اغلب سنگ‌هاي كليه از تركيب كلسيم با اگزالات تشكيل شده‌اند. همان طور كه مي‌دانيم منابع غذايي حاوي اگزالات مانند سبزيجات و ميوه‌هاي خاص، دانه‌ها، مغزدانه‌ها و حبوبات هستند. بر همين اساس، در افراد با سابقه سنگ كليه و سطح بالاي اگزالات در ادرار، اين احساس وجود دارد كه از خوردن غذاهاي حاوي سبزي و ميوه‌جات بويژه مواد غذايي با اگزالات بالا مانند اسفناج يا بادام اجتناب كنند. از طرف ديگر رژيم غذايي سالم كه توسط منابع علمي مختلف توصيه مي‌گردد بر مصرف مناسب ميوه و سبزيجات تاكيد دارد. مطالعات اخير نشان داده‌اند كه رژيم غذايي حاوي ميوه و سبزيجات، اگرچه داراي اگزالات بيشتري مي‌باشند، خطر تشكيل سنگ كليه را كاهش مي‌دهند.
پژوهشي كه اخيرا در مجله متخصصان كليه آمريكا توسط پژوهشگران دانشگاه هاروارد چاپ شده، نشان داده است كه رژيم غذايي توصيه شده براي كاهش فشار خون، خطر ايجاد سنگ كليه در افراد را كاهش مي‌دهد. اين رژيم غذايي كه راهكارهاي غذايي براي توقف پرفشاري خون (dash) ناميده مي‌شود، تاكيد بر مصرف فراوان ميوه، سبزي و دانه‌هاي كامل، همچنين مقادير متوسط از لبنيات كم چرب، گوشت‌هاي بدون چربي و ماهي دارد. طبق اين مطالعه، بزرگسالاني كه رژيم غذايي مشابه با رژيم dash داشتند نسبت به كساني كه عادات غذايي‌شان كمترين تشابه را با رژيم dash داشت، 40 تا 45 درصد كمتر احتمال ابتلا به بيماري سنگ كليه را داشتند.
يافته‌هاي اين مطالعه، بر اساس اطلاعات حاصل از سه مطالعه بزرگ در آمريكا مي‌باشد كه شامل 242هزار زن ومرد بود كه بطور ميانگين 14 تا 18 سال داشتند. در طول اين مدت شركت كنندگان به صورت دوره‌اي پرسشنامه‌هاي مربوط به رژيم غذايي و ديگر عادات شيوه زندگي را پر مي‌كردند.
نتايج اين مطالعه حاكي از آن است، افرادي كه رژيمي مشابه با رژيم dash داشتند، خطر تشكيل سنگ كليه در طول مدت مطالعه در آنها كمتر بود. جالب آن كه پس از در نظر گرفتن ديگر عوامل مربوط به تشكيل سنگ كليه مانند وزن بدن، پرفشاري خون و دريافت مايعات، همچنان رابطه كاهش ميزان خطر سنگ كليه با مصرف رژيم‌هاي غذايي حاوي ميوه و سبزيجات باقي مي‌ماند. لذا از آنجا كه ميزان قابل توجهي از مبتلايان به سنگ كليه از فشار خون بالا رنج مي‌برند، زماني كه بيماران مبتلا به سنگ كليه پرفشاري خون داشته باشند، رژيم dash، رژيم باارزشي براي آنها خواهد بود.
نكته عملي: مصرف ميوه و سبزيجات در افراد سالم بدون سابقه سنگ كليه، علاوه بر اثرات مفيد ديگر باعث ايجاد سنگ كليه نخواهد بود. جالب‌تر آن كه داشتن رژيم غذايي توصيه شده براي كنترل فشار خون كه حاوي سبزي و ميوه‌جات فراوان است، خطر تشكيل سنگ كليه را در افراد با سابقه سنگ كليه كاهش مي‌دهد. بر همين اساس توصيه عمومي آن است كه بيماران مبتلا به سنگ كليه در دريافت رژيم غذايي مناسب بايد با متخصصان تغذيه همكاري داشته باشند، تا براساس نوع سنگ كليه رژيم‌شان تنظيم گردد.
