نصب لينوكس از طريق اينترنت
راي نصب لينـــــوكس هيچ نيازي بـــــه CD يا DVD نداريد; بلكه مي‌توانيد لينوكس را مستقيما از طريق اينترنت نصب كنيــــــد. يكي از مهم‌ترين مزاياي لينوكس، وجود نسخه‌هاي متعدد آن است كه همگي به رايگان از طريق سايت‌هاي شركت‌هاي سازنده قــــــابل دريافت هستنـــــد. بــــــراي نصب آخرين نسخه‌هاي لينوكس Open SUSE شركت Novell يـــــا 5 Fedora Core شركت Red Hat يا Ubuntu كافي است فايل .ISO مربوط بــــــه CD يـــــا DVD آنها را از طريق وب سايت توزيع يا BitTorrent واقع در آدرس BitTorrent دريافت و روي CD يا DVD كپي كنيد. حالا تنها كاري كه باقي مانده، راه‌اندازي كامپيوتر از طريق اين CD ياDVD و نصب به شكل عادي است.
اما اگر به اينترنت پر سرعت دسترسي داريد و فقط مي‌خواهيد لينوكس را يك بار روي يك كامپيوتر نصب كنيد، مي‌توانيد بدون دريافت تصوير ديسك و كپي آن روي CD، لينوكس را مستقيما از روي سرور اينترنتي نصب كنيد. نصب از روي سرور يا شبكه مزاياي متعددي دارد. يكي از آنها اين است كه بدون نياز به حمل چندين CD قادر خواهيد بود هر جا كه خواستيد لينوكس را نصب كنيد. مورد ديگر اين است كــــه نياز به دريافت حجم بزرگــــــي از اطلاعــــــات به شكل فايل هاي .ISO نيست، بلكه تنها قسمتي را كــــه حقيقتا براي نصب لازم است، دريــــــافت مي‌شود. مثلا لينوكس SUSE نگارش 10، مشتمل بــــــر پنج CD يا يك DVD است و نصب كامل آن بيش از 11 گيگابايت فضا روي هاردديسك نياز دارد، در حالي كه نصب عادي آن تنها نياز به 2254 گيگابايت دارد. اين روش همچنين نصب لينوكس بر روي سيستم‌هاي فاقد درايو CD يا DVD ( مانند كامپيوترهاي جيبي بسيار بــــــاريك) را ممكن مي‌كند; بدين صورت كه از طريق يك دستگاه راه‌انداز از نوع USB، مانند يك ديسك Flash سيستم را راه‌اندازي كرده و بقيه مراحل را پي مي‌گيريد. مهم‌تر از همه اين امر به شما امكان مي‌دهد تا آخرين نسخه از هر توزيع لينوكسي كه مايل بوديد را بدون نياز به دريافت چندين CD از طــــــريق اينتــــــرنت، روي سيستم خـود يا ديگران نصب كنيد.
چندين توزيع مختلف از لينوكس اين شيوه را پشتيباني مي‌كنند، اما در اين مقاله معروف‌ترين آنها يعني 10 OpenSUSE و 5 Fedora Core را بررسي مي‌كنيم. روال كار در مورد هر دوي آنها شباهت زيادي به روال نصب از روي CD يا DVD دارد، تنها منبع فايل‌ها متفاوت است.
قبلا گفتيم كه براي نصب لينوكس نياز به كپي كردن هيچ چيـــــزي بر روي CD نيست. اما بيش از حد مراحل را ساده كرده‌ايم، چــــــون به هر حال براي نصب لينوكس از طريق اينترنت، بايــــــد سيستم خود را راه‌اندازي كنيد كـــــه نياز به يك CD راه‌انداز داريد.اگر واقعا مجبور به نصب لينوكس از اين طريق و بدون استفاده از درايورهايي شبيه CD يا DVD هستيد، در شماره بعد روش آن را توضيح خواهيم داد. امــــا آن دسته از افرادي كه با راه‌اندازي اوليه از طريق CD مشكل ندارند، مراحل كار را ساده‌تر خواهند يـــــافت. فايل Image لازم بــــــراي CD يـا DVD راه‌انداز، بسيار كوچك است. 6667 مگابايت براي 5 Fedora Core و 64 مگابايت براي OpenSUSE كه در مورد دومي با اينكه فايل به نسبت بزرگ است، در مقايسه با CD كامل كه تقريبا650 مگابايت به ازاي هر يك از پنج CD است،چنــــــدان به چشم نمي‌آيد. ايــــــن اعداد، براي كامپيوترهـــــــاي مبتني بر پردازنده 32 بيتـــــي اينتل است، اما براي نسخه‌هاي 64 بيتـــــي هم فايل‌هايـــــــي موجود است كه كمي حجم بزرگ‌تري دارند.
