مراحل و نحوه ایجاد انبار داده در سازمان
بسیاری از شرکت ها و سازمانها به این باور رسیده اند که گردآوری، سازمان دهی و یکپارچه سازی داده ها در یک مخزن داده برای مدیریت بهینه و اتخاذ تصمیمات کلان یک ضرورت می باشد.
به طور کلی ساخت یک انبار داده، به شکل یک پروژه شامل مراحل اصلی زیر می باشد:
۱ – استخراج داده های تراکنشی از پایگاه های داده به یک مخزن واحد
شناخت منابع داده های سازمان و استخراج داده های ارزشمند از آنها یکی از اصلی ترین مراحل ایجاد انبار داده می باشد.
۲ – تبدیل داده ها
از آنجائیکه سیستمهای اطلاعاتی و برنامه های کاربردی یک سازمان غالبا توسط افراد و پروژه های مختلف به مـرور زمان در مواجهـه با نیـازهای جدید سـاخته یا تغییر شـکل داده می شـوند، یکسـان سـازی آنها امری ضروری
می باشد.در بسیاری از موارد نیز سیستمهای اطلاعاتی در بستر های مختلف پایگاه داده مانند Microsoft SQL Server ،Oracle ، Sybase ، Microsoft Access و غیره طراحی گردیده اند. بررسی جداول، برقراری ارتباط بین فیلدها و یک شکل سازی داده ها در این مرحله صورت می پذیرد.
۳ – بارگذاری داده های تبدیل شده به یک پایگاه داده چند بعدی
بر خلاف پایگاه داده سیستمهای عملیاتی (OLTP) که دارای معماری رابطه ای می باشند و از اصول نرمالیزه استفاده می کنند، طراحی انبار داده به شکلی ویژه بدون بهره گیری از اصول نرمالیزاسیون می باشد. درانبار داده فیلدها در جاهای مختلفی تکرار می شوند و روابط بین جداول کمتر به چشم می خورند. علت آن هم افزایش سرعت پردازش اطلاعات هنگام گزارشات و عملیات آماری می باشد.
۴ – تولید مقادیر از پیش محاسبه شده جهت افزایش سرعت گزارش گیری
مـقادیر از پیـش محاسـبه شده را تراکـم نیـز مـی نامـند. ایـن مرحلــه توســط سیستـمهایی نظــیر Microsoft SQL Server Analysis Services بسیار ساده تر شده است. ایـن تراکم ها کـه در ابـعاد مختلـف انبار داده سـاخته می شوند، موجب می شوند که سرعت انجام عملیات گزارش گیری به شکل محسوسی افزایش یابد. بایدتوجه داشت که عملیات ساخت این مقادیر بسیار زمان گیر بوده و نیازمند حافظه زیادی بر روی سروراست.
۵ – ساخت ( یا خرید ) یک ابزار گزارش گیری
پس از انجام مراحل فوق، شـما می توانـید نسبـت به ساخت یا خـرید یـک نرم افزار گزارش گیـری تصمیم گیری نمایید. به طور معمـول هزینه سـاخت یک نرم افزار گزارش گـیری، بالاتـر از هزینـه خریـد آن از یک شرکت خارجـی می شود.