به درس دوم آموزش دلفي به صورت آنلاين فري فرد خوش آمديد.(راهنماي برنامه نويسان مبتدي)
نگاه اجمالي بر قسمت هاي مهم و ابزار هايي از integrated development environmen.
IDE دلفي:
براي شروع كار در قدم اول ،يكي از روش ها براي اجرا دلفي انتخاب كنيد Programs | Borland Delphi 7| Delphi 7 از منوي Start.
وقتي كه دلفي اجرا ميشود (حدودا يك دقيقه كامل طول مي كشد،بستگي به كارايي سخت افزار شما دارد) شما در حال حاضر در IDE قرار داريد: رابط كاربر جايي است كه
شما مي توانيد پروژه خود را طراحي،كامپايل(compile) و اشكازدايي(Debugging) كنيد
IDE دلفي تشكيل شده از چندين پتجره مجزا.
پنجره اصي كه در بالاي صفحه نمايش قرار گرفته ، شامل منو اصلي ،نوار ازار ها و پلت كامپوننت ها مي باشد. عنوان ، نوار عنوان برابر است با نام دلفي و ورژن آن به علاوه نام پروژه اي كه هم اكنون باز مي باشد.
نوار منو شامل چندين منو مي باشد. كه توضيح مي دهم در باره اين منو ها در جلسات بعد.نوار ابزار فراهم مي كند تعداد زيادي ميانبر براي دسترسي به فرمان ها (به عنوان مثال: اجراي پروژهRun ، ايجاد فرم جديدNew Form .)
براي اينكه متوجه شويد كه يك دكمه مخصوص براي انجام چه كاري مي باشد ، موس را روي آن دكمه براي چند لحظه نگه داريد سپس توضيحات مربوط به آن ظاهر مي شود(ToolTip).
نكته: نوار منو و دكمه ها براحتي قابل دستي كردن هستند(Customizable)(مرتب كردن بر اساس آن چه خود مي خواهيد).پيشنهاد مي كنم آنها را بر اساس كار خود منظم كنيد تا دسترسي به آنها راحتتر باشد.
كامپوننت؟؟؟
شايد تا كنون با تعداد زيادي آبجكت در ويندوز هاي استاندارد آشنا شده باشيد(مثل: دكمه ها، فيلدهاي حاوي نوشته ،دكمه هاي راديوي ، دكمه هاي چك شونده و غيره ... .
در اصطلاح برنامه نويسي دلفي به چنين آبجكت هايي كامپوننت مي گويند.
كامپوننت ها مورد استفاده در هر برنامه اي كه با دلفي نوشته ميشود. براي قرار دادن يك كامپوننت روي يك پنجره(فرم) كافي است آن كامپوننت را از برگه(پلت) مورد نظر گرفته و در پنجره مورد نظر رها كنيد.
يا اينكه دوبار كليك بر روي آن كامپوننت كنيد.
هر كامپوننت داراي يكسري صفت ها مخصوص به خود مي باشد كه آن صفت ها شما را در طراحي و هنگام اجراي پروژه توانا (قادر) به كنترل آن كامپوننت ها مي سازند
در نسخه Delphi 6 Personal حدود 85 كامپوننت موجود مي باشد كه البته تعداد كامپوننت ها بستگي به ورژن دلفي دارد.
همچنين شما متوانيد به كامپوننت ها ،كامپوننت جديد نيز اضافه كنيد و يا حتي خودتان كامپوننت بنويسيد(در جلسات آتي اشاره ميشود)
هر برگه (پلت) از كامپوننت گروه بندي شده اند بر اساس نياز كار بر به آنها و عمل و خاصييتي كه آن كامپوننت دارد.
مثلا براي كامپوننت هاي رابط كاربر(InterFace) مي توانيد از برگه هاي Standard, Additional كه شامل كامپوننت هايي از قبيل box, button , scroll box مي باشد.
براي ديدن همه كامپوننت ها از يك برگه (پلت) خاص كافي است روي عنوان آن برگه كليك كنيد.
اگر ليست برگه كامپوننت ها قادر به نمايش همه كامپوننت ها ي آن برگه نبود در انتهاي سمت راست آن برگه كليدي جهت نمايش بقيه كامپوننت ها ظاهر مي شود (براي پيمايش)
Object Inspector, TreeView, Form window, Code explorer
هر زماني كه برنامه دلفي را اجرا مي كنيد ، يك پروژه جديد هميشه بوجود مي آيدكه شامل يك پنجره خالي(فرم) مي باشد.
يك برنامه ساده دلفي ،شامل چندين پنجره مي باشد، اين پنجره ها ارجاء داده مي شوند به فرم ها. هر فرمي داري يك نام است مثلا: Form1.
اين فرم ها مي توانند تغيير نام ،تغيير اندازه و مكان ، و يك عنوان جديد به خود بگيرند و داراي دكمه هاي سيستمي(بستن-بيشينه-كمينه)(Close-Minimize-Maximize) باشند يا نباشند.
شما ميتوانيد فرم هاي خود را مانند پنجره هاي استاندارد ويندوز فرض كنيد.
