http://pnu-club.com/imported/2009/09/1706.jpg
کاخ ورسای (به فرانسوی: Château de Versailles) مجموعه کاخ هایی در حومه پاریس است که به عنوان بزرگترین کاخ های سلطنتی جهان شناخته می شود.
این کاخ سابقاً در دهکده ای به همین نام در نزدیکی پاریس قرار داشت اما امروزه این دهکده و کاخ جزء حومه پاریس محسوب می شوند. از سال ۱۶۸۲ تا سال ۱۷۸۹ که به اجبار انقلابیون خانواده سلطنتی به پاریس منتقل شدند، این کاخ محل زندگی و دربار حکومتی شاهان فرانسه بود.
این کاخ به عنوان یکی از میراث جهانی توسط یونسکو انتخاب شده است.
تاریخچه
بر اساس مدارک تاریخی آثار وجود کاخ در دهکده ورسای به حدود سال ۱۰۳۸ میلادی بر می گردد. اما این کاخ جایگاه رسمی و سلطنتی نداشته است. بعدها از دهکده ورسای به عنوان شکارگاه استفاده می شد. به همین منظور لویی سیزدهم دستور ساخت بنایی را در این شکارگاه در سال ۱۶۲۴ داد. این شکارگاه به وسیله «فیلیبرت لروی» طراحی و به وسیله سنگ و آجر سرخ ساخته شد.
ساخت کاخ سلطنتی در ورسای
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
تا زمان سلطنت لوئی چهاردهم کاخ رسمی و سلطنتی فرانسه کاخ لوور بود اما پس از روی کار آمدن، او تصمیم گرفت کاخ مجللی برای خود بسازد که در جهان نمونه ای از زیبایی، شکوه، عظمت و وسعت باشد. به همین منظور وی دستور داد دهکده زیبای ورسای به عنوان مکان ساخت این کاخ انتخاب شود. بعدها به همین علت کاخ هم ورسای نامیده شد. شروع ساخت و طراحی کاخ به سال ۱۶۶۹ برمی گردد. طراحی این کاخ به وسیله معماران ماهری به نام های «لویی لووا»، طراح فضای سبز آندره لونوتر و «شارل لُبران» نقاش و دکوراتور زبردست انجام گرفت. اما طراحی اصلی کاخ به منظور استفاده به عنوان کاخ سلطنتی به سال ۱۶۷۸ باز می گردد. در کل مجموعه کاخ های ورسای در چهار مرحله ساخته و تکمیل شد. بعد از این مراحل در دوره پادشاهان بعدی نیز عمارت هایی به این مجمومعه افزوده شد. کاخ ورسای در تاریخ ۶ مه ۱۶۸۲ افتتاح شد. لویی چهاردهم با ساخت این کاخ در نظر داشت هم از شلوغی پاریس دور شود و هم با یکجا جمع کردن دستگاه های دولتی و دربار در ورسای کنترل بیشتری را بر آنها داشته باشد. علاوه بر کاخ سلطنتی و اماکن دولتی نظیر دیوان ها و دادگاه ها، منازل هزاران نفر از درباریان، فرمانداران، قضات، وزرا و شخصیت های حکومتی در ورسای قرار داشت. لویی چهاردهم درباریان را وادار ساخت که در ورسای زندگی کنند و از افزایش حضور، قدرت و املاکشان در دیگر مکان ها بپرهیزند. با این کار لویی قدرت کنترل زیادی بر تمام درباریان پیدا کرد.
