آشنایی با محیط برنامه نویسی دلفی

آشنایی با محیط برنامه نویسی دلفی - ارائه شده توسط مسعود اقالیمی

دلفی با ويژگيهای متعددی چون روند شی گرايی و مبتنی بر فرم، كامپايلر فوق العاده سريع، پشتيبانی از تكنولوژيهای روز برنامه نويسی دنيا، پشتيبانی عالی از بانكهای اطلاعاتی و . . . طرفداران بسياری پيدا كرده است. تا آنجا كه بسياری به حق آن را سريعترين محيط برنامه نويسی توليد برنامه های كاربردی تحت ويندوز می دانند.

در دنيای اينترنت منابع بسيار زيادی حتی به زبان فارسی برای دلفی وجود دارد. هدف ما در اين وب سایت اين است كه دانسته های خود و شما دوستان را به صورت منظم و دسته بندی شده و حد الامكان به صورت كامل در اختيار عزبزان قرار دهیم.

دلفی يك ابزار بسيار ايده آل است. اما دارای محيط برنامه نويسی بسيار پيچيده ای است كه عناصر بسيار زيادی در آن مطرح هستند. لذا ابتدا محيط اصلی نرم افزار را بررسی مي کنیم:

http://pnu-club.com/imported/2009/10/29.jpg

Form Designer:

يك ابزار ويژوال برای قرار دادن اجزاء ساخت بر روی فرمهاست. در اين ابزار می توان هر يك از اجزاء ساخت را مستقيما با ماوس انتخاب كرد. زماني كه يك شیء كنترلی بسيار كوچك است يا در پشت يك شیء كنترلی ديگر قرار دارد، می توانيم از Object Inspector يا Object Treeview استفاده كنيم.



Object Inspector:

برای اينكه خصوصيات اجزای ساخت يك فرم را در زمان طراحی ببينيم و يا تغيير دهيم از این قسمت استفاده می كنيم. فهرست بالای Object Inspector كه يك منوی كشويی است نوع شیء رانشان می دهد، و امكان انتخاب اجزاي ديگر را فراهم می كند. اگر بر روي Object Inspector راست كليك كنيم از طريق گزينه Arrange می توانيم نوع طبقه بندی خصوصيات اجزا ساخت را تغيير دهيم.



Object Treeview:

تمام اجزای ساخت و اشياء يك فرم را به صورت يك درخت نشان می دهد، و رابطه های آنها را به تصوير می كشد. آشكارترين اين روابط رابطه "والد - فرزند" است. علاوه بر آن روابطی چون "ساخت - جزء زير ساخت"، "مجموعه - عنصر" و روابط خاصی چون "Datasource/Dataset" را نشان می دهد. می توانيم محتوای Object Treeview را برای مستند سازی (Documentation) برنامه چاپ كنيم. براي اينكار پنجره را انتخاب و از فرمان File → Print استفاده می كنيم.



Source Viewer:

اين قسمت ويراستار كد است، كه كدهای خود را بايد از اين قسمت وارد و يا حذف كنيم. هر Unit كه به برنامه اضافه می شود يك تب به اين صفحه اضافه می شود. با كشيدن و رها كردن تب های نشان دهنده نام Unit ها می توانيم ترتيب آنها را تغيير دهيم. با راست كليك روی اين پنجره و انتخاب Properties پنجره Editor Properties ظاهر می شود كه می توان تنظيمات ويراستار را بر اساس آن انجام داد.



‍Code Explorer:

اين پنجره - كه عموما در يك طرف ويراستار قرار دارد - فهرست تمام متغيرها، انواع داده ها و توابع تعريف شده در يك Unit را به همراه ساير Unit هاي موزد استفاده در عبارات USES را نمايش می دهد. برای انواع داده های مركبی مانند كلاسها اطلاعات كاملی چون فهرست فيلدها، خصوصيات و متد ها نمايش داده می شود.



