ويندوزي‌ها از اين‌طرف - لينوكس ( بخش اول )
استفاده از لينوکس، بزرگ‌ترين ترسي است که هر کاربر ويندوز معمولي مي‌تواند داشته باشد. تصور اين‌که نتوان نيازهاي روزمره را برطرف کرد و از کامپيوتر فاصله گرفت، براي هر کاربري ناخوشايند است. اما ابدا اين‌طور نيست، انتقال به‌لينوکس شايد انتقال به دنياي جديدي باشد، اما به‌طور قطع دنياي ترسناکي نيست. در ادامه 25 نكته را با هم بررسي مي‌کنيم که مي‌تواند در اين دنياي جديد دست شما را بگيرند:
مفاهيم پايه
1. توزيع چيست؟
از آنجايي که لينوکس همانند ويندوز يا مک به‌طور بسته‌بندي‌شده فروخته نمي‌شود، انواع مختلفي از اين سيستم‌عامل وجود دارند که آدم‌هاي مختلف، و به‌دلايل مختلف آن‌ها را توليد کرده‌اند.
برخي از اين توزيع‌ها به‌درد سخت‌افزاري خاص مي‌خورند (مثلا براي نت‌بوک‌ها طراحي شده‌اند)، اما برخي استفاده‌هاي ديگري دارند و براي استفاده به‌عنوان ميزکارهاي عادي، سرورهاي وب يا ايستگاه‌هاي چندرسانه‌اي به‌کار مي‌روند.
فکر کنيد که اين توزيع‌ها انواع مختلفي از ويندوز ويستا هستند، اما در هر پکيج، نرم‌افزارهاي بيشتري وجود دارند. به‌هرکدام از اين بسته‌ها، يک توزيع مي‌گويند.
2. تفاوت توزيع‌ها در چيست؟
مهم‌ترين تفاوت توزيع‌هاي مختلف، تعداد و انواع نرم‌افزارهايي است که به‌طور پيش‌فرض در سيستم نصب مي‌شود. البته ممکن است براي کارهاي سيستمي هم از روش‌هاي مختلفي استفاده کنند. به‌ياد داشته باشيد که تمام توزيع‌هاي مختلف از يک سيستم فايلي پيروي نمي‌کنند و طوري تست شده‌اند که با نرم‌افزارهايي که داخل پکيج وجود دارد، به‌خوبي کار کنند.
3. چه توزيعي انتخاب کنم؟
اوبونتو براي تازه‌کارها عالي است، اما بيشتر نام‌هاي بزرگي همچون OpenSuse، Fedora و ... هم محبوبيت‌ها و قدرت‌هاي خاص خود را دارند. لينوکس Mandriva براي کساني که گوشي ويندوز موبايل دارند، بسيار کاربردي است.
4. درک محيط ميزکار
پنجره‌هاي آشناي هر سيستم عامل، تنها يک لايه اضافه روي کد هسته آن سيستم است که کار کردن با سيستم عامل را ساده مي‌کند. از آنجايي که لينوکس فوق‌العاده ماژولار نوشته شده است، اين محيط روميزي هم مي‌تواند به‌سادگي از ميان چندين ميزکار مختلف انتخاب شود.
بيشتر لينوکس‌هاي بزرگ با چند محيط ميزکار مختلف عرضه مي‌شوند، اما برخي از توزيع‌هاي وابسته همچون Mint، تنها با يک ظاهر ارائه مي‌شوند.
5. براي کساني که از ويندوز مي‌آيند، کدام يک بهترين است؟
گنوم و KDE نزديک‌ترين ظاهر به ويندوز ويستا يا OS X اپل را دارند. کار کردن با گنوم براي بسياري از مردم ساده‌تر است. البته رابط‌هاي ديگري چون XFCE و LXDE وجود دارند که براي سيستم‌هاي ضعيف‌تر و قديمي‌تر به‌خوبي کار مي‌کنند.
نيازي نيست نگران باشيد، رابط ميزکار خود را مي‌توانيد بدون نصب مجدد سيستم عامل عوضکنيد، کافي است يک بار از سيستم لاگ‌آوت کنيد و با رابط ديگري وارد شويد.
