قبر شمن‌ها با قدمت 25000 ساله در نزديکي گنبد سلطانيه کشف شد
قبر شمن‌ها در نزديکي گنبد سلطانيه کشف شد
کاوش‌هاي باستان‌شناسي در نزديکي گنبدسلطانيه و در محلي به نام جمعه‌مسجد منجر به کشف قبر شمن‌ها شد. اين قبور به اشخاص مهم ايلخانان تعلق دارد که جايگاه ويژه‌اي در ميان بزرگان مغول داشته‌اند.
يک شمن در حال انجام مراسم
کاوش‌هاي باستان‌شناسي به منظور شناسايي لايه‌هاي باستاني در محوطه جمعه مسجد گنبد سلطانيه منجر به کشف گور "شمن‌ها" که متعلق به بزرگان ايلخانان است در اين محوطه باستاني شد.
«عبدالرضا مهاجري‌نژاد»، سرپرست هيات کاوش در محوطه باستاني جمعه مسجد گفت:« کاوش‌هاي باستان‌شناسي در محوطه باستاني جمعه مسجد و در نزديکي گورستان اسلامي اين محوطه باستاني منجر به کشف چندين گور متعلق به شمن‌ها شد.»
وي دراين‌باره گفت:« گور شمن‌ها که به شمن ايسم مشهور است، نوعي گور را شامل مي‌شود که به فرهنگ آسياي شرقي تعلق دارد و هرچند در دوره ايلخانان جسد به صورت اسلامي در آن قرار مي‌گيرد اما چاله قبر و نوع معماري به کار رفته در آن منحصربفرد بوده و حتي سنگ قبر آن نيز با سنگ قبر مسلمانان متفاوت است.»
پيروان شمنيسم بر اين باورند که شمن‌ها مي‌توانند به حالت خلسه روحي دست پيدا کنند و از اين طريق به بُعدهاي ديگر واقعيت سفر کنند. شمن‌ها معتقدند که همه آفريده‌ها، ازجمله سنگ و درخت و کوه‌ها زنده‌اند. در باور خود؛ آن‌ها براي رسيدن به مقصود خود با اين نيروهاي طبيعي نيز کار مي‌کنند.
مهاجري‌نژاد درباره معماري قبور شمن‌ها گفت:« گور شمن‌ها درکنار گورستان مسلمانان اما روي پشته بلندي قرار گرفته است. همين امر نشان از خاص بودن اين افراد در دوره ايلخانان دارد. قبر آن‌ها مربع شکل بوده و از معماري خاصي پيروي مي‌کند. سنگ قبر شمن‌ها اهميت زيادي دارد که گاهي ايستاده روي قبر آن‌ها قرار مي‌گرفته است. اين سنگ قبرها تزئيني بوده و نقش گل و بوته و حتي نقوش هندسي دارند.»
شمن‌باوري کهن‌ترين رسوم انسان براي درمان و پزشکي است. روش‌هاي شمني در دوران ديرينه‌سنگي يعني حدود 25 هزار سال پيش در ميان شکارچيان سيبري و آسياي ميانه پديد آمد. سنت‌هاي شمني در ميان مردمان گوناگوني ازجمله اسکيموها، سرخپوستان، قبايل آفريقا، و اقوام ترک‌تبار و به خصوص مغول‌ها حضور دارند. بوداگرايي تبتي نيز يكي از منابع و ماخذ سترگ شمنيسم است.
سرپرست هيات کاوش درباره نوع تدفين شمن‌ها گفت:« گورهاي بدست‌آمده در جمعه مسجد به دوره ايلخانان تعلق دارد. يعني زماني که مغول‌ها در ايران مسلمان شده بودند. به همين علت نوع تدفين انجام گرفته اسلامي بوده و هيچ شي و يا هديه‌اي در قبر گذاشته نشده بود. اما در يکي از قبور يک مهره پيدا شد که مطالعه روي آن ادامه دارد.»
شمن‌ها مي‌توانند چندين نقش را در جامعه ايفا کنند. ازجمله درمان، راهبري قربانيان در مراسم آييني، حفاظت از رسوم کهن از طريق قصه‌گويي و آوازخواني و همراهي و راهنمايي روح يک نوزاد به‌دنيا آينده يا يک فرد تازه‌درگذشته است. در برخي فرهنگ‌ها، شمن نقش رئيس قبيله و روحاني بزرگ را نيز بازي مي‌کند.
شمن شدن معمولاً از طريق ادعاي برگزيدگي از طريق شنيدن نداي غيبي ارواح، برخورد آذرخش به ايشان در کودکي و بيهوش شدن و يا دائم در خلسه فرو رفتن صورت مي‌گيرد.
