کاخ پودالا در کوه "حون " در شهر لهاسای مرکز ناحیه خود مختار تبت چین قرار دارد تمامی معماریها در کوه ساخته شده و دامنه آن پر ابهت و مجلل و "مروارید بام جهان"نامیده می شود و نماینده بر جسته هنر معماری تبت و یکی از معروفترین معماریهای باستانی چین است. این کاخ محل فعالیتهای سیاسی و مذهبی و مسکن لاماهای سلسله های تبت و بزرگترین معماری های بلند باستانی موجود در تبت است. بنابریادداشت های تاریخی ، این کاخ در قرن هفتم میلادی در دوران سلسله سون زان گان بو ساخته شده و در آن زمان کاخ حون شان نامیده گردیده که بسیار بزرگ بوده و در خارج آن سه دیوار در درون ان هزار قصر دیده شده و مرکز سیاسی سلسله توفن بوده است .قرن نهم میلادی سلسله توفن فروپاشید و تبت درگیرجنگ طولانی گردید و کاخ حون شان به تدریج منهدم شد . سال1645 میلادی کاخ پودالا از سوی دالایی پنجم دو باره تعمیر و مرمت شد پروژهای عمده ظرف 50 سال ادامه داشت. سپس ساخت ان تا بیش از 300 سال ادامه یافت .
بیرون این کاخ 13 طبقه با بلندای 110 متر ساخته شده است ساختار کاخ ترکیبات سنگی و چوبی است و دیوار کاخ با سنگ خارا ساخته شده است ضخیم ترین قسمت آن به پنج متر می رسد و پایه دیوار در میان سنگ قرار داده شده است و در بیرون دیوار ضایعات آهنی ریخته شده تا کلیت و توانایی ضد لرزه معماری حفظ شود . در ضمن تزیینات بام طلایی است و ساختمان ضد رعد و برق می باشد . در چند صد سال اخیر این کاخ بارش باران و بمباران رعد و برق را تجربه کرده و کماکان پا بر جا مانده است. کاخ پودالا را کاخ سفید درشرق (محل اقامت دالا لامایان ) ،کاخ سرخ در وسط ( قصرهای بودایی و قصرهای روحی دالا لامایان سلسله ها ) و اتاق های سفید راهبان در غرب شامل می شود . در مقابل کاخ سرخ، سکوی بودایی دیوار سپید دیده می شود که درروزهای دین بودا تصاویر بودایی آویخته می شود.
این معماریها با استفاده ازعوارض زمینی ساخته شده است که بسیار باعظمت وبا جلال و هماهنگ و کامل به نظرمی رسد . به لحاظ هنر زیباشناسی معماری سطح بسیار عالی محسوب می شود. کاخ سرخ بخش عمده معماریها و قصرهای روحی دالاهای سلسله ها و اتاقهای بودایی است. در میان ان قصر روحی روسان جازو دالیای پنجم از همه زیباتر است. بلندای برج روحی آن 15 متر است و پایه آن چهار مربع و نام آن گرد است. سه بخش یعنی اساس برج ، وسط برج و بام برج دارد. جسد دالایی پنجم با ادویه و گل سرخ در وسط برج نگهداری می شود . برج با طلا روکش شده و 3724 کیلو طلا در آن به کار رفته است . 15 هزار سنگ گرانبها از جمله الماس – یشم سرخ و سبز ،مرواریدخاتم کاری شده و بر روی پایه برج ،الات موسیقی که در مراسم مذهبی روحیانیان بودایی مورد استفاده قرار می گیرد و اسباب قربانی به ترتیب گذارده شده است. قصر غربی، قصر برج روحی دالایی پنجم است و بزرگترین قصر در کاخ سرخ است که با 48 ستون چوبی به بلندای 6 متر ساخته شده است. در ساختار معماری از معماریهای ملیت خان استفاده شد و حکاکی از جمله تصاویر بودایی ،حیوانات و غیره بر آن دیده می شود. تعمیر و مرمت کاخ پس از قرن 17 توسط معماران ناحیه تبت آغاز گردید و هزاران هزار نقاشی دیواری – دالان ها و راهروها به آن افزوده شده است.
این موضوعات فراوان نمایانگر اشخاص تاریخی و داستانهای تاریخی و بودایی و معماریها و عادات و رسوم و ورزش و تفریح و زندگی است. این هنرها در کاخ پودالا بسیار پر ارزش و گرانمایه است. گذشته از این ، در این کاخ نقاشی های حکاکی های سنگی و چوبی ،مجسمه های گلی ، اشیای تاریخی ،فرش تبت ،سفالین و ظروف یشمی پس از قرن 17 حفظ شده است. اینها نه تنها دارای ارزش هنری عالی بلکه نمایانگر رفت و آمد دوستانه و تاریخ دیرینه تبادلات فرهنگی ملیتهای تبت و "هان "ظرف یک هزار سال گذشته است. کاخ پودالا به عنوان"مروارید بام جهان" به لحاظ پروژه ساختمانی ،ذوب فلزات،نقاشی و حکاکی در جهان شهرت دارد. این اثر دست آورد بزرگ هنرهای معماری ملیتها ی هان ، مغول و مون است.سال 1994 کاخ پودالا رسما به عنوان اثر فرهنگی در "فهرست آثار جهانی " توسط یونسکو به ثبت رسید
