آیا از طعم و مزه « وانیل » خوشتان می آید؟
وانیل نه فقط در شکلات، بستنی، شیرینی و خوراکی های دیگر مصرف می شود، بلکه آن را در تهیه عطر و صابون نیز به کار می برند. در گذشته، یکی از مصرف های وانیل در داروسازی بود. « جوهر وانیل » را از دانه های دراز شکل وانیل می گیرند، و این دانه ها خود بر پیچکی متعلق به تیره ی ثعلبیان می رویند.
گل وانیل بوقی شکل و به رنگ زرد مایل به سبز است. دانه های وانیل نیامی باریک و زرد رنگ و مغزی سیاه و چرب و پر از ذرات سیاه بسیار ریز دارند.
واژه « وانیل » در زبان اسپانیولی به معنای « نیام کوچک » است.
پیچک وانیل در زمین های پست، هوای گرم و مرطوب و در خاکی نرم و شل می روید. وانیل درخت بومی مکـزیک است، ولی امروزه، در ماداگاسکار، جزایر هند باختری ( در آمریکای جنوبی ) جاوه و دیگر مناطق گرمسیر نیز کشت می شود.
پیچک وانیل، نخست به صورت قلمه کشت شده، بعد به تدریج رشد کرده بر تنه درخت یا میله ای پیچیده و بالا می رود. این گیاه ممکن است 50 سال عمر کند.
« جوهر وانیل » را به چه شیوه ای تهیه می کنند؟
دانه های وانـیل را پیش از رسیدن کامل می چینند. آن ها را در اتاق های تنور مانندی به عمل می آورند. سپس در معرض هوا و نور آفتاب قرارشان می دهند، و سرانجام آن ها را در مکان کاملاً بسته ای انباشته، آن قدر صبر می کنند تا عرقشان در آید.
بر اثر این کارها رنگ دانه های وانیل که قبلاً زرد بود، قهوه ای می گردد و در ضمن چروک هم بر می دارند. سپس این دانه ها را به لحاظ اندازه، سالم بودن و کم و زیادی عطرشان، درجه بنـدی می کنند و پس از بسته بندی در قوطی یا جعبه، تحویل بنگاه های حمل و نقل می دهند.
در مرحله ی بعد، دانه های وانیل را ساییده با الکل در هم می آمیزند و بدین گونه سرانجام جوهر وانیل به دست می آید. الکل به این دلیل به کارمان می آید که این ماده، عطر را به خود جذب می کند.
وانیل طبیعی و واقعی بسیار گران است. زیرا معمولاً در میان صد تا گل وانیل فقط یک گل به رشد کامل می رسد و می تواند دانه های وانیل را در نیامش در بر گیرد. پس برای جبران این کمبود، شیمی دانان برای وانیل طبیعی جانشینی پیدا کردند و نامش را وانیلین نهادند.
« وانیلین » را از روغن میخک، خمیر چوب، ویاازقطران زغال سنگ می گیرند.
آیا می دانید که در قـدیم « آزتک ها » در مکزیک به شکلات های خود وانیل می زدند؟ و این، سال ها پیش از آن بود که مردم اسپانیا قدم به این کشور بگذارند؟
از آن پس بود که این تازه واردان، وانیل را با خود به اروپا به ارمغان بردند. در اروپا وانیل با استقبال زیادی رو به رو شد و مردم بسیاری از مشتریان دایمی اسپانیایی ها گردیدند.
آن گاه وانیل منبع چنان درآمدی برای آنها شد که اهمیتش از طلا و نقره کمتر نبود.
آخر مردم اسپانیا طلا و نقره های فراوانی نیز از دنیای جدید ( یعنی امریکا ) به خزانه های خود سرازیر کرده بودند!
