اولين چاتمه سرباز (يگان حفاظت)

يکي از رسومي که نخستين بار در عصر قاجار در تهران متداول گرديد، قرار دادن چاتمه سرباز بر درب منازل اعيان، رجال و سفارتخانه هاي بيگانه جهت حفظ امنيت بود.
افضل الملک کرماني مورخ عصر مظفري، در افضل التواريخ مي نويسد:
« مردمان اين زمان از لفظ چاتمه و عدد آن مستحضرند، لکن براي آيندگان اين دو سطر را مي نگارم. چاتمه لفظي است ترکي. هر چاتمه اي، سه نفر سرباز و يک وکيل دارد. دولت ايران قرار داده است که سپهسالار يا وزير جنگ به درب خانه هر يک از اعيان يک چاتمه سرباز بفرستد که به درب خانه و زير دالان او شبانه روز مواظبت باشند و مانع از دخول مردمان دزد و اجنبي شوند، و شبها به حفظ حراست خانه اعيان بکوشند که دزدي نيايد و بي اعتدالي واقع نشود. و همچنين به درب هر سفارتخانه اي يک چاتمه سرباز مي فرستند که حافظ و پاسبان آن خانه باشد و طراران به آنجا ورود بيجا نکنند.... چاتمه گذاشتن به درب خانه هاي اعيان و اشراف، در سابق گويا نبوده و در کتابها چيزي ديده نشده است. اين کار در دورهً سلطنت قاجاريه وقوع يافته است. خلاصه، هر کس رتبه اش کم است، يک چاتمه به او داده مي شود، و هر که را که دستگاه وسيع است و شأني عالي دارد، چند چاتمه سرباز براي او فرستاده مي شود.»
قبلا وزرا و امرا محض حفظ و حراست، نوکران شخصي خود را به اين خدمت مي گماردند.