Unit1.pas پنجره ويرايش گر كد ها:
اگر Form1 فعال باشد با زدن كليد F12 پنجره ويرايش گر كد قرار ميگيرد در جلوي همه پنجره هاي ديگر(On Top) (اين پنجره نمايش داده ميشود.
وقتي كه شما طراحي مي كنيد رابط كاربر خود را و استفاده مي كنيد از كامپوننت ها ، دلفي به صورت خودكار كد هاي آبجكت پاسكال آنها را در اين پنجره قرار مي دهد.
بيشتر كدها و خطها به اين پنجره بدون آنكه نياز به نوشتن كدها توسط شما اضافه ميشوند.
اين پنجره (پنجره ويرايش گر كد) كد هاي مربوط به فرم جاري(فعال) (Form1)را نمايش مي دهد.
شما ميتوانيد چندين فايل را در پنجره ويرايش گر كد به طور همزمان باز كنيد.هر فايلي باز مي شود در يك صفحه جديد در پنجره ويرايش گر كد و هر صفحه نمايش داده ميشود با يك سربرگ در بالاي پنجره ويرايش گر كد.
پنجره Object Inspector (ناظر اشياء)
هر كامپوننت و هر فرمي ، داراي يكسري مشخصه(خصيصه)( properties) مي باشند -به عنوان مثال: رنگ، اندازه ، موقعيت مكاني (Positon) و عنوان-كه اين مشخصه ها را مي توان در محيط IDE دلفي يا در قسمت كد نويسي تغيير داد .
همچنين هر كامپوننت و هر فرمي داراي مجموعه اي از رخداد ها (Events) مي باشند- به عنوان مثال: كليك كردن موس ، فشرده شدن صفحه كليد و ...
هر كامپوننتي رخداد هاي مربوط به خود را داراست
پنجره Object Inspector (ناظر اشياء) مشخصه و رخداد هر كامپوننتي را كه انتخاب شده باشد (در دو برگه نمايش مي دهد) و شما قادر به تغيير مشخصه كامپوننت ها و نوشتن كد براي رخداد ها خواهيد بود.
به عنوان مثال : هر فرمي داري يك عنوان (Caption) (همان عنواني كه در نوار عنوان ظاهر ميشود) مي باشد. براي تغيير اين عنوان از Form1 : در ابتدا فعال كنيد فرم خود را با كليك بر روي آن .
سپس در پنجره Object Inspector مشخصه Caption (عنوان) را پيدا كنيد (البته در برگه Property) ،سمت چپ نوشته شده Caption و در سمت راست(مقدار) مقدار Form1 ثبت شده .
براي تغيير عنوان فرم كافي است مقدار جديد را تايپ كنيد. مثل : My Form يا فرم نخست يا سلام و... . وقتي فشار دهيد كليد Enter ، عنوان فرم شما تغيير پيدا مي كند.
بيشتر مشخصه هاي كامپوننت ها و فرم ها به همين سادگي قابل تغيير هستند .مثلا موقعيت فرم در صفحه قابل جابجايي است با مقدار دادن به دو مشخصه Left , Top كه با مقدار دادان عددي به اين دو موقعيت جديدي براي فرم در نظر گرفته ميشود.
پنجره Object TreeView
اين پنجره را در بالاي پنجره Object Inspector (ناظر اشياء) خواهيد ديد. (پنجره Object TreeView تا حد خيلي زيادي ساده و در عين حال كارآمد است).
وقتي كه شما به فرم اصلي خود يك كامپوننت اضافه مي كنيد(مثلا يك دكمه) . شما نحوه رابطه پدر -فرزندي(parent-child) فرم و دكمه (كامپوننت) را در يك نمودار درختي خواهيد ديد .
يكي از مزاياي بزرگ پنجره Object TreeView قابليت drag and drop(گرفتن و رها كردن) كامپوننت ها از يك پدر به پدر ديگر مي باشد(در جلسات بعدي در باره اين مبحث بيشتر توضيح مي دهم).
نكته: پنجره Object TreeView و پنجره Object Inspector (ناظر اشياء) و طراحي فرم ، همگي با هم و مشتركا انجام وظيفه مي كنند. مثلا اگر يك كامپوننت روي فرم خود قرار دهيد و بر روي آن كليك كنيد،
پنجره Object Inspector (ناظر اشياء) مشخصات آن كامپوننت را براي شما فراهم مي كند ، همچنين در پنجره Object TreeView اين كامپوننت را مورد انتخاب قرار مي دهد.
بستن دلفي:
وقتي كار كردن شما با محيط IDE دلفي تمام مي شود (كارتون تموم مي شود) ، انتخاب كنيد File | Exit از منو اصلي.
اگر در پروژه جاري كه باز كرده ايد تغيير ايجاد كرده ايد از شما سوال پرسيده مي شود كه آيا تغييرات ذخيره شود.
پايان بخش دوم
در بخش سوم به توضيح نحوه استفاده از help دلفي و آبجكت پاسكال و رابط كاربر و VCL و .... خواهيم پرداخت.
نوشته شده توسط فری فرد ساعت 16:20 موضوع مطلب : عمومي