http://pnu-club.com/imported/2009/09/1707.jpg
اختصاصات کاخ
لویی لووا به منظور اقامت شاه و ملکه آپارتمانی را طراحی کرد که «شتو نف» (در فرانسه به معنی کاخ نو) نامیده می شد. علاوه بر این دو آپارتمان قسمت های خصوصی و خوابگاه های دیگری هم در این کاخ برای شاه و ملکه فراهم شد.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
آپارتمان شاه
وی برای طراحی این بخش از اصول معماری ایتالیایی رایج در قرن ۱۶ و ۱۷ استفاده کرد. او نقشه ای کشید که از از هفت سالن تشکیل یافته بود. این ۷ سالن از منظومه شمسی و خدایان (رب النوع) رومی الهام گرفته شده بودند. همه سالن ها دور تا دور سالن مرکزی به نام سالن آپولون که خوابگاه لویی چهاردهم بود قرار داشتند. به این نوع طراحی ، طراحی «هلیوسنتریک» می گویند. این سالن ها به شکل زیر نامیده می شدند:
- سالن دیان (برگرفته از خدای شکار روم و سیاره ماه)
- سالن مارس (برگرفته از خدای جنگ روم و سیاره مریخ)
- سالن مرکوری (برگرفته از خدای تجارت ، بازرگانی و هنرهای آزاد رومی و سیاره عطارد)
- سالن آپولون (برگرفته از خدای هنرهای زیبا رومی و خورشید)
- سالن ژوپیتر (برگرفته از خدای حقوق و قانون رومی و سیاره مشتری)
- سالن ساترن (برگرفته از خدای کشاورزی و کشت و کار رومی و سیاره زحل)
- سالن ونوس (برگرفته از خدای عشق رومی و سیاره زهره)
این سالن ها به وسیله شارل لبران بر اساس طراحی ایتالیایی مزیین شد. (وی دوست و همکار پیترو دو کورتونا معمار ایتالیایی و طراح کاخ پیتی در فلورانس بود.) برای طراحی سقف سالن ها از نقاشی های زیبایی استفاده شد. به نظر آندره فلبین طرح هایی انتخاب شد که به اعمال قهرمانانه لویی چهاردهم همخوانی داشته باشد. در این نقاشی ها از شخصیت هایی همچون آگوست، اسکندر و کوروش بهره گرفته شد. مثلاً در سالن آپولون طرحی از آگوست بود که در آن وی در حال ساخت دروازه مزنوس بود این نقاشی اشاره به ساخت دروازه لاروش به دستور لویی چهاردهم داشت یا در سالون مرکور تصویری از اسکندر در حال ساخت کتابخانه عظیم اسکندریه نقش بسته بود که اشاره به ساخت کتابخانه سلطنتی توسط لویی چهاردهم داشت. سالن ها به وسیله مبلمان نقره آراسته شدند ولی این مبلمان طی جنگ آگزبورگ در سال ۱۶۸۹ به دستور لویی چهاردهم برای تامین بخشی از هزینه جنگ ذوب و به سکه تبدیل شدند. اما این طراحی صورت گرفته توسط لویی لووا دیری نپایید. به این شکل که طبقه ای بر کاخ افزوده شد و تراسی برای آن ساخته شد که آپارتمان های شاه و ملکه را به هم متصل می کرد.با این تغییرات سالن های ژوپیتر ، ساترن و ونوس تغییر شکل یافتند. سالن های ونوس ، ساترن و ژوپیتر به سالن آیینه ها تبدیل شد. سالنی نیز در قسمت پشت تراس طراحی شد که ونوس نام گرفت.از وسایل و دکور های سالون اولیه برای تزیین سالن ونوس ثانویه استفاده شد. از سال افتتاح تا پایان سلطنت لویی چهاردهم از سالن ها به شکل اختصاصی استفاده می شد:
- سالن ونوس به عنوان سالن غذاخوری میهمانان شاه و بار
- سالن دیان به عنوان سالن بیلیارد
- سالن مارس به عنوان محل رقص و برقراری مجالس بال
- سالن مرکور به عنوان سالن ورق بازی و پوکر
- سالن آپولون به عنوان سالن موسیقی و کنسرت
http://pnu-club.com/imported/2009/09/1708.jpg
خوابگاه ملکه
آپارتمان ملکه
این بخش در طول تاریخ خود منزلگاه سه ملکه فرانسه بوده است: ماری ترز همسر لویی چهاردهم، ماری لسزِسزیسکا همسر لویی پانزدهم و ماری آنتوانت همسر لویی شانزدهم پس از طراحی این آپارتمان توسط لویی لووا این آپارتمان شامل هفت سالن بود که متقارن با آپارتمان شاه بود:
- شاپل متقارن باسالن دیان در آپارتمان شاه
- سالن گارد متقارن با سالن مارس در آپارتمان شاه
- آنتیشامبر متقارن با سالن مرکور در آپارتمان شاه
- شامبر متقارن با سالن آپولون در آپارتمان شاه
- گراند کابینت متقارن با سالن ژوپیتر در آپارتمان شاه
- اوراتوری متقارن با سالن ساترن در آپارتمان شاه
- پتیت کابینت متقارن با سالن ونوس در آپارتمان شاه
http://pnu-club.com/imported/2009/09/1709.jpg
خوابگاه ملکه
همانطور که طراحی سقف سالن های آپارتمان شاه از اعمال قهرمانانه لویی چهاردهم الهام گرفته و از شخصیت های تاریخی استفاده شده بود در آپارتمان ملکه نیز از این قبیل تصاویر متناسب با دکوراسیون اتاق بهره گرفته شد. بعدها برای ساخت سالن آینه بخشی از آپارتمان ملکه تغییر یافت. با این تغییرات سالن ها به شکل زیر در آمدند:
- سالن گارد دولارن
- آنتی شامبر
- گراند کابینت
- شامبر دولارن
این سالن ها تقریبا تا زمان ماری آنتوانت همین شکل را داشت تا اینکه وی دستور تغییر شکل آن را داد و این سالن ها به شکلی که امروز می بینیم درآمدند:
- سالن گارد دولارن بدون تغییر باقی ماند.
