زوجه می تواند هنگام عقد نکاح شروطی را به شروط معمول عقد نامه اضافه کند .اما این شروط چیست و در چه صورتی گذاشته می شود؟
شروطی برای زندگی مشترک :
تنها 21 سال داشت كه با هزار امید و آرزو سر سفره عقد نشست و زندگی سرشار از عشق را آغاز كرد. می گفت : همیشه فکر می کردم بعد از ازدواج دنیای متفاوتی داشته باشم به همین خاطر روزی که سند ازدواج را امضا می کرد به همه چیز فکر می کرد غیر از جدایی و طلاق . امروز بیش از 22 سال ندارد اما مجبور است کوله باری از تجربه تلخ را با خود بر دوش بکشد .
قاضی به وی گفته بود تنها می‌توانی لوازم شخصی و مقدار كمی از لوازم منزل را كه با خود آوردی از شوهرت پس بگیری ، باور نمی‌كرد . اعتراض و فریادهایش به جایی نرسید چون خودش این‌گونه متعهد شده بود در آن هنگام كه خودش را سوار بر ابرها می‌دید ، شوهرش هنگام عقد نكاح در سند ازدواج ذكر كرده بود زوجه حق مهر خود را ساقط كرده و او بی‌آن كه بداند چیست ، آن را امضا كرده بود .
قبل از ورود به بحث ابتدا به تعریف شرط می‌پردازیم .
زوجه می تواند هنگام عقد نکاح شروطی را به شروط معمول عقد نامه اضافه کند .
شرط : توافقی است كه برحسب طبیعت خاص موضوع یا رضایت طرفین در ضمن عقد نکاح قید می شود بنابراین شرط، تعهدی است كه ضمن تعهد دیگر درج می‌گردد و در اثر این امر، بستگی و روابط میان آن دو تعهد ایجاد می‌شود كه شرط، صورت تعهد تبعی به خود می‌گیرد
شروط موجود در قباله ازدواج: ضمن عقد نكاح زوجه شرط كند هرگاه طلاق بنا به درخواست او نباشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نباشد ، زوج موظف است تا نصف دارایی موجود خود را كه در ایام زناشویی با او به دست آورده یا معادل آن را طبق نظر دادگاه بلاعوض به زوجه منتقل نماید.
مواردی كه زن می‌تواند حسب مورد از دادگاه تقاضای صدور اجازه طلاق كند ، به شرح زیر است :
1- استنكاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت 6 ماه به هر عنوان و عدم امكان الزام او به تادیه نفقه و همچنین در موردی كه شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت 6 ماه نپردازد و اجبار او به پرداخت هم ممكن نباشد .
2- سوء رفتار یا سوء معاشرت زوج به حدی كه ادامه زندگی را برای زوجه غیرقابل تحمل كند .
3- ابتلای زوج در مواردی كه فسخ نكاح شرعاً ممكن نباشد .
4- جنون زوج در مواردی كه فسخ نكا ح شرعاً ممكن نباشد .
5- عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوجه به شغلی طبق نظر دادگاه صالح كه منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد .
6- محكومیت شوهر به حكم قطعی اعم از مجازات پنج سال حبس یا بیشتر و یا جزای نقدی‌ای كه بر اثر عجز از پرداخت، منجر به پنج سال یا بیشتر حبس شود و حكم مجازات در حال اجرا باشد .
7- ابتلای زوج به هرگونه اعتیادی كه به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد كرده و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد .
8- زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترك كند. تشخیص ترك زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است و یا این‌كه زوج شش ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت كند .
9- محكومیت قطعی زوج بر اثر ارتكاب جرم و اجرای هرگونه مجازات اعم از حدود و تعزیر بر اثر ارتكاب جرمی كه مغایر با حیثیت خانوادگی و شوون زوجه باشد كه تشخیص آن با دادگاه است .
10- در‌صورتی كه پس از گذشت 5 سال، زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن یا عوارض جسمی دیگر او صاحب فرزند نشود .
11- در صورتی‌كه زوج مفقود‌الاثر شود و ظرف مدت 6 ماه پس از این‌كه زن به دادگاه مراجعه كرد، از او خبری نشده باشد .
12- زوج، همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار كند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت نكند
علاوه بر شروط دوازده‌گانه، زنان می‌توانند شروط دیگری را نیز به شوهر خود پیشنهاد كنند مانند حق تحصیل، حق انتخاب مكان سکونت، حق اشتغال و ... چرا كه دیگر بسختی می‌توان شخصی را یافت كه در حال حاضر معتقد به لزوم تحول در حقوق زن در ایران نباشد .لذا شاید مناسب باشد حال كه تغییرات قانونی در حقوق زن به دلایل مختلف با اشكالات متعدد روبه‌رو شده است و بسیار كند پیش می‌رود، پیشنهاد كرد كه بخشی از این تحول، از راه توسعه شروط ضمن عقد در سند‌های نكاح انجام شود . قانون با ارائه یك الگوی واحد در تشكیل ، ادامه ونحوه انحلال زندگی خانوادگی شاید نتواند پاسخگوی تنوع سلایق و عقاید، فرهنگ‌ها،موقعیت‌های اجتماعی و نیازهای مادی و معنوی افراد در جامعه امروزی باشد؛ در حالی‌‌كه شروط عقد تا حد زیادی می‌تواند به این تنوع و این نیازها پاسخ مثبت دهد، بی‌آن‌كه حرمت قانون شكسته شود، همچنین از ظاهر این امر می‌توان استنباط كرد كه فلسفه درج این شروط معضل در نكاح نامه چیزی نیست جز حمایت از زن و حفظ موجودیت خانواده و رعایت پیش‌بینی‌های لازم برای پیشگیری از سوء استفاده از اختیار طلاق به‌دست مرد . البته این مقاله به هیچ وجه قصد ندارد به شما توصیه کند در ابتدا چنین شرطی را مطرح کنید اما ممکن است شرایط بعضی از افراد ایجاب کند که چنین شرطی را عنوان کنند.
