تبعيض قيمت درجه ي سوم يا چند بازاري

تبعيض قيمت درجه ي 3 زماني امكان پذير است كه بتوان بازارها ي فروش را با كشش هاي متفاوت تقا ضا از هم تفكيك كرد . به گونه اي كه امكان اربيتراژ و فروش مجدد كالا از بازاري به بازار ديگر وجود نداشته باشد .
در اين حالت محصولهاي يكسان را در بازارهاي مختلف به فروش مي رسانند .يكي از انواع تبعيض بين المللي كه به ان دامپينگ مي كويند از نوع تبعيض قيمت فوق مي باشد به گونه اي كه كالا در داخل كشور گرانتر از خارج به فروش مي رسد دليل ان نيز تفاوت كشش تقاضا در اين بازارها مي باشدزيرا در بازارهاي خارجي وجود كالاي جانشين براي كالاي مورد نظر بيشتر است لذا كشش تقاضا بالاتر است .
پس در كل :
فرض كنيد انحصارگر محصول توليدي خود را در دو بازار به فروش مي رساند . تحت اين شرايط چگونه عمل كند تا سودش حداكثر شود :
مي توان اثبات كرد كه شرط تعادل اين انحصارگر عبارت است از :
MC=ΣMR=MR1=MR2 **
در صورت لزوم مي توانيد درخواست اثبات را در اين قسمت پاسخ به مسائل درس اقتصاد خرد ارسال نماييد تا پاسخ داده شود.
به عبارت ديگر انحصارگر درامد نهايي بازارها را جمع افقي مي كند و انرا مساوي هزينه ي نهايي قرار مي دهد . اين هزينه ي نهايي را مساوي درامد نهايي جداگانه نيز مي تواند قرار دهد . نقطه اي از درامد نهايي بازارها را كه در ان درامد نهايي جمعي مساوي هزينه ي نهايي است مقدار فروش در هر بازار را مشخص مي كند .متناظر قيمتي اين مقادير روي منحني تقاضاي هر بازار قيمت فروش در ان بازار را تعيين مي كند.


مثال :
فرض كنيد انحصار گري محصولات خود را در دو بازار به فروش مي رساند با توجه به اطلا عات زير تعيين كنيد چه مقدار توليد كند ؟ در هر بازار چه مقدار به فروش برساند تا سودش حداكثر گردد؟
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
پاسخ :
به ستون ΣMR توجه كنيد . ΣMR در حقيقت از مرتب كردن MR هاي بازارها به ترتيب صعودي به نزولي صر ف نظر از انكه MR ها متعلق به كدام بازار باشد به دست مي ايد. تعادل جايي است كه ΣMR با MC برابر باشد. كه در سطح توليد6 واحد محصول اين اتفاق مي افتد و برابر با 15 مي باشد.
پس اين بنگاه 6 واحد محصول به تولي مي رساند . حال سوال اينست كه كه ازين مقدار توليد چند واحد ان را در بازار 1 و چند واحد در بازار 2 به فروش برساند ؟
بر اساس شروط توليد ** تعدل مي دانيم كه بايد درامد نهايي يكايك بازارها نيز با هزينه ي نهايي برابر باشد. بر اين اساس توليد كننده 4 واحد محصول را در بازار اول و دو واحد انرا در بازار دوم به فروش مي رساند.

مثالي ديگر را مي توانيد در 4 مشاهده نماييد.

مثالي براي نشان دادن چگونگي جمع افقي MR ها.
جمع افقي يا ΣMR دو تابع زير را بدست اوريد :
MR1=36-2Q1
MR2=48-4Q2
پاسخ :
جمع افقي توابع درامد نهايي در حقيقت معادل است با جمع مقادير فروش در بازارها در هر سطح از درامد نهايي لذا:
Q1=18-0.5MR1
Q2=12- 0.25 MR2
Q=Q1+Q2=18-0.5MR1+12- 0.25 MR2
Q=30-0.75 ΣMR
يا
ΣMR=40-(4/3)Q

تذكر چند نكته :
1- با توجه به شرط تعادل
MC=ΣMR=MR1=MR2 **
اگر به جاي MR1 و MR2 مقادير خودشان را جايگزين نماييم خواهيم داشت :
MR1=P1(1+(1/e1))
MR2=P2(1+(1/e2))
P1(1+(1/e1))= P2(1+(1/e2))
با توجه به رابطه ي اخر در بالا نتايج زير را بدست مي اوريم :
اگر e1>e2 پس بايد p2>p1 و عكس ان نيز صادق است.
اگر e1=e2 پس بايد p1=p2
نتيجه اينكه انحصارگر محصول خود را در بازاري كه كشش بيشتري داشته باشد به قيمت كمتري مي فروشد و در بازاري كه كشش كمتري داشته باشد محصول را به قيمت بيشتري خواهد فروخت به عبارت ديگر رابطه اي عكس بين قيمتها و كششها وجود دارد .

2- مي توان اثبات كرد شرط تعادل انحصارگر چند بازاري چند كارخانه اي بصورت زير است :
ΣMC=MC1= …MCn=MR1=…=MRn=ΣMR

3- دقت شود كه تفاوت در كشش قيمتي تقاضا در هر سطح از قيمت شرط برقراري تبعيض قيمت است .ممكن است كششهاي قيمتي تقاضا در مقادير يكسان با يكديگر متفاوت باشند وليكن اين امر عاملي براي تبعيض قيمت نخواهد بود.