- سالن آنتی شامبر به آنتی شامبر دو گرند کوورت تبدیل شد. اینجا به محل اجتماعات عمومی شاه، ملکه و درباریان و تئاتر تبدیل شد.
- گراند کابینت به سالن دنوبل تبدیل شد. اینجا به محل عنوان سالن انتظار خوابگاه ملکه تبدیل شد.
- شامبر دولارن به عنوان خوابگاه ملکه مورد استفاده قرار گرفت.
http://pnu-club.com/imported/2009/09/1710.jpg
نمای داخلی یکی از چپل ها
دیگر اختصاصات و جزئیات
- علاوه بر آپارتمان های سلطنتی ۵ کاخ یا چپل در ورسای ساخته شد.
- سالن اپرای زیبایی نیز در ورسای جهت استفاده شاه و درباریان ساخته شد
http://pnu-club.com/imported/2009/09/1711.jpg
باغ ها و فضای سبز
ورسای دارای بزرگترین مجموعه باغ ها و فضای سبزی است که تا کنون در جهان ساخته شده است. در میان این باغ ها، آبراه ها، حوض ها، فواره ها و مجسمه های زیبایی طراحی شده اند. طراحی تمام این قسمت ها توسط آندره لونتر صورت گرفته است. طراحی فضای سبز به شکلی است که نمای بسیار وسیع و بی انتهایی را به ذهن می آورد. باغ ها نیز در قسمت جنوبی کاخ قرار گرفته اند که نمای فوق العاده ای را از تراس کاخ سلطنتی فراهم می کند. تمامی این فضا بر دو سوی کانال محوری ورسای قرار گرفته اند. در چهار سوی این کانال نیز فواره ها و استخر های عظیمی پدید آمده اند که بعضی از آنها نظیر استخر آپولون و یا استخر لاتونا شهرت جهانی دارند.
http://pnu-club.com/imported/2009/09/1712.jpg
نمایی از سالن آینه
کاخ های جانبی
علاوه بر کاخ سلطنتی کاخ ها و عمارت های دیگری نیز در محوطه ورسای ساخته شده اند که از معروفترین آن ها می توان از گراند تریانون و پتیت تریانون نام برد.
هزینه ساخت
با توجه به عظمت، شکوه و وسعت کاخ ورسای هزینه نگهداری این کاخ بسیار بالا بود به طوری که طی یک برآورد گفته می شود که حدود ۲۵٪ درآمد ملی فرانسه در آن زمان صرف فراهم کردن هزینه زندگی شاه در این کاخ می شد. در طی تحقیقات امروزی هزینه ساخت ساختمان های این کاخ بالغ بر ۲ میلیارد دلار و قیمت طلا و نقره به کار رفته در این کاخ بر اساس قیمت طلا و نقره در سال ۲۰۰۶ به حدود ۶۰۰ میلیارد دلار میرسد. به همین خاطر تعدادی از تاریخ نگاران زندگی در ورسای را زندگی طلایی نامیده اند.