‍Component Pallet:

براي انتخاب اجزاء ساختی كه می خواهيم به برنامه بيفزاييم مورد استفاده قرار می گيرد. پالت Component زبانه های زيادی دارد كه در آينده درباره آنها صحبت خواهيم كرد. با استفاده از زبانه Pallet واقع در Tools → Environment Option می توانيم نمايش اين اجزا ساخت را تنظيم كنيم.

object هاي form-lable-edit box , دكمه و خاصيت هاي مهم آنها را بنويسيد

فوري فوري لطفا جواب بدهيد

نقل قول:

---

نوشته اصلی توسط آتنا1390

object هاي form-lable-edit box , دكمه و خاصيت هاي مهم آنها را بنويسيد

---

نقل قول:

---

نوشته اصلی توسط آتنا1390

فوري فوري لطفا جواب بدهيد

---

دوست گرامی اندکی تامل کنید حتما جوالتون رو دریافت می کند... اما پاسخ شما


خواص ( Properties ) مربوط به Form
از مهمترين مشخصه هاي يك فرم مي توان مشخصه هاي زير را در نظر گرفت :
1-Align
اين خاصيت نحوه ترازبندي يك كنترل را نسبت به پدر آن تنظيم مي كند .
1-1 )alBotton : كنترل در قسمت پاييني پنجره پدر تراز مي شود .
2-1 )alClient : كنترل تمام ناحيه كاري پدر خود را اشغال مي كند . چنانچه كنترل هاي ديگر قسمتي از ناحيه كاري را پر كرده باشند , اين كنترل بقيه ناحيه كاري را اشغال مي كند .
3-1 ) alLeft : كنترل از لبه چپ پنجره پدر خود تراز مي شود .
4-1 )alNone : كنترل مطابق آنچه طراحي شده قرار مي گيرد بدون اينكه هيچ ارتباطي با پدر خود داشته باشد .
5-1 ) alRight : كنترل لبه راست پنجره پدر خود تراز مي شود
6-1 ) alTop : كنترل در قسمت بالاي پنجره پدر تراز مي شود .

نكته : خاصيت Align همه كنترل ها در زمان طراحي خود را نشان نمي دهند .
2-AutoScroll
توسط اين مشخصه مي توانيم تعيين كنيم فرم ها داراي Scroll است يا نه . اين مشخصه داراي دو مقدار است :
الف .True : فرم داراي Scroll است .
ب . False : فرم داراي Scroll نيست .

نكته : بر روي فرم زماني مي توانيد Scroll باشد كه اجزاي موجود در فرم از صفحه فرم خارج شود .
3-BiDiMode
توسط اين مشخصه مي توانيم نحوه نوشتن را مشخص كنيم , كه داراي دو مقدار است :
الف.Left to Right : براي برنامه هاي انگليسي .
ب.Right to Left : براي برنامه هاي فارسي .

نكته : اين مشخصه زماني قابل اجراست كه ويندوز قابليت دو زبانه را داشته باشد .

4-Border Icon
توسط اين مشخصه مي توانيم نمايه هاي موجود بر روي فرم را مديريت كنيم , كه داراي 4 حالت زير مي باشد :
1-4)BiSystemMenu : توسط اين گزينه مي توانيم تعيين كنيم كه كليد يا نمايه Close در فرم باشد يا نه .
2-4)BiMinimize : توسط اين گزينه مي توانيم تعيين كنيم فرم قابليت كوچكتر شدن را داشته باشد يا نه .
3-4)BiMaximize : توسط اين گزينه مي توانيم تعيين كنيم فرم قابليت بزرگتر شدن را داشته باشد يا نه .
4-4)Help : توسط اين گزينه مي توانيم تعيين كنيم كه نمايه (؟) بر روي فرم باشد يا نه .

نكته : زماني مشخه Help را مي توانيم فعال كنيم كه دو مشخصه BiMinimize و BiMaximize , False باشند .

