شجاعت يك روزنامه نگار قرن هجدهم
شجاعت يك روزنامه نگار قرن هجدهم
مجسمه ويلکس در لندن
دهم ماه مه سال 1768 جان ويلكس John Wilkes روزنامه نگار راديكال انگليسي به خاطر سرمقاله نشريه اش «North Briton
نورث بريتون» به دستور شخص پادشاه انگلستان در ارگ لندن (برج لندن) بازداشت شد. وي در اين مقاله از متني كه در شماره 45 نشريه اش (منتشره در سال 1763) نوشته بود به دفاع پرداخته بود. ويلكس به خاطر آن متن مدتي زنداني بود. وي در آن متن، نطق پادشاه در جلسه افتتاحيه سالانه مجلس نمايندگان را به باد انتقاد گرفته و نوشته بود: پادشاه در اين نطق از قرارداد صلح پاريس كه به زيان انگلستان بود تمجيد كرد. آيا پادشاه (جورج سوم) از عدم رضايت انگليسي ها از اين قرارداد آگاه است؟ كه آن را علنا بر زبان مي آورند. اگر آگاه نيست كه از ملت جداست و بايد كناره گيري كند و اگر مي داند و برغم آن، از قرارداد تمجيد كرده است كه پا بردل مردم گذارده و خائن است. بازداشت مجدد ويلكس به خاطر آن بود كه زير حرفش زده بود كه با ابراز تاسف از متن منتشره در شماره 45 آزاد شده بود. نسخه هاي اصلي اين شماره نشريه «نورث بريتون» محبوب روزنامه نگاران جهانست، در موزه ها نگهداري مي شود و در حراجهاي آثار تاريخي به ميليونها دلار بفروش مي رسد. ويلكس كه چندبار ديگر هم به خاطر دفاع از آزادي بيان (مطبوعات) بازداشت و يا به فرانسه فراري شده بود با ايستادگي خود در برابر پادشاه در دل مردم انگلستان جاي گرفت و بعدا نماينده مجلس و شهردار لندن هم شد. نويسندگان قانون اساسي آمريكا، نظر ويلكس در مورد آزادي مطبوعات و منع بازرسي و بازداشت بدون حكم قاضي را عينا وارد اين قانون كرده اند. در آمريكا، نام ويلكس بر يك شهر و يك دانشگاه و صدها خيابان گذارده شده است.
