شهر باستانی لی جیان در شهرستان خود مختار ملیت ناسی لی جیان در استان یونن در جنوب غرب چین قرار د ارد و درپایان قرن 13 میلادی یعنی در اواخر عمر سلسله سون و اوایل سلسله یوان ساخته شده است . این شهر در فلات یون گوی واقع است . از سطح دریا 2400 متر ارتفاع دارد و مساحت شهر 8/3 کیلومتر مربع است از قدیم بازار و شهرک آن شهرت زیادی داشته است
http://pnu-club.com/imported/2009/09/2043.jpg.
جمعیت کنونی25 هزار نفر با 6200 خانوار است که در این میان اکثر جمعیت را ملیت ناشی شامل می شود و 30 در صد شهروندان به تهیه ظروف مسی و نقره ای ، پشمی و چرمی نساجی و مشروب سازی مشغولند. خیابانهای این شهر کنار کوه و ساحل رود ساخته شده و مسیر سنگفرش شده قرمز رنگ آن دیدنی است . خیابان "سی فان " نماینده خیابان قدیمی این شهر است
http://pnu-club.com/imported/2009/09/2044.jpghttp://pnu-club.com/imported/2009/09/2045.jpg.
بر روی سیستم ابیاری رود "یو حه " 354 پل ساخته شده یعنی اینکه در هر یک کیلومتر مربع 93 پل وجود دارد و اشکال پل ها گوناگون است .از جمله پل سوتیو- پل سنگی – پل وان چیان – پل نان مون – پل ماان در سلسله های مینگ و چینگ در قرنهای 14-19 ساخته شده است وپل سنگی یک صد متری در خیابان سی فان که همه آنها دارای ویژگی های خاصی است
http://pnu-club.com/imported/2009/09/2046.jpg.
"موفو یوان " در درون شهر قدیمی دفتر قدیمی توسی لی جیان واقع است و درسال 1271 -1368 ساخته شد.سال 1998مرمت شده و به موزه شهر مبدل گردیده است. در این حیاط جمعا 162 اتاق وجود دارد و11 تخته چوبی افقی که روی آن مطالبی نگاشته شده از سوی امپراتوران اعطا گردیده است .
بنای وفولو در معبد فوگو در درون شهر با ارتفاع 20 متر در سال 1601 میلادی ساخته شده ونقوش سقفی آن بسیار ظریف است و این بنا دارای سبک هنری معماری های خان – تبت – ناشی بوده و اثری نادر و نمونه معماری باستانی در چین است. مجموعه مسکونی بای شاجی در8 کیلومتری شمال شهر لی جیان قرار دارد و مرکز سیاسی اقتصادی و فرهنگی ناحیه لی جیان در سلسله های سون و یوان در قرنهای 10 -14 میلادی محسوب می شود .
در میان ان میدانی دیده می شود که از سمت شمال سرچشمه ای به آن جاری می شود. مجموعه مسکن سو حه در 4 کیلومتری شمال غربی شهر لی جیان قرار دارد و بازاری در اطراف این شهر قرار دارد و رود چین لون از میان مجموعه مسکونی عبور می کند و پل سنگی چین لون بزرگرترین پل در این منطقه است .
http://pnu-club.com/imported/2009/09/2047.jpghttp://pnu-club.com/imported/2009/09/2048.jpg
تاریخ شهر باستانی دیرینه و ساختار مسکونی شهر منظم است . در واقع دارای سیمای کوهستانی و سیمای رود است مسکن تبلور ملیتهای خان بای ای و تبت و سبک مخصوص ملیت نا شی است .این آثار برای تحقیق در باره تاریخ معماری و فرهنگ چین مهم بوده و میراث با ارزش فرهنگی و بشری است. شهر باستانی لی جیان شهری است دارای ارزش جامع و تاریخ و فرهنگ که تاریخ و فرهنگ و رسوم ملی را نمایان می کند.
http://pnu-club.com/imported/2009/09/2049.jpg
در این شهر اقامتگاه های سنتی اقلیتهای ملی دیده می شود که برای تحقیق وبررسی تاریخ معماری های بشر و تاریخ توسعه ملیتهای بشر گرانبهاست و میراث گرانمایه فرهنگی بوده که در فهرست میراث جهانی نیز به ثبت رسیده است. دسامبر سال 1997 طبق استاندارد انتخاب میراث فرهنگی در فهرست میراث جهانی ثبت شد. ارزیابی کمیته میراث جهانی در باره این شهر این چنین است : شهر لی جیان جایگاه اقتصادی و راهبردی باعوارض زمینی پر پیچ وخم بوده و سیمای زیبای کامل وساده است
