چه شاخص توده بدنی برای زن ها مناسب و نشانه سلامتی است؟

(لیندزی وودلند)
چرا داشتن یک شاخص توده بدنی مناسب، راه بهتری برای اندازه گیری وزن و تناسب اندام است؟
تقریبا تمامی زن ها نگرانی هایی درباره وزن خود دارند و یا در طول زندگی خود به برخی موارد مثل سلولیت، شل شدگیپوست، دستگیره های عشق یا علائم کشش پوست، بر می خورند. چارت های بی شماری وجود دارند تا به زن ها در تعیین وزن ایده آل خود کمک کنند. اما این چارت ها دقت لازم را نداشته و توده ماهیچه ای و ساختار استخوانی را در نظر نگرفته اند. بنابراین زن ها و متخصصین بهداشتی به یک روش علمی تر برای تعیین وزن مناسب رسیده اند که بی ام آی یا شاخص توده بدنی نامیده می شود.

بی ام آی چیست؟
شاخص توده بدنی شما مساوی با وزن شما به کیلوگرم تقسیم بر قد شما در متر مربع است. این روش در قرن نوزدهم ابداع و از دهه 1950 به عنوان روشی برای تعیین این که شخصی سالم است یا نسبت وزن و قد مناسبی دارد، به کار گرفته شد. محاسبه برای زن ها و مردها یکی است، پس چه کسی می گوید زندگی عادلانه نیست؟


ممکنست مردها چنین ایده ای نداشته باشند
محاسبات بی ام آی، ساختار یا توزیع وزن شما را در نظر نمی گیرد. این بدان معناست که درصد چربی، توده ماهیچه ای، جنسیت و سایز بدن به غیر از قد، در نظر گرفته نمی شوند. ماهیچه، متراکم تر از چربی است. برای ورزشکاران، بدن سازان و افرادی که به طور طبیعی ماهیچه ای هستند، بسیار طبیعی است که بی ام آی آن ها، نشان دهنده اضافه وزن یا چاقی باشد حتی اگر آنها بی نهایت متناسب باشند. مردها معمولا ماهیچه ای تر از زن ها هستند، بنابراین شاخص توده بدنی مردها ممکنست بالاتر از آن برای زن هایی باشد که تقریبا همان سایز را دارند. به هر حال، این افراد هنوز هم بر طبق همان مقیاس مورد قضاوت قرار می گیرند.

محدوده بی ام آی
بی ام آی شما فقط یک عدد است، اگر چیزی برای مقایسه با آن نداشته باشید و یا هیچ نظری نداشته باشد که حد "نرمال" باید چه چیزی باشد، این عدد بی معناست. بنابراین در سال 1998، موسسه ملی قلب، ریه و خون یک راهنمای بی ام آی را در "دستورالعمل های کلینیکی برای شناخت، ارزیابی و درمان اضافه وزن و چاقی در بزرگسالان" منتشر کرد. این راهنما پنج محدوده بی ام آی را مشخص کرد که شامل کم وزنی یا لاغری (بی ام آی کمتر از 5/18)، وزن نرمال (بی ام آی 25-20)، اضافه وزن (بی ام آی 30-25)، چاقی (بی ام ای 35-30) و چاقی مفرط و خطرناک (بی ام آی بالاتر از 35) بود. این محدوده ها امروز هم استاندارد هستند.

بی ام آی شما نرمال نیست: چه باید کرد؟
همه می دانند که داشتن اضافه وزن می تواند منجر به بروز مشکلاتی در سلامتی شود. مشکلاتی همچون دیابت، بیماری های قلبی و سکته ها، درست است؟ و از آن جائی که شاخص توده بدنی شما می گوید که اضافه وزن دارید، آیا داشتن این بی ام آی زیاد، بد است؟ لزوما این طور نیست. یک بررسی که توسط کلینیک مایو در سال 2006، انجام شد این نظریه را رد کرد. محققان به بررسی 250 هزار بیمار پرداختند و آنها را بر طبق بی ام آی دسته بندی کرده و سپس میزان بیماری ها و مرگ آن ها را مورد بررسی قرار دادند. آن ها انتظار داشتند که افراد دارای اضافه وزن، افراد چاق و افراد دارای چاقی خطرناک جزو ناسالم ترین گروه ها باشند. به هر حال، بیماران گروه دارای اضافه وزن و چاقی، کمترین میزان بیماری و مرگ را داشتند. اما افراد دارای کاهش وزن زیاد و چاقی خطرناک و مفرط بیش از همه در معرض بیماری و مرگ قرار داشتند.