نكته : مشخصه هايي كه داراي علامت (+) در سمت چپ خود مي بتشند داراي زير مشخصه مي باشند كه براي تنظيم آنها مي بايستي بر روي علامت (+) كليك كنيم .

5-BorderStyle
توسط اين مشخصه مي توانيم تغييرات فرم را در زمان اجرا از لحاظ اندازه يا حاشيه تعيين نماييم .مهمترين گزينه هاي آن شامل :
1-5) BsSizeable : مي توانيم اندازه فرم را در زمان اجرا تغيير دهيم .
2-5) BsSingle : اندازه فرم ثابت مي شود .
3-5) BsNone : اندازه حاشيه هاي دوذ فرم برداشته مي شود .
6-BorderWidth
توسط اين مشخصه مي توانيم عرض حاشيه دور فرم را تعيين كنيم .
7-Caption
توسط اين مشخصه مي توانيم عنوان فرم را تعيين كنيم .
8-ClientHeight
توسط اين مشخصه مي توانيم ارتفاع فرم را تعيين كنيم .
9-ClientWidth
توسط اين مشخصه مي توانيم عرض فرم را تعيين كنيم .
10-Color
توسط اين مشخصه مي توانيم رنگ پس زمينه فرم را تعيين كنيم . مي توانيم دكمه پيكان پايين كشيدني را كليك كنيم تا رنگ دلخاهمان را انتخاب كنيم يا بر روي ستون مقادير دو بار كليك كنيم تا پنجره Color نمايش داده شود و رنگ مورد نظر را انتخاب و يا با استفاده از دكمه Define Custom Colors رنگ هايي را براي خودمان بسازيم .
11-Curser
توسط اين مشخصه مي توانيم شگل نمايشگر ماوس را وقتي بر روي فرم قرار مي گيرد را تغيير دهيم .
12-Enabled
توسط اين مشخصه مي توانيم فعال يا غير فعال بودن فرم را تعيين كنيم .
13-Font
توسط اين مشخصه مي توانيم فونت مربوط به فرم را تعيين كنيم .در حالتي كه در داخل فرم هيچ گونه متني وجود نداشته باشد اين تغيير , تاثيري بر روي روي فرم نخاهد گذاشت .اما اگر بر روي فرم اشيايي از نوع Lable وجود داشته باشند , فونت آنها تغيير خواهد كرد .

14- FormStyle
1-14)FsMDIForm : فرم هاي MDI بايد روي FsMDIForm تنظيم شوند .
2-14)FsMDIChild : فرم هاي فرزند MDI روي FsMDIChild تنظيم شوند .
3-14)FsMDINormal : معمولا فرم ها روي اين حالت تنظيم مي شوند .
4-14)FsStayOnTop : هنگامي كه بخواهيم فرم هميشه روي صفحه باشد از اين گزينه استفاده مي شود .
نكته : برنامه هاي واسط چند سندي يا MDI (Multiple Document Interface ) تركيبي از يك پنجره اصلي (پدر MDI ) و پنجره هاي فرزند (فرزندان MDI ) مي باشند .يكي از مشخص ترين خصوصيات مدل MDI آن است كه پنجره هاي فرزند در پنجره پدر محصور مي باشند يعني پنجره هاي فرزند را فقط مي توانيد داخل پنجره پدر بكشيد و به خارج از آن شدني نيست .
15-Hint
براي تنظيم متن اشاره به كنترل استفاده مي شود .اين مشخصه در دلفي معادل ToolTeepText ويندوز مي باشد .براي فعال شدن اين مشخصه بايد مشخصه ShowHint را True كنيم .
16-HorzScrollBar
براي كنترل ميله هاي مرور افقي روي فرم مي باشد كه مي توانيم مثلا اندازه يا رنگ … ميله مرور را تعيين كنيم .
17-Icon
وقتي فرم در زمان اجرا نمايش داده مي شود و نيز وقتي كه فرم به حداقل اندازه برسد شمايلي روي نوار عنوان مشخص مي شود كه اين شمايل با خاصيت Icon تنظيم مي گردد . براي تغيير دادن اين مشخصه بايد يك فايل با پسوند ICO انتخاب كنيم . مي توانيم توسط ImageEditor هرگونه نمايه دلخواه را بسازيم .
نكته : براي ساختن آيكون از فتوشاپ از Tools | Image استفاده مي كنيم .
نكته : نحوه تغيير Icon براي تمامي فرم هاي Application