براي ساخت يك ديسك راه انداز، فايل .ISO مربوطه را از سايت دريافت و با استفاده از يك نرم‌افزار ساخت CD/DVD، مانند Nero از شركت Ahead Gmbh روي ديسك كپي كنيد. اما قبل از آن مطمئن شويد كه كامپيوتر شما، از راه‌اندازي توسط DVD/CD پشتيباني مي‌كند زيرا سيستم‌هاي قديمي اين گونه نيستند.
ديسك‌هاي Flash راحت‌تر و با دوام‌تر از CDهاي قابل ضبط هستند و شايد ترجيح دهيد از طريق آنها لينوكس را راه‌اندازي و سپس نصب كنيد. متاسفانه به نظر نمي‌رسد كه OpenSUSE راه ساده‌اي براي راه‌اندازي از طريق اين گونه ديسك‌هاي USB ارائه كند، اما Fedora Core فايل .ISO ويژه راه‌اندازي از طريق ديسك Flash را دارد. بعد از دريافت اين فايل، در خط فرمان لينوكس، دستور زير را وارد كنيد (بسيار دقت كنيد زيرا لينوكس به كوچكي و بزرگي حروف حســــــــــاس است) :
DRIVE dd if=diskboot.img of=/dev/DRIVE
در دستور بالا، نام ابـــــزار مربوط به درايو USB شما است. حال بايد در تنظيمات BIOS تغييراتي بـــه وجود آوريد تا از روي تجهيزات USB، راه‌اندازي شود.
بعد از راه‌اندازي كامپيوتر، بايد براي برنامه نصب توزيع لينوكس مد نظرتان، همه اطلاعات لازم براي دريافت فايل‌هاي نصب، از جمله شيوه اتصال به اينترنت، نوع سرور و در نهايت مكان سرور را فراهم كنيد.
بعد از چند مرحله مقدماتي، برنامه نصب از شما مي‌خواهد كه يك رابط شبكه براي اتصال به سرور انتخاب كنيد. معمولا يك انتخاب بيشتر نداريد، مگر اينكه چند واسط شبكه، مانند كلاينت Wi-Fi روي سيستم نصب كرده باشيد. سپس بايد تصميم بگيريد كه برنامه نصب چگونه آدرس IP براي اتصال به شبكه را دريافت كند كه اين كار اغلب از طريق DHCP براي دريافت خودكار آدرس IP از يك روتر يا سرور ديگر خواهد بود.
در مرحله بعد بايد به برنامه نصب بگوييد كه فايل‌هاي نصب را از طريق يك سرور ftp يا http دريافت كند. (شكل 1) از ديد كاربر، تفاوت خاصي بين اين دو نيست، اما چون براي برنامه نصب مهم است، بايـــــد يكـــــي را انتخاب كنيد. هر دو توزيع OpenSUSE و Fedora Core، از هر دو سرور پشتيباني مي‌كند.
در نهايت بايد براي برنامه نصب مشخص كنيد كه فايل‌هاي نصب را از كدام سايت بردارد. نزديك‌ترين سايت به محل خود را انتخاب كنيد تا سرعت دريافت بيشتر شود. همچنين براي هر توزيع، بايد نوع مناسب با پردازنده سيستمتان را انتخاب كنيد:
X86 و I386 براي پردازنده‌هاي 32بيتي و X86_64 براي پردازنده‌هاي 64 بيتي مناسب هستند. (شكل 2 )
همين كه عمليات نصب شروع شد، بايد يك كار ديگر براي انجام دادن بيابيد، زيرا روال نصب از روي اينترنت، بسته به پهناي باند و بعضي پارامترهـــــاي ديگـــــر، بيش از نصب از روي DVD/CD به طـــــول مي‌انجامـــــد. مي‌توان قبل از خواب آن را انجام داد كـــــه تـــــا هنگام بيدار شدن از خواب تمـــــام شده باشد. البته نكته مثبت در مورد اين گونه نصب اين است كه هيچ نيازي به تعويض، كپي يا نگهداري چندين CD مختلف نيست و هيـــــچ‌گاه در ميان روال نصب با CD خراب روبه‌رو نمي‌شويد.
فايل ISO. راه‌انداز از CD در Fedora Core :
ftp://mirrors.kernel.org/fedora/core/5/i386/os/images/boot.iso
فايل ISO. راه‌انداز از CD در OpenSUSE :
ftp://mirrors.kernel.org/opensuse/di.../boot/boot.iso
فايل IMG. راه‌انداز از طريق ديسك Flash در Fedora Core :
ftp://mirrors.kernel.org/fedora/core/5/i386/os/images/diskboot.img