آیا راهنماهای دیگری نیز وجود دارند؟
بر طبق مطالعه سال 2008 انجام شده توسط کلینیک مایو، ممکنست مقدار درصد چربی بدن نسبت به بی ام آی عامل تعیین کننده بهتری برای سلامتی شخص و خطراتی که سلامتی او را تهدید می کند، باشد. از آن جائی که بی ام آی، ترکیب بدنی را در نظر نمی گیرد، ممکنست زنی با بی ام آی نرمال، مقادیر چربی ناسالمی داشته باشد. این وضعیت، به عنوان "چاقی با وزن نرمال" یا "چربی بیش از حد" شناخته شده است. ایده آل این است که زن ها نباید بیش از سی درصد چربی در بدن داشته باشند.

آیا چیزی به عنوان چربی کم هم داریم؟
مسلما، چربی برای بسیاری از عملکردهای بدن لازم است و زن ها بیش از مردان به آن نیاز دارند. بر طبق انجمن آمریکائیان در ورزش، زن ها باید حداقل 10 درصد چربی داشته باشد و مقادیر کمتر از آن باروری و عملکردهای هورمون ها را به خطر می اندازد. درصد میانگین چربی بدن برای زن ها محدوده 25-22 درصد می باشد و مقادیر بالاتر از 30 درصد، جزو دسته چاق محسوب می شوند.


چربی خود و نه وزن بدنتان را اندازه بگیرید
دانستن درصد چربی بدن، به دلایل زیادی هوشمندانه و مناسب است. این دانش نه تنها به شما کمک می کند تا وزن ایده آل خود را بدانید بلکه می تواند در کوشش شما برای کاهش وزن کمک کرده و از کم کردن وزن بیش از حد نیاز ممانعت کند. راه های زیادی برای اندازه گیری چربی بدن وجود دارد که کولیس، مقیاس های اندازه گیری چربی بدن و روش غوطه وری در آب که به نام وزن هیدرو استاتیک معروف است، از آن جمله اند. البته روش آخر، تنها روش واقعا دقیق است. برای مثال، اگر شما 150 پاند وزن داشته باشد و دارای 22 درصد چربی باشید، حدود 15 کیلوگرم چربی دارید. اگر می خواهید 13.5 کیلوگرم از این مقدار را از دست دهید اما توده ماهیچه ای خود را حفظ نمائید، تنها 5/2 درصد چربی برایتان باقی می ماند، این شدنی است اما خطرناک است.

بی ام آی سلامتی در مقابل وزن سلامتی
به دلیل ماهیت مبهم بی ام آی، پزشکان و متخصصین بهداشت اکنون به دنبال معیارهای دیگری برای راهنمایی در تعیین وزن سالم بدن هستند. علاوه بر چربی کل بدن، اندازه گیری دور کمر نیز عامل مهمی است. یک مطالعه اخیر که در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شد، بیان می کند که اندازه دور کمر بیش از 39 اینچ تقریبا احتمال مرگ ناشی از بیماری های قلبی را در زنان دو برابر می کند. همچنین هر چه کمتر نسبت به وزن خود حساس باشید، بهتر است. زن هایی که پائین تنه ای شبیه به گلابی دارند، باید دست از غر زدن راجع به باسن و ران های خود بردارند. نسبت کمر به باسن باید کمتر از 0.85 باشد و مقدار 0.7 یا کمتر از آن، مطلوب تر است. این هم برای سلامتی و هم برای زیبایی مناسب است. جناب آقای "سرمیکس الات" با آهنگ معروف خود "بی بی گات بک" (نام آهنگی معروف از خواننده ای به نام سر میکس الات می باشد، که در آن به دخترهای بسیار لاغر اشاره می کند.)نیز همین را به شما می گوید.
بی ام آی سالم و مناسب در مقابل
تمامی زن ها روزهای چاق بودن را می گذرانند و بیشتر آن ها روزی برای وزن مناسب خود مبارزه می کنند. علاوه بر تمامی این عوامل، فشار اجتماعی زیادی بر روی زن هاست که آن ها را مجبور می کند تا حد ممکن لاغر باشند، خواه این لاغری سلامتی آور باشد یا نباشد. اما این یک قانون تند و تیز نیست. اگر شما بالاتر از حد طبیعی شاخص توده بدنی هستید اما چاقی مفرط ندارید و از وضعیت ظاهری خود راضی هستید، خود را آزار ندهید. برای اهداف سلامتی هم که شده، بسیار مهم است که درصد چربی و نسبت کمر به باسن منطقی خود را حفظ کنید.