Project >> Options >>Application >> Load Icon
18- KeyPreviw
چنانچه اين خاصيت را روي True تنظيم كنيم و بعد روي كنترلي كه فوكوس دارد كليدي را فشار دهيد رويدادهاي OnKeyPress و OnKeyDown توليد مي شوند .معمولا وقتي يك كنترل روي فرم فوكوس دارد , آن فرم رويدادهاي صفحه كليد را دريافت نمي كند . كليد ها بر دو نوع هستند :


1-Normal : اولين كاراكتر معادل كد اسكي كليد (مثل حروف الفبا).
2-Extended : اولين كد اسكي آن صفر و كد بعدي معادل (مثل Shift ).
19-Left
توسط اين مشخصه مي توانيم فاصله فرم تا سمت چپ Desktop را تعيين كنيم .
20-Name
مهمترين مشخصه هر Component نام آن Component است كه توسط آن مي توانيم هر گونه كنترل را بر روي آن اعمال كنيم .
21-Position
توسط اين مشخصه مي توانيم محل قرار گرفتن فرم را در صفحه Desktop تعيين كنيم كه داراي گزينه هاي زير مي باشد :
1-21)poDefault : به ويندوز اجازه مي دهد تا اندازه و موقعيت فرم را مطابق با الگوريتم ترتيب Z تنظيم كند .
2-21) poDesinged : فرم در زمان اجرا در محلي از صفحه قرار مي گيرد كه در زمان طراحي بوده است .
3-21) poDesktopCenter : فرم در زمان اجرا در وسط Desktop ويندوز قرار مي گيرد .
4-21)poMainFormCenter : فرم در زمان اجرا وسط فرم اصلي قرار مي گيرد .
5-21) poScreenCenter : فرم در زمان اجرا در وسط صفحه نمايش مانيتور قرار مي گيرد .
22-Tag
خاصيت Tag يك متغير 4 بايتي است كه براي استفاده كاربر كنار گذاشته شده است . از اين خاصيت مي توانيد براي ذخيره كردن اطلاعاتي استفاده كنيد كه ممكن است كنترل به آن نياز داشته باشد .
23-Top
توسط اين مشخصه مي توانيم فاصله فرم را از بالاي Desktop تعيين كنيم .
24-VerticalScrollBar
براي كنترل ميله هاي مرور عمودي روي فرم مي باشد كه مي توانيم مثلا اندازه يا رنگ … ميله مرور را تعيين كنيم .
25- WindowState
اين خاصيت شامل 3 حالت زير مي باشد :
1-25)wsMinimized : فرم در هنگام نمايش حداقل اندازه را دارد.
2-25)wsMaximized : فرم در هنگام نمايش حداكثر اندازه را دارد.
3-25)wsNormal : فرم در هنگام نمايش اندازهاي نرمال دارد .