6. ديسک‌هاي زنده
وقتي توزيع مناسب کار خود را يافتيد، فايل نصبي آن را بايد دريافت کنيد. فايل‌هاي نصبي توزيع‌هاي لينوکس، فايل‌هاي تصوير ديسک (Image) هستند که با پسوند .iso وجود دارند. بايد اين فايل‌ها را از وب‌سايت توزيع دانلود کرده و بعد از انتقال به سي‌دي يا دي‌وي‌دي از طريق ديسک لينوکس را بالا بياوريد. اغلب لينوکس‌ها يک حالت «زنده» در خود دارند که بدون تغيير در تنظيمات هارد درايو شما و يا نصب هر چيزي، سيستم عامل را بالا مي‌آورد.
7. به‌دنبال هدف باشيد
فراموش نکنيد که ديسک‌هاي زنده هم محدوديت‌هاي خاص خود را دارند، بنابراين وقتي داخل ديسک زنده هستيد، بررسي کنيد که آيا تمام قطعات سيستم شما در لينوکس شناخته مي‌شود يا خير و آيا بازدهي مناسبي داريد؟
8. نصب لينوکس
اگر تا به‌حال هيچ سيستم عاملي نصب نکرده‌ايد، اصلا نگران نباشيد. نصب اين سيستم عامل از نصب ويندوز هم ساده‌تر به‌نظر مي‌رسد، کافي است با اوبونتو يا لينوکس‌هاي ساده‌تر شروع کنيد.
9. ويندوز را باز بگذاريد
راحت‌ترين راه حل براي نصب يک توزيع اين است که سيستم‌تان را پاک کنيد و همه چيز را از اول آغاز کنيد. اما شايد بخواهيد ويندوز خود را حفظ کنيد و نرم‌افزارهايي چون بازي‌هايي که در لينوکس اجرا نمي‌شوند را اجرا کنيد.
مي‌توانيد چندين سيستم عامل و توزيع را کنار هم نصب بکنيد، اما يادتان باشد که حتما از پارتيشن‌هاي مختلف هارد براي اين‌کار بايستي استفاده کنيد.
10. با سيستم فايل آشنا شويد
رفتن به C: براي کاربران ويندوز به يک عادت تبديل شده است، همين افراد اگر مرورگر فايل لينوکس را باز کنند دچار شوکي شديد خواهند شد. به‌جاي چند فولدر جمع و جور به‌نام‌هاي Program Files و ... چندين فولدر با نام‌هاي عجيب و غريب از جمله etc و يا opt وجود دارند که محتواهايشان خيلي شبيه به يکديگر است.
برنامه‌هاي لينوکس در اين فولدرها خود را پخش مي‌کنند و اگر چشم شما عادت کند، به‌زودي متوجه خواهيد شد که روشي منطقي است. راه‌حل ساده‌تر اين است که خودتان را درگير فهميدن اين فولدرها نکنيد، همانطور که با محتويات C:\Windows کاري نداريد.
11. در خانه بمانيد.
تمام فايل‌هاي مهم، از جمله سندها، موسيقي و ويدئو در پارتيشني به نام Home (خانه) نگه‌داري مي‌شوند. هر کاربر براي خودش يک محيط امن دارد که خانه ناميده مي‌شود. مي‌توانيد براي تمام کساني که از لينوکس استفاده مي‌کنند، شناسه کاربري تعريف کنيد.
12. درک مفهومي به نام ريشه
درست همانند ويندوز، دو سطح کاربر وجود دارد، مدير و کاربر عادي. مدير در لينوکس به‌نام «ريشه» شناخته مي‌شود و فايل‌هاي سيستمي براي کاربرهاي عادي قابل تغيير نيستند. حتي اگر پرنده‌اي را ويرايش کنيد و نتوانيد ذخيره‌اش کنيد و يا فولدري را نتوانيد کپي کنيد، همه اينها به يک نتيجه منتهي مي‌شود: شما کاربر معمولي هستيد و آن فايل‌ها و فولدرها براي دسترسي ريشه مجاز است.
13. به ابرکاربر تبديل شويد
هر کسي مي‌تواند به‌طور موقت به يک ابرکاربر تبديل شود و عملياتي را انجام دهد که فقط ريشه قادر به انجام آن‌هاست. ابرکاربر شدن يعني استفاده از خط فرمان و تايپ کردن پيش‌فرض «sudo» يا «su». بسته به توزيع شما اين دستور متفاوت است. وقتي اين دستور را وارد کرديد، از شما گذرواژه دسترسي ريشه پرسيده مي‌شود و بعد دستور به‌طور کامل اجرا مي‌شود.