خواص ( Properties ) مربوط بهLable

توسط اين شيء مي توانيم يك برچسب متغير را بر روي فرم داشته باشيم توسط زير Object ، Caption ، مربوط به Label بصورت استاتيك يا ديناميك محتواي Lable را تغيير مي دهيم .
يك Lable مي تواند با هر فونت و اندازه در فرم مورد استفاده قرار گيرد. يكي از مشخصه هاي مهم يك Lable مشخصه TransParent آن است . اين مشخصه داراي دو مقدار True و False است . اگر مقدار مشخصه True باشد و اين شيء روي يك Image قرار گرفته باشد تصوير زير بر چسب رويت مي شود.
مثال ) تکه برنامه اي بنويسيد كه دارای يک Label به نام L1 بوده و با کليک کردن روی فرم ،عنوان فرم Click و با کليک مضاعف ، عنوان فرم DbClick گردد.
OnClick :
L1.Caption:='click';
OnDbClick :
L1.Caption:='DbClick";

خواص ( Properties ) مربوط بهEditBox


توسط اين گزينه مي توانيم يك عبارت متغيير را در زمان طراحي يا اجزاء در داخل يك BoxEdit قرار دهيم.
براي دسترسي به محتواي Edit Box ، Edit Name استفاده مي كنيم . يكي از مشخصه هاي مهم Edit Box، Bidi Mode آن است داراي دو گزينه زير است :
الف : Right to Left : نوشتن متون فارسي .
ب : Left to Right : نوشتن متون انگليسي .

خواص ( Properties ) مربوط به. Button
اين شيء يكي از كاربردي ترين اشياء دلفي است كه توسط اين شي‌ء مي توانيم يك سري عمليات را انجام دهيم ، مهم ترين رويداد براي اين شيء رويداد OnClick مي باشد. به عبارتي ما از يك Button انجام عملي در قبال كليك كردن بر روي آن مي خواهيم ، پس براي نوشتن كد مربوطه مي توانيم اين رويداد را براي شيء انتخاب كنيم .
نكات مهم :
الف . در هنگام جايگذاری اشيايي از قبيل EditBox بهتر است داخل آنها را خالي كنيم که اين كار با استفاده ازمشخصه Text صورت مي گيرد .
ب .عبارت تبديل رشته به عدد اعشاري Strto Float < --- ، ، عبارت تبديل عدد صحيح به رشته < ---Intto Str ، عبارت تبديل عدد اعشاري به رشته --- > Floatto Str،عبارت تبديل رشته به عدد صحيح < ---StrtoInt

مثال ) تکه برنامه اي بنويسيد كه دارای 4 کليد بوده و 3 EditBox که چهار عمل اصلي توسط کليدها انجام پذيرد .
{ Button Add } OnClick :

EditAnswer.Text:=str( strtoint(edit1.text)+ strtoint(edit1.text) )

{ Button Sub } OnClick :

EditAnswer.Text:=str( strtoint(edit1.text)- strtoint(edit1.text) )

{ Button Mul } OnClick :

EditAnswer.Text:=str( strtoint(edit1.text)*

strtoint(edit1.text) )

{ Button Div } OnClick :

EditAnswer.Text:=str( strtoint(edit1.text)/

strtoint(edit1.text) )

مثال ) تکه برنامه اي بنويسيد كه دارای EditBox وButtonبوده و با زدن Button مجموع ارقام عدد داخل Editbox را نشان دهد .
Var intCounter , intSum : integer ;
Begin
StrTemp:= editbox1.text;
For intCounter :=1 to length(StrTemp)
intSum:= intSum + strtoint(StrTemp[intCounter]);
showMessage(inttostr(intSum));
end ;

6 . Memo


يك Edit Box داراي دو محدوديت است :
1. حداكثر 256 كاراكتر قبول مي كند. 2. تنها يك خط اطلاعات قبول مي كند.
اين محدوديت توسـط شيء Memo برطرف شـده است .
نكات مهم :
الف . توسط مشخصه Lines مي توانيم به خطوط داخل يك Memo دسترسي داشته باشيم و همچنين اطلاعات مورد نظر را در داخل آن قرار دهيم توسط اين دستور ( عمليات رشتـه اي ) Memo Name .LinesAdd مي توانيم يك خط در داخل Memo اضافه كنيم . يكي از مهمترين قابليت هاي Memo خواندن و نوشتن در داخل فايل است .


موفق باشید

روزگار